Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kritische rassentheorie
Kritische rassentheorie (CRT) is een interdisciplinaire kritische theorie over hoe media, sociale bewegingen, instituten en politieke bewegingen vormgeven aan en worden gevormd door sociale opvattingen over ras en ethniciteit.
Het woord kritisch in de naam verwijst naar kritisch denken, kritische theorie en wetenschappelijke kritiek en wordt niet bedoeld in de zin van bekritiseren of beschuldigen.[1][2][3][4]
CRT wordt in de sociologie gebruikt om sociale, politieke en juridische structuren en machtsverdeling uit te leggen door middel van een "lens" die zich richt op het concept van ras en ervaringen van racisme.[5][6] Het conceptuele raamwerk van CRT onderzoekt bijvoorbeeld racistische vooroordelen in wetten en juridische instellingen, zoals de zeer uiteenlopende percentages van opsluitingen in de Verenigde Staten.[7] Een belangrijk concept in CRT is intersectionaliteit: de manier waarop verschillende vormen van ongelijkheid en identiteit worden beïnvloed door onderlinge verbanden tussen ras, etniciteit, kaste, sociale klasse, gender, religie en handicap.[8] CRT-wetenschappers zien ras als een sociale constructie zonder biologische basis.[9][10][3] Een van de principes van CRT is dat racisme (of anderzijds ongelijke uitkomsten per ras) het resultaat is van complexe, veranderende en vaak subtiele sociale en institutionele dynamieken, in plaats van expliciete en opzettelijke vooroordelen van individuen.[11][1][12] CRT-wetenschappers betogen dat de sociale en legale constructie van ras de belangen van witte mensen bevordert[13][14] ten koste van mensen van kleur[15] en dat het liberale idee van de wet als "neutraal" een belangrijke rol speelt bij het handhaven van een raciaal onrechtvaardige sociale orde,[16] waar formeel kleurenblinde wetten vaak nog steeds raciaal discriminerende gevolgen hebben.[17]
Kritische rassentheorie stelt daarom de machtsverhouding tussen mensen aan de kaak en stelt strategieën voor om ongelijkheden ongedaan te maken, met het uiteindelijk doel dat niemand ondergeschikt wordt gemaakt aan een ander op basis van "ras".
Academische critici van kritische rassentheorie beweren dat het niet geeft om waarheid, dat het liberalisme onderwaardeert en dat het gebaseerd is op het vertellen van verhalen in plaats van op bewijs en reden.[18]
Sinds 2020 hebben conservatieve Amerikaanse wetgevers geprobeerd het geven van CRT-onderwijs op lagere en middelbare scholen te verbieden of te beperken[1], evenals relevante training binnen de federale overheid.[19] Voorstanders van dergelijke verboden beweren dat CRT vals is, anti-Amerikaans, witte mensen in een kwaad daglicht stelt, links-radicale ideologie promoot en kinderen indoctrineert.[18][20] Voorstanders van een verbod op CRT zijn er op hun beurt van beschuldigd de principes ervan verkeerd te hebben begrepen en dat hun doel is om discussies over racisme, ongelijkheid, sociale onrechtvaardigheid en de geschiedenis van rassen onmogelijk te maken.[21][22]
Ontstaan
Kritische rassentheorie ontstond halverwege de jaren 1970, vanuit de behoefte van de Afro-Amerikaanse Civil rights movement om met nieuwe theorieën en tactieken het "institutioneel racisme" in het Amerikaanse rechtssysteem te doorgronden.[23] De term kritische rassentheorie werd bedacht door de Amerikaanse rechtsgeleerde, burgerrechtenactiviste en hoogleraar Kimberlé Crenshaw in de jaren 1980.
Belangrijke onderwerpen zijn onder andere:
- Ras, gender, sociale klasse,
- Witte suprematie,
- Institutioneel racisme,
- Anti-liberalisme,
- Cultuurnationalisme/separatisme,
- Essentialisme en anti-essentialisme,
- Structureel determinisme.[23]
Zie ook
Literatuur
- Ansell, Amy, Encyclopedia of Race, Ethnicity, and Society, Volume 1, SAGE Publications
- [[Khiara Bridges|]] Critical Race Theory: A Primer, Foundation Press
- Encyclopedia of Race and Crime, SAGE Publications
- Gillborn, David (2015). Intersectionality, Critical Race Theory, and the Primacy of Racism: Race, Class, Gender, and Disability in Education. Qualitative Inquiry 21 (3): 277–287 . DOI: 10.1177/1077800414557827.
- Yosso, Tara J., Critical Race Counterstories along the Chicana/Chicano Educational Pipeline, Routledge
Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties
|
Bronnen, noten en/of referenties
Bronvermelding |