Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Aartsengel
Het woord Aartsengel komt uit het Grieks: Αρχάγγελος, Archángelos en betekent "opperboodschapper".
Aartsengel in de Bijbel
"Het woord "aartsengel" wordt in de Bijbel slechts twee maal gebruikt: in 1 Tessalonicenzen 4:16 en Judas 1:9. In dit laatste vers verwijst het naar Michaël, die in Daniel 10:13, 21 beschreven wordt als iemand die een speciale verantwoordelijkheid over de Joodse natie heeft, en die in Openbaring genoemd wordt als de aanvoerder van het heerleger van engelen. De positie en de ambten die aan Michaël worden toegeschreven, zijn zo verheven, dat velen [aldus het woordenboek van de American Tract Society] denken dat de Messias bedoeld wordt."[1] In de Griekse vertaling van de Hebreeuwse Bijbel, de Septuaginta, komt het woord voor aartsengel niet voor.
Joods-christelijke tradities
Volgens sommige zienswijzen zijn er drie, vier of zeven aartsengelen. Als voornaamste aartsengelen beschouwt men Michaël, Gabriël, Rafaël en Uriël.
In de Rooms-katholieke kerk spreekt men gewoonlijk van drie aartsengelen: Gabriël, Michaël en Rafaël. Naar Byzantijnse opvatting verzinnebeeldt Michaël de oppermacht, Gabriël de vorstelijke waardigheid, en Rafaël het priesterschap der Godheid.[2]
Michaël is de enige die in de Bijbel rechtstreeks als "aartsengel" aangeduid wordt (Judas 1:9). In het oudtestamentische boek Daniël werd aangekondigd dat hij Israël in de eindtijd zou bijstaan. In het boek Openbaring is hij de leider van de goddelijke heerscharen (legertroepen) die strijd voeren tegen Satan en zijn legertroepen. Hij wordt vaak afgebeeld met een zwaard in de hand.
De engel Gabriël kondigde de geboorte van Johannes de Doper aan, en later, aan Maria, de geboorte van Jezus Christus. Deze laatste aankondiging wordt ook wel de annunciatie genoemd.
Rafaëls naam komt niet voor in de algemene canon van de Bijbel. Wel treedt hij op in het boek Tobit, waar hij zich voorstelt als: "Ik ben Rafaël, een van de zeven engelen die in de nabijheid van de troon van de Heer verkeren.'"[3] Vanwege zijn rol in dit boek is Rafaël de beschermheilige van de reizigers en staat hij ook als de genezer bekend. Het boek Tobit wordt in de Rooms-katholieke kerk als deuterocanoniek aanvaard. Voor protestanten geldt het als een apocrief boek.
Volgens de joodse traditie regeert Uriël over de wereld van de gestorvenen. Hij wordt in een aantal apocriefe boeken genoemd: "Henoch" en "4 Ezra" (of de "Apokalyps van Ezra"). Verder ook in oude joodse bijbelcommentaren (midrasj) en in kabbalistische geschriften.
In de oosterse orthodoxie is Uriël de aartsengel die de mens aanspoort tot gebed en geldt hij als "verhelderaar van verduisterde geesten" (d.i. mensen wier verstand verduisterd is).
Aartsengelen in de islam
In de Koran en de vertalingen ervan wordt het woord "aartsengel" niet gebruikt, maar wel engelen. Engelen dienen veelal als boodschapper. Ze worden in de islam gezien als geschapen wezens, die niet vereerd of aanbeden dienen te worden, aangezien alleen God verering of aanbidding toekomt. Toch wordt een aantal engelen ook in de islamitische traditie als aartsengelen gezien: gewoonlijk gaat men uit dan van vier aartsengelen.
Mika'il
De aartsengel Mika'l (of Mikaal) komt overeen met Michael uit de joods/christelijke Bijbel. Net als in de Bijbel speelt hij ook in de islam een krijgshaftige rol; hij zou het opgenomen hebben tegen Satan. Mika'il gaat volgens de leer van de islam over de natuur.
Djibriel
Deze komt overeen met Gabriël uit de Bijbel. In de islam zou God zich door de stem van Djibriel aan Mohammed hebben geopenbaard. Djibriel begeleidde de profeet op zijn reis naar de hemel. Djibriel (of in de Turkse spelling: Cebrail) is de boodschapper tussen God en de profeten. Deze engel wordt in de islam als de belangrijkste van de Engelen beschouwd.
Israfil
Deze engel zal op de Laatste dag op zijn bazuin blazen om het sterven en de wederopstanding in te luiden. Zijn rol is vergelijkbaar met die van UriëI uit de joodse traditie.
Izra'il
De doodsengel, ook wel bekend als Azraël. Krijgt, nadat God besloten heeft dat een mens zal sterven, veertig dagen de tijd om diens ziel op te halen.
Ook de volgende twee engelen (geen aartsengelen) zijn bekend in de islam: Nakir en Munkar. Men gelooft dat deze twee engelen de doden in hun graf bezoeken, en naar de geloofsbelijdenis vragen. Bij het uitblijven van een goed antwoord, straffen zij de overledene.
Satan
Volgens sommigen is Satan een gevallen aartsengel. Het Latijnse woord Lucifer, dat "schijnende" betekent, en uit de Vulgata komt, wordt soms als zijn naam gebruikt.[4] In het boek Openbaring staat beschreven dat hij met een derde van de engelen, "de sterren des hemels", in opstand kwam tegen God maar verloor. (Dit wordt door de verschillende interpretaties ofwel in het verleden, symbolisch, of profetisch (in de toekomst) gezien.) De Bijbel noemt deze 'gevallen' of opstandige engelen 'boze geesten' (demonen). In de Koran vindt men de daarmee vergelijkbare 'djinni'. Die zouden volgens de Koran geen engelen zijn en ook wordt er in de Koran niets gezegd over een opstand. Satan (Arabisch: Sjeitan), die in de islam de naam Iblis heeft, werd volgens de Koran vanwege zijn eigen arrogantie vervloekt en verworpen, omdat hij zich niet wou neerbuigen voor Adam.[5]
Satan verleidde de eerste mensen tot zonde, en wordt ook de vijand van God genoemd.
Aartsengelen in de kunst
Aartsengelen zijn voor veel kunstenaars in de geschiedenis een geliefkoosd onderwerp geweest. Zo debuteerde bijvoorbeeld Franz von Stuck op zijn Aartsengel, 'De paradijswachter' genaamd.
Heiligenkalender
In en rond Constantinopel waren vroeger een aantal kerken aan Michaël gewijd,[6] maar in het westen werd op 9 juni 813 op de synode van Mainz een officiële lijst van feestdagen van de Rooms-katholieke kerk aangenomen.[7] Er werd gezegd dat op die dag in het jaar 493 de St. Michaëlskerk in Rome zou zijn ingewijd.[8] Dit is de oudste bron waarin 29 september vermeldt wordt als een feestdag voor de Aartsengel Michaël. Voordien werd Michaël op 15 maart en 8 mei gevierd.[9] Op deze synode riep Karel de Grote de aartsengel Michaël uit tot de beschermheilige van het Karolingische rijk.[10] De aartsengel Michaël moest op die manier als vervanging dienen voor Wodan, die men gewoonlijk om die tijd offers bracht.[11] Volgens de huidige katholieke heiligenkalender is 29 september de feestdag van de aartsengelen Michaël, Gabriël en Rafaël.[12]
Andere betekenis
In de (nu niet meer bestaande) Katholiek Apostolische Kerk van rond 1900, was 'aartsengel' de benaming voor een ambt dat ongeveer vergelijkbaar was met dat van aartsbisschop in de Rooms-katholieke kerk.
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Archangels op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|