Baruch

Baruch, (PC: Baruk; Hebreeuws: בָּרוּךְ; Gezegend; LXX: Βαρούχ) was een vriend (Jeremia 51:59), secretaris (amanuensis) (Jeremia 36:4, 32) en medewerker van de profeet Jeremia uit de Hebreeuwse Bijbel.

Hij was een zoon van Neria en een broer van Seraja, (Jer 51:59–64)^[1] die een belangrijke functie bekleedde aan het koninklijke hof, gewoonlijk vertaald als hofmaarschalk of kwartiermeester. Volgens Josephus stamde hij uit een adellijke familie.^[1]

Baruch maakte mee dat Jeruzalem door de Babyloniërs veroverd werd. Hij bleef bij Jeremia en werd tenslotte met de profeet meegevoerd naar Egypte.

Over wat er later met hem gebeurde, bestaan verschillende tradities. Enerzijds bestond de Hebreeuwse traditie (opgetekend door Hieronymus)^[2] dat Jeremia en Baruch beide in Egypte stierf kort nadat zij daarheen werden gebracht. Dit zou in strijd zijn met het eerste hoofdstuk van het boek Baruch, waarin ons verteld wordt dat Baruch het boek in Babylon schreef en het voorlas in het vijfde jaar na de inname van Jeruzalem.

Volgens twee andere tradities ging Baruch later naar Babylon of werd hij meegevoerd naar Babylon toen koning Nebukadnezar Egypte veroverde.^[2]

Een aantal pseudepigrafe werken werden aan hem toegeschreven. Het bekendste is het deuterocanonieke boek Baruch. Daarnaast zijn er:

de Syrische apocalyps (openbaring) van Baruch (2 Baruch);
De Griekse apocalyps of openbaring van Baruch, uit de 4e of 5e eeuw (2 of 3 Baruch);
Paralipomenae Jeremiae of 4 Baruch, in het Ge'ez getiteld De overige woorden van Baruch;
het gnostische „boek Baruch”, geschreven door een gnosticus met de naam Justinus;
het Latijnse boek Baruch, oorspronkelijk geschreven in het Latijn.

Archeologisch

In 1996 werd een archeologische vondst aan het publiek voorgesteld: een zegel met de tekst: „bezit van Berechjahoe / zoon van Nerijahoe / de schrijver.”^[3] De kleizegel bevindt zich in een privécollectie in Engeland. Naast de naam Berechjahoe staat er ook een vingerafdruk op.^[4] Onderzoek leek erop te wijzen dat dit een moderne vervalsing zou zijn.^[5]

Ook een zegel van een Seraja werd gevonden („Bezit van Serijahoe / Neria”).