Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Russells theepot
Russells theepot, soms de bovennatuurlijke theepot genoemd, was een analogie die als eerste werd bedacht door de filosoof Bertrand Russell. De analogie is bedacht om onfalsifieerbare stellingen van religies te ontkrachten. Russell geeft met het theepotargument aan dat het bestaan van een god bewijsbaar moet zijn. In een artikel getiteld Is There a God? (Is er een God?), gekocht maar nooit gepubliceerd door het tijdschrift Illustrated in 1952, zei Russell het volgende:[1]
| Als ik zou stellen dat er tussen de Aarde en Mars een porseleinen theepot in een ellipsvormige baan rond de zon draait, dan zou niemand het tegendeel kunnen bewijzen als ik er bij zou zeggen dat de theepot te klein is om gezien te worden, zelfs als onze sterkste telescopen gebruikt zouden worden. Als ik dan zou zeggen dat, aangezien het tegendeel van mijn stelling niet bewezen kan worden, het een ontolereerbare miskenning van het menselijk verstand zou zijn om aan mijn stelling te twijfelen, dan zou iedereen me voor gek verklaren. Maar als het bestaan van deze theepot erkend zou worden in antieke boeken, die elke zondag als de heilige waarheid wordt aangeleerd en waarmee de hersenen van kinderen geïndoctrineerd zouden worden, dan zou afzien van geloof in zijn bestaan een teken van excentriciteit worden en zou iemand die dit doet in het verlichte tijdperk voorgeleid worden aan een psychiater of in een eerder tijdperk aan de Inquisitie. |
In zijn boek A Devil's Chaplain (Kapelaan van de duivel) ontwikkelde Richard Dawkins het theepot-thema nog wat verder:[2]
| De reden waarom georganiseerde religies een ronduit vijandige aanpak verdienen, is dat, in tegenstelling tot het geloof in Russells theepot, het geloof krachtig, invloedrijk en uitgezonderd van belastingen is, en ook nog eens systematisch wordt overgedragen aan kinderen die te jong zijn om zichzelf te kunnen verdedigen en een goede afweging te maken. Kinderen worden niet gestimuleerd tijdens hun studiejaren idiote boeken over theepotten te lezen en uit hun hoofd te leren. Door de overheid gesubsidieerde scholen sluiten geen kinderen buiten van ouders met een voorkeur voor de verkeerde soort theepot. Theepot-gelovigen stenigen geen theepot-ongelovigen, theepot-geloofsafvalligen, theepot-ketters en theepot-godslasteraars. Moeders verbieden hun zonen niet te trouwen met theepot-andersdenkenden, van wie de ouders geloven dat er niet één maar drie theepotten zijn. Mensen die als eerste de melk in het kopje schenken beschieten geen mensen die de thee als eerste in het kopje schenken. |
Het concept van Russells theepot is verder uitgewerkt in humoristische, wat meer expliciete religieparodieën als de Onzichtbare Roze Eenhoorn en het Vliegend Spaghettimonster.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º (en) Bertrand Russel (1952). Is There a God?. Geschreven in opdracht van Illustrated magazine, maar niet gepubliceerd.
- º (nl) Richard Dawkins, Kapelaan van de duivel. Contact, 2004. ISBN 90-254-1764-7.
(en) Richard Dawkins, A Devil's Chaplain. Houghton Mifflin, 2003. ISBN 0-618-33540-4.