Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Elia Levita
Elia Levita (ook bekend als Grammaticus of Tisjbi; Ipsheim of Neustadt an der Aisch, 13 februari 1471 of 1472[1] – Venetië, 5 januari/28 januari 1549) was een joods humanistisch dichter en taalkundige.
Leven
De meeste naslagwerken vermelden Neustadt an der Aisch als zijn geboorteplaats, maar er zijn diverse aanwijzingen dat hij afkomstig was uit het dorp Ipsheim.[2]
Van jongsafaan had Elia Levita een grote belangstelling voor Bijbelse studies en voor de Hebreeuwse grammatica. Nadat de markgraaf van Neustadt Elia Levita en andere joden verdreef, woonde hij op verschillende plaatsen in Italië als leraar Hebreeuws voor joodse leerlingen. In 1504 hield hij in Padua een lezing over de Mahalak, de Hebreeuwse grammatica van Mozes Kimchi. Op verzoek van leerlingen schreef hij een commentaar op dit grammaticaboek. Hij gaf het werk aan Benjamin Colbo om het te transcriberen, maar Colbo vermengde het met commentaren uit een ander werk en liet het in zijn eigen naam uitgeven. Hoewel het werk vele fouten bevatte, werd dit het favoriete handboek Hebreeuws onder joden en christenen. Het werd verschillende keren herdrukt en door Sebastian Münster vertaald naar het Latijn. Pas in 1546 claimde Elia, hiertoe aangespoord door vrienden, het oorspronkelijke auteurschap van het boek en publiceerde een gecorrigeerde versie in Venetië.
In 1509 werd Padua geplunderd. Elia verloor al zijn bezittingen en vertrok naar Venetië. In 1512 verhuisde hij naar Rome. Daar werd hij vriendelijk opgenomen door kardinaal Egidio van Viterbo, die hem en zijn gezin in de kardinaalswoning liet inwonen. De kardinaal kreeg Hebreeuwse les van Elia, en onderwees hem op zijn beurt in het Latijn en Grieks. Via kardinaal Egidio kwam Elia in contact met andere kardinalen en bisschoppen. Door hun warme aanbevelingen kreeg hij zelfs een uitnodiging om les te geven aan het hof van de Franse koning Frans I, maar nam de uitnodiging niet aan.
Toen Rome in 1527 werd geplunderd door de troepen van Karel V verloor de familie Levita opnieuw alle hebben en goed. Elia keerde terug naar Venetië, waar hij bleef tot hij in 1540 een uitnodiging kreeg van Paul Fagius om te helpen met het proeflezen van Hebreeuwse boeken in een nieuwe drukkerij in Isny (Zwaben).
Hij was de auteur van talrijke concordanties en verhandelingen over grammatica evenals het eerste woordenboek Jiddisch-Hebreeuws.
Hij schreef het Bovo-Buch, de populairste Jiddische ridderroman. Als leraar, die de Hebreeuwse taal onderwees aan christelijke humanisten van die tijd, had hij een belangrijke invloed.
- º McClintock and Strong, Biblical Cyclopedia, Elia Levita
- º Elia Levita - Ein bedeutender Sohn Ipsheims; op http://www.ipsheim.de/index.php?id=17394
(en) Levita, Elijah, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: 
)
