|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| {{Meebezig|fase 0 voltooid | | {{Wiu|Dit artikel is in de huidige staat (12 juni 2023) een voornamelijk kritiekloze overname van de Engelse wikipedia. Het is overduidelijk dat het artikel nog lang niet niet "af" is, beginnend met het "mee bezig sjabloon". Zo een dergelijk artikel inhoudelijk al acceptabel is dan nog zou het in deze staat eerst bewerkt en geëvalueerd moeten worden in een "eigen naamruimte", in dit geval Gebruiker:Bart Terpstra/Kritische rassentheorie, alvorens publicatie in de wikipediaruimte.. |
| fase 1:
| |
| * repareer citaties
| |
| * correcte terminologie overal
| |
| * correcte links overal
| |
| * langer en korter maken van namen
| |
| * dubbele inhoud verwijderen
| |
| * vertaal literatuur en verder lezen
| |
| * fix sjabloonen in literatuur en verder lezen
| |
| hopelijk klaar om:12 Juni 20:00
| |
| fase 2:
| |
| * controleer of "verder lezen" relevant is.
| |
| * alle bronnen lezen en controleren of ze kloppen
| |
| * voeg pagina nummers toe/check pagina nummers
| |
| hopelijk klaar om:18 Juni 20:00
| |
| fase 3:
| |
| * alle "aanpassing nodig" op engelse wiki op beide wikis uitvoeren
| |
| klaar: ???}}
| |
| [[Bestand:Critical_race_theory_book_display.jpg|miniatuur| Een boekvertoning met werken waarvan wordt gezegd dat ze over kritische rassentheorie gaan]]
| |
| '''Kritische rassentheorie''' ('''CRT''') is een interdisciplinair [[kritische theorie]] vanuit [[maatschappijleer]], [[burgerrechten]] en [[politicologie]] over hoe sociale en politieke bewegingen en media vormgeven aan, en worden gevormd door, [[Sociaal constructivisme|sociale opvattingen]] over [[Etniciteit|ras en ethniciteit]]. Het woord ''kritisch'' in de naam is een academische verwijzing naar [[kritisch denken]], [[kritische theorie]] en wetenschappelijke [[kritiek]], in plaats van kritiek in de zin van bekritiseren of beschuldigen van mensen.<ref name=":2">{{Citeer nieuws |achternaam=Iati |voornaam=Marisa |titel=What is critical race theory, and why do Republicans want to ban it in schools? |url=https://www.washingtonpost.com/education/2021/05/29/critical-race-theory-bans-schools/#LRM3F7NVEZBNREQT2IV7RD3BGI |werk=The Washington Post |datum=29 May 2021 |citaat=Rather than encouraging white people to feel guilty, [[Kendall Thomas|Thomas]] said critical race theorists aim to shift focus away from individual people’s bad actions and toward how systems uphold racial disparities.}}</ref><ref>{{Citeer nieuws |achternaam=Kahn |voornaam=Chris |titel=Many Americans embrace falsehoods about critical race theory |url=https://www.reuters.com/world/us/many-americans-embrace-falsehoods-about-critical-race-theory-2021-07-15/ |werk=Reuters |datum=2021-07-15 |bezochtdatum=2022-01-22 |taal=en}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20130522091720/http://www.cgu.edu/PDFFiles/ses/TEIP/Tara%20J.%20Yosso%20culturalwealth.pdf {{aut|T.J. Yosso (2005)}}: ''Whose Culture Has Capital? A Critical Race Theory Discussion of Community Cultural Wealth''].</ref><ref>https://www.greelane.com/nl/science-tech-math/sociale-wetenschappen/critical-race-theory-4685094/</ref><ref>{{Citeer web |url=https://spacrs.wordpress.com/what-is-critical-race-theory/ |titel=What is Critical Race Theory? |datum=2009-11-04 |bezochtdatum=2023-06-11 |werk=UCLA School of Public Affairs {{!}} Critical Race Studies |taal=en}}</ref>
| |
|
| |
|
| CRT wordt in de [[sociologie]] ook gebruikt om sociale, politieke structuren, juridische structuren en machtsverdeling uit te leggen door middel van een "lens" die zich richt op het concept van ras en ervaringen van [[racisme]].<ref>{{Citeer journal |achternaam=Christian |voornaam=Michelle |titel=New Directions in Critical Race Theory and Sociology: Racism, White Supremacy, and Resistance |journal=American Behavioral Scientist |datum=November 2019 |volume=63 |issue=13 |pagina's=1731–1740 |doi=10.1177/0002764219842623}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=The Blackwell Companion to Social Inequalities |achternaam=Yosso |voornaam=Tara |hoofdstuk=Conceptualizing a critical race theory in sociology |year=2005}}</ref> Het [[Conceptueel raamwerk|conceptuele raamwerk]] van CRT onderzoekt bijvoorbeeld [[racistische vooroordelen]] in wetten en juridische instellingen, zoals zeer uiteenlopende [[Opsluitingspercentage in de Verenigde Staten|percentages van opsluitingen in de Verenigde Staten]].<ref>{{Citeer nieuws |achternaam=Borter |voornaam=Gabriella |titel=Explainer: What 'critical race theory' means and why it's igniting debate |url=https://www.reuters.com/legal/government/what-critical-race-theory-means-why-its-igniting-debate-2021-09-21/ |werk=Reuters |datum=2021-09-22 |bezochtdatum=2022-01-22 |taal=en}}</ref> Een belangrijk CRT-concept is [[intersectionaliteit]]: de manier waarop verschillende vormen van ongelijkheid en identiteit worden beïnvloed door onderlinge verbanden tussen [[ras]],[[Etniciteit|ethniciteit]], [[kaste]], [[sociale klasse]], [[Geslacht (biologie)|geslacht]], [[religie]] en [[Handicap (medisch)|handicap]].{{Sfn|Gillborn|2015|p=278}} CRT-wetenschappers zien [[Menselijk ras|ras als een sociale constructie]] zonder biologische basis.{{Sfn|Curry|2009a|p=166}}<ref name="Gillborn 2020">{{Citeer boek |titel=SAGE Research Methods Foundations |achternaam=Gillborn |voornaam=David |uitgever=SAGE Publications |datum=2020 |isbn=978-1-5264-2103-6 |hoofdstuk=Critical Race Theory |doi=10.4135/9781526421036764633}}</ref> Een van de principes van CRT is dat racisme en ongelijksoortige racistische uitkomsten het resultaat zijn van complexe, veranderende en vaak ''subtiele'' sociale en institutionele dynamieken, ''in plaats van'' expliciete en opzettelijke vooroordelen van individuen.<ref name="Gillborn 2020" /><ref name=":2" />{{Sfn|Bridges|2019}} CRT-wetenschappers betogen dat de [[Sociaal-constructivisme|sociale en legale constructie]] van ras de belangen van [[blanken]] bevordert{{Sfn|Curry|2009a|p=166}}{{Sfn|Ruparelia|2019|pp=77-89}} ten koste van mensen van kleur,<ref name="Milner 2013">{{Citeer journal |achternaam=Milner |voornaam=Richard |titel=Analyzing Poverty, Learning, and Teaching Through a Critical Race Theory Lens |journal=Review of Research in Education |datum=March 2013 |volume=37 |issue=1 |pagina's=1–53 |doi=10.3102/0091732X12459720}}</ref> en dat het [[Liberalisme|liberale idee]] van de wet als "neutraal" een belangrijke rol speelt bij het handhaven van een raciaal onrechtvaardige sociale orde,{{Sfn|Ansell|2008|pp=344–345}} waar formeel [[Kleurenblindheid (ras)|kleurenblinde]] wetten nog steeds [[Rassendiscriminatie|raciaal discriminerende]] gevolgen zullen hebben.{{Sfn|Crenshaw|2019|pp=52–84}}
| | Dit artikel is door review genomineerd door @[[Gebruiker:Bertux |Bertux]] en @[[Gebruiker:VanBuren | VanBuren]].|2023|06|12}}[[Bestand:Critical_race_theory_book_display.jpg|miniatuur| Een boekvertoning met werken waarvan wordt gezegd dat ze over kritische rassentheorie gaan]] |
| | '''Kritische rassentheorie''' ('''CRT''') is een interdisciplinaire [[kritische theorie]] over hoe media, [[Beweging (sociologie)|sociale bewegingen]], instituten en [[Politieke beweging|politieke bewegingen]] vormgeven aan en worden gevormd door [[Sociaal constructivisme|sociale opvattingen]] over [[Etniciteit|ras en ethniciteit]]. |
|
| |
|
| Daarom onderzoekt de CRT de mogelijkheid om deze machtsverhoudingen uit te dagen en te veranderen, om te werken aan raciale bevrijding en om te voorkomen dat mensen ondergeschikt worden gemaakt door noties van "ras".<ref>{{Citeer web |url=https://spacrs.wordpress.com/what-is-critical-race-theory/ |titel=What is Critical Race Theory? |datum=2009-11-04 |bezochtdatum=2023-06-11 |werk=UCLA School of Public Affairs {{!}} Critical Race Studies |taal=en}}</ref>
| | Het woord ''kritisch'' in de naam verwijst naar [[kritisch denken]], [[kritische theorie]] en wetenschappelijke [[kritiek]] en wordt niet bedoeld in de zin van bekritiseren of beschuldigen.<ref name=":2">{{Citeer nieuws |achternaam=Iati |voornaam=Marisa |titel=What is critical race theory, and why do Republicans want to ban it in schools? |url=https://www.washingtonpost.com/education/2021/05/29/critical-race-theory-bans-schools/#LRM3F7NVEZBNREQT2IV7RD3BGI |werk=The Washington Post |datum=29 May 2021 |bezochtdatum=2023-06-12 |taal=en |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210601124222/https://www.washingtonpost.com/education/2021/05/29/critical-race-theory-bans-schools/ |archiefdatum=2021-05-29 |toegang=abonnement |citaat=Rather than encouraging white people to feel guilty, [[Kendall Thomas|Thomas]] said critical race theorists aim to shift focus away from individual people’s bad actions and toward how systems uphold racial disparities.}}</ref><ref>{{Citeer nieuws |achternaam=Kahn |voornaam=Chris |titel=Many Americans embrace falsehoods about critical race theory |url=https://www.reuters.com/world/us/many-americans-embrace-falsehoods-about-critical-race-theory-2021-07-15/ |werk=Reuters |datum=2021-07-15 |bezochtdatum=2023-06-12 |taal=en}}</ref><ref name=":4">{{Citeer web |url=https://www.greelane.com/nl/science-tech-math/sociale-wetenschappen/critical-race-theory-4685094 |titel=Wat is de kritische racetheorie? Definitie, principes en toepassingen |datum=2019-05-06 |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=Wat is de kritische racetheorie? Definitie, principes en toepassingen |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Yosso |voornaam=Tara J. |titel=Whose culture has capital? A critical race theory discussion of community cultural wealth |url=http://www.cgu.edu/PDFFiles/ses/TEIP/Tara%20J.%20Yosso%20culturalwealth.pdf |jaargang=2005 |tijdschrift=Race Ethnicity and Education |datum=Maart 2005 |taal=en |serie=volume 8 |nummer=1 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20130522091720/http://www.cgu.edu/PDFFiles/ses/TEIP/Tara%20J.%20Yosso%20culturalwealth.pdf |dodeurl=ja |auteurlink=Tara J. Yoso}}</ref> |
|
| |
|
| Academische critici van CRT beweren dat het niet geeft om waarheid, dat het [[Liberalisme|illiberaal]] en dat het gebaseerd is op [[Storytelling|het vertellen van verhalen]] in plaats van op bewijs en reden.<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica">{{Citeer encyclopedie|titel=Critical race theory|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=September 21, 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122165350/https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory}}</ref>
| | CRT wordt in de [[sociologie]] gebruikt om sociale, politieke en juridische structuren en machtsverdeling uit te leggen door middel van een "lens" die zich richt op het concept van ras en ervaringen van [[racisme]].<ref>{{Citeer journal |achternaam=Christian |voornaam=Michelle |titel=New Directions in Critical Race Theory and Sociology: Racism, White Supremacy, and Resistance |journal=American Behavioral Scientist |datum=November 2019 |volume=63 |issue=13 |pagina's=1731-1740 |doi=10.1177/0002764219842623}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=The Blackwell Companion to Social Inequalities |achternaam=Yosso |voornaam=Tara |hoofdstuk=Conceptualizing a critical race theory in sociology |year=2005}}</ref> Het [[Conceptueel raamwerk|conceptuele raamwerk]] van CRT onderzoekt bijvoorbeeld [[Racisme|racistische vooroordelen]] in wetten en juridische instellingen, zoals de zeer uiteenlopende [[Opsluitingspercentage in de Verenigde Staten|percentages van opsluitingen in de Verenigde Staten]].<ref>{{Citeer nieuws |achternaam=Borter |voornaam=Gabriella |titel=Explainer: What 'critical race theory' means and why it's igniting debate |url=https://www.reuters.com/legal/government/what-critical-race-theory-means-why-its-igniting-debate-2021-09-21/ |werk=Reuters |datum=2021-09-22 |bezochtdatum=2023-06-12 |taal=en}}</ref> Een belangrijk concept in CRT is [[intersectionaliteit]]: de manier waarop verschillende vormen van ongelijkheid en identiteit worden beïnvloed door onderlinge verbanden tussen [[ras]], [[etniciteit]], [[kaste]], [[sociale klasse]], [[Gender (sekse)|gender]], [[religie]] en [[Handicap (medisch)|handicap]].{{Sfn|Gillborn|2015|p=278}} CRT-wetenschappers zien [[Menselijk ras|ras]] als een [[sociale constructie]] zonder biologische basis.{{Sfn|Curry|2009a|p=166}}<ref>{{Citeer web |url=https://www.nsba.org:443/ASBJ/2021/october/understanding-critical-race-theory |titel=Understanding Critical Race Theory |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=www.nsba.org |taal=en}}</ref><ref name=":4" /> Een van de principes van CRT is dat racisme (of anderzijds ongelijke uitkomsten per ras) het resultaat is van complexe, veranderende en vaak ''subtiele'' sociale en institutionele dynamieken, ''in plaats van'' expliciete en opzettelijke vooroordelen van individuen.<ref name="Gillborn 2020">{{Citeer boek |titel=SAGE Research Methods Foundations |achternaam=Gillborn |voornaam=David |uitgever=SAGE Publications |datum=2020 |isbn=978-1-5264-2103-6 |hoofdstuk=Critical Race Theory |doi=10.4135/9781526421036764633}}</ref><ref name=":2" />{{Sfn|Bridges|2019}} CRT-wetenschappers betogen dat de [[Sociaal-constructivisme|sociale en legale constructie]] van ras de belangen van [[blanken|witte mensen]] bevordert{{Sfn|Curry|2009a|p=166-167}}<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Ruparelia |voornaam=Rakhi |titel=“I Didn’t Mean It That Way!”: Racial Discrimination as Negligence |url=https://www.researchgate.net/publication/271530046_I_Didn't_Mean_It_That_Way_Racial_Discrimination_as_Negligence |jaargang=2009 |tijdschrift=Supreme court law review |datum=2009 |taal=en |toegang=vrij}}</ref> ten koste van mensen van kleur<ref name="Milner 2013">{{Citeer journal |achternaam=Milner |voornaam=Richard |titel=Analyzing Poverty, Learning, and Teaching Through a Critical Race Theory Lens |journal=Review of Research in Education |datum=March 2013 |volume=37 |issue=1 |pagina's=1–53 |doi=10.3102/0091732X12459720}}</ref> en dat het [[Liberalisme|liberale idee]] van de wet als "[[Meritocratie|neutraal]]" een belangrijke rol speelt bij het handhaven van een raciaal onrechtvaardige sociale orde,{{Sfn|Ansell|2008|pp=344–345}} waar formeel [[Kleurenblindheid (recht)|kleurenblinde]] wetten vaak nog steeds [[Rassendiscriminatie|raciaal discriminerende]] gevolgen hebben.<ref>{{Citeer boek |titel=Seeing Race Again |achternaam=Crenshaw |voornaam=Kimberlé Williams |url=https://www.jstor.org/stable/j.ctvcwp0hd |taal=en |toegang=beperkt |uitgever=University of California Press, Berkeley |datum=2019 (gedeeltelijk eerder uitgegeven in 2011) |pagina=52-58 |isbn=9780520972148, 0520972147, 9780520300972 |bezochtdatum=12 juni 2023 |hoofdstuk=Unmasking Colorblindness in the law |hoofdstukurl=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1525/9780520972148-004/html}}</ref> |
|
| |
|
| Sinds 2020 hebben conservatieve Amerikaanse wetgevers geprobeerd de instructie van CRT-onderwijs op [[Lagere school|lagere]] en [[Voortgezetonderwijsinstelling|middelbare scholen]] te [[Controverses uit de jaren 2020 rond kritische rassentheorie|verbieden of te beperken]]<ref name=":2" />, evenals relevante training binnen federale agentschappen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.cnn.com/2020/09/04/politics/trump-administration-memo-race-training-ban/index.html |titel=Trump bars 'propaganda' training sessions on race in latest overture to his base |achternaam=Caroline Kelly |datum=September 5, 2020 |werk=CNN}}</ref> Voorstanders van dergelijke verboden beweren dat CRT vals is, [[Antiamerikanisme|anti-Amerikaans]], blanke mensen verschurkt, [[Links (politiek)|radicaal linksisme]] promoot en kinderen indoctrineert.<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica" /><ref>{{Citeer web |url=http://theconversation.com/why-does-critical-race-theory-make-people-so-uncomfortable-176125 |titel=Why does critical race theory make people so uncomfortable? |achternaam=Duhaney |voornaam=Patrina |datum=2022-03-08 |bezochtdatum=2022-03-15 |werk=[[The Conversation (website)|The Conversation]] |taal=en}}</ref> Voorstanders van een verbod op CRT zijn ervan beschuldigd de principes ervan verkeerd voor te stellen en het doel te hebben discussies over racisme, gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en de geschiedenis van rassen het zwijgen op te leggen.<ref name="Bump 2021">{{Citeer nieuws |achternaam=Bump |voornaam=Philip |titel=Analysis {{!}} The Scholar Strategy: How 'critical race theory' alarms could convert racial anxiety into political energy |url=https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/15/scholar-strategy-how-critical-race-theory-alarms-could-convert-racial-anxiety-into-political-energy/ |werk=The Washington Post |datum=June 15, 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210622025034/https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/15/scholar-strategy-how-critical-race-theory-alarms-could-convert-racial-anxiety-into-political-energy/ |archiefdatum=June 22, 2021}}</ref>{{Sfn|Harris|2021}}{{Inhoud beperkt|4}}
| | Kritische rassentheorie stelt daarom de machtsverhouding tussen mensen aan de kaak en stelt strategieën voor om ongelijkheden ongedaan te maken, met het uiteindelijk doel dat niemand ondergeschikt wordt gemaakt aan een ander op basis van "ras". |
|
| |
|
| == Definities ==
| | Academische critici van kritische rassentheorie beweren dat het niet geeft om waarheid, dat het [[liberalisme]] onderwaardeert en dat het gebaseerd is op [[Storytelling|het vertellen van verhalen]] in plaats van op bewijs en reden.<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica">{{Citeer encyclopedie|titel=Critical race theory|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=September 21, 2021|taal=en|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122165350/https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory}}</ref> |
| In de inleiding van zijn veelomvattende publicatie van de belangrijkste geschriften uit de kritische rassentheorie (1995), beschreef [[Cornel West]] kritische rassentheorie als "een intellectuele beweging die zowel eigen is aan onze [[Postmodernisme|postmoderne]] (en [[conservatieve]]) tijden maar ook deel uitmaakt van een lange traditie van menselijk [[verzet]] en [[bevrijding]]."{{Sfn|West|1995|p=xi}} Rechtsprofessor [[Roy L. Brooks]] definieerde de kritische rassentheorie in 1994 als "een verzameling kritische standpunten tegen de bestaande [[rechtsorde]] vanuit een op rassen gebaseerd standpunt".{{Sfn|Brooks|1994|p=85}}
| |
|
| |
|
| [[Gloria Ladson-Billings]], wie een hoofdverantwoordelijke was voor in 1995 CRT introducteren op het gebied van onderwijs,{{Sfn|Ladson-Billings|Tate|1995}} beschreef het in 2015 als een "interdisciplinaire aanpak die rassenongelijkheid in de samenleving probeert te begrijpen en te bestrijden".<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Gillborn |voornaam=David |titel=Intersectionality, Critical Race Theory, and the Primacy of Racism: Race, Class, Gender, and Disability in Education |url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1077800414557827 |jaargang=21 |tijdschrift=Qualitative Inquiry |datum=2015-03 |taal=en |nummer=3 |doi=10.1177/1077800414557827 |issn=1077-8004 |pagina's=277–287}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Ladson-Billings |voornaam=Gloria |titel=Just what is critical race theory and what's it doing in a nice field like education? |url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/095183998236863 |jaargang=11 |tijdschrift=International Journal of Qualitative Studies in Education |datum=1998-01 |taal=en |nummer=1 |doi=10.1080/095183998236863 |issn=0951-8398 |pagina's=7–24}}</ref> Ladson-Billings schreef in 1998 dat CRT "voor het eerst naar voren kwam als een tegenwettelijk studie tegenover het [[Rechtspositivisme|positivistische]] en liberale juridische dialoog over burgerrechten."{{Sfn|Ladson-Billings|1998|p=7}} | | Sinds 2020 hebben conservatieve Amerikaanse wetgevers geprobeerd het geven van CRT-onderwijs op [[Lagere school|lagere]] en [[Secundair onderwijs|middelbare scholen]] te verbieden of te beperken<ref name=":2" />, evenals relevante training binnen de federale overheid.<ref>{{Citeer web |url=https://www.cnn.com/2020/09/04/politics/trump-administration-memo-race-training-ban/index.html |titel=Trump bars 'propaganda' training sessions on race in latest overture to his base |achternaam=Caroline Kelly |datum=September 5, 2020 |werk=CNN |taal=en}}</ref> Voorstanders van dergelijke verboden beweren dat CRT vals is, [[Antiamerikanisme|anti-Amerikaans]], witte mensen in een kwaad daglicht stelt, [[Radicaal-links|links-radicale ideologie]] promoot en kinderen indoctrineert.<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica" /><ref>{{Citeer web |url=http://theconversation.com/why-does-critical-race-theory-make-people-so-uncomfortable-176125 |titel=Why does critical race theory make people so uncomfortable? |achternaam=Duhaney |voornaam=Patrina |datum=2022-03-08 |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=[[The Conversation (website)|The Conversation]] |taal=en}}</ref> Voorstanders van een verbod op CRT zijn er op hun beurt van beschuldigd de principes ervan verkeerd te hebben begrepen en dat hun doel is om discussies over racisme, ongelijkheid, sociale onrechtvaardigheid en de geschiedenis van rassen onmogelijk te maken.<ref name="Bump 2021">{{Citeer nieuws |achternaam=Bump |voornaam=Philip |titel=Analysis {{!}} The Scholar Strategy: How 'critical race theory' alarms could convert racial anxiety into political energy |url=https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/15/scholar-strategy-how-critical-race-theory-alarms-could-convert-racial-anxiety-into-political-energy/ |werk=The Washington Post |datum=June 15, 2021 |taal=en |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210622025034/https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/15/scholar-strategy-how-critical-race-theory-alarms-could-convert-racial-anxiety-into-political-energy/ |archiefdatum=June 22, 2021}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2021/05/gops-critical-race-theory-fixation-explained/618828/ |title=The GOP's 'Critical Race Theory' Obsession |last=Harris |first=Adam |date=May 7, 2021 |website=The Atlantic |archive-url=https://web.archive.org/web/20210526223637/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2021/05/gops-critical-race-theory-fixation-explained/618828/ |archive-date=May 26, 2021 |url-status= |url-access=limited}}</ref>{{Inhoud beperkt|4}} |
|
| |
|
| In 2017, beschreef juridische schrijver [[Richard Delgado]] CRT als "een verzameling activisten en wetenschappers die geïnteresseerd zijn in het bestuderen en transformeren van de relatie tussen ras, racisme en macht". In 2021 definieerde [[Khiara Bridges]], een rechtsprofessor en auteur van het leerboek ''Critical Race Theory: A Primer'',{{Sfn|Bridges|2019}} kritische rassentheorie als een "intellectuele beweging", een "lichaam van wetenschap" en een "analytische toolset voor het ondervragen van de relatie tussen recht en raciale ongelijkheid."{{Sfn|Bridges|2021|loc=2:06}}
| |
|
| |
|
| De ''[[Encyclopædia Britannica|Encyclopaedia Britannica]]'' uit 2021 beschreef CRT als een "intellectuele en sociale beweging en los georganiseerd raamwerk van juridische analyse, gebaseerd op de notie dat ras geen natuurlijk, biologisch gegrond kenmerk is van fysiek verschillende subgroepen van mensen, maar een [[sociaal geconstrueerde]] (cultureel uitgevonden) categorie dat wordt gebruikt om mensen van kleur te onderdrukken en uit te buiten."<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica">{{Citeer encyclopedie|titel=Critical race theory|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=September 21, 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122165350/https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory}}</ref><ref name="Examine critical race theory (CRT)">{{Citeer encyclopedie|titel=Examine critical race theory (CRT)|url=https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=|id=Video with transcript|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211124003959/https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory}}</ref>
| | ==Ontstaan== |
| | Kritische rassentheorie ontstond halverwege de jaren 1970, vanuit de behoefte van de Afro-Amerikaanse [[Civil rights movement]] om met nieuwe theorieën en tactieken het "[[institutioneel racisme]]" in het Amerikaanse rechtssysteem te doorgronden.<ref name="scholarship">[https://scholarship.law.ua.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1227&context=fac_working_papers {{aut|Richard Delgado (2012)}}: ''Critical Race Theory: An Annotated Bibliography'']. Alabama: The University of Alabama.</ref> De term kritische rassentheorie werd bedacht door de [[Verenigde Staten|Amerikaans]]e [[rechtsgeleerde]], burgerrechtenactiviste en [[hoogleraar]] [[Kimberlé Crenshaw]] in de jaren 1980. |
|
| |
|
| == Grondbeginselen ==
| | Belangrijke onderwerpen zijn onder andere: |
| Geleerden van CRT zeggen dat ras niet "biologisch gegrond en natuurlijk" is;{{Sfn|Curry|2009a|p=166}}<ref name="Gillborn 2020">{{Citeer boek |titel=SAGE Research Methods Foundations |achternaam=Gillborn |voornaam=David |uitgever=SAGE Publications |datum=2020 |isbn=978-1-5264-2103-6 |hoofdstuk=Critical Race Theory |doi=10.4135/9781526421036764633}}</ref> maar eerder een [[Sociale constructie|sociaal opgebouwde categorie]] die wordt gebruikt om mensen van kleur te onderdrukken en uit te buiten;<ref name="Examine critical race theory (CRT)">{{Citeer encyclopedie|titel=Examine critical race theory (CRT)|url=https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=|id=Video with transcript|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211124003959/https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory}}</ref> en dat racisme geen afwijking is,{{Sfn|Bell|1992}} maar een genormaliseerd kenmerk van de Amerikaanse samenleving.<ref name="Examine critical race theory (CRT)" /> Volgens CRT komen negatieve stereotypen die worden toegeschreven aan leden van minderheidsgroepen ten goede aan blanken<ref name="Examine critical race theory (CRT)" /> en vergroten ze de raciale oppressie.{{Sfn|McCristal-Culp|1992|p=1149}} Individuen kunnen behoren tot een aantal verschillende identiteitsgroepen.<ref name="Examine critical race theory (CRT)" /> Het concept van [[intersectionaliteit]] — een van de belangrijkste concepten van CRT — werd geïntroduceerd door jurist [[Kimberlé Crenshaw]].[37]
| | * [[Menselijk ras|Ras]], [[Gender (sekse)|gender]], [[sociale klasse]], |
| | | * [[Witte suprematie]], |
| [[Derrick Bell|Derrick Albert Bell]] Jr., een Amerikaanse advocaat, professor en [[Burgerrechten|burgerrechtenactivist]], schrijft dat rassengelijkheid "onmogelijk en illusoir" is en dat racisme in de VS permanent zal zijn.{{Sfn|Bell|1992}} Volgens Bell zal wetgeving op het gebied van burgerrechten op zichzelf geen vooruitgang in de rassenverhoudingen teweegbrengen;{{Sfn|Bell|1992}} vermeende verbeteringen of voordelen voor mensen van kleur "hebben de neiging om de belangen van dominante blanke groepen te dienen", in wat Bell "''interestest convergence''" noemt.<ref name="Examine critical race theory (CRT)">{{Citeer encyclopedie|titel=Examine critical race theory (CRT)|url=https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=|id=Video with transcript|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211124003959/https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory}}</ref> Deze veranderingen hebben doorgaans geen invloed op — en soms versterken ze zelfs — raciale hiërarchieën.<ref name="Examine critical race theory (CRT)" /> Dit is representatief aan de verschuiving in de jaren zeventig, in Bell's herevaluatie van zijn eerdere desegregatiewerk als [[burgerrechtenadvocaat]]. Dit schreef hij in reactie op de beslissingen van het [[Hooggerechtshof van de Verenigde Staten|Hooggerechtshof]] die hadden geleid tot de her-segregatie van scholen.<ref>{{Citeer boek |titel=Critical Race Theory |achternaam=Schaefer |voornaam=Richard |url=https://sk.sagepub.com/reference/ethnicity/n138.xml |uitgever=SAGE Publications, Inc. |plaats=Thousand Oaks |datum=2008 |pagina=201-212}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Brown v. Board of Education and the Interest-Convergence Dilemma |url=https://www.jstor.org/stable/1340546 |jaargang=93 |tijdschrift=Harvard Law Review |datum=1980 |nummer=3 |doi=10.2307/1340546 |issn=0017-811X |pagina's=518–533}}</ref>
| | * [[Institutioneel racisme]], |
| | | * Anti-[[liberalisme]], |
| Het concept van [[Standpunt theorie|standpunttheorie]], voor het eerst geïntroduceerd door feministische sociologen in de jaren tachtig, werd relevant voor CRT toen het door [[Patricia Hill Collins]] werd uitgebreid met een [[Afro-feministisch|afro-]][[Afro-feminisme|feministisch]] standpunt. Standpunttheorie stelt dat mensen in [[Marginalisatie|gemarginaliseerde]] groepen, die soortgelijke ervaringen delen, een collectieve wijsheid en een unieke stem kunnen inbrengen in discussies over het verminderen van onderdrukking.[39] Volgens deze theorie kunnen inzichten in racisme verkregen worden door het onderzoeken van het rechtssysteem door het perspectief van alledaagse ervaringen van gekleurde mensen.<ref name="Examine critical race theory (CRT)">{{Citeer encyclopedie|titel=Examine critical race theory (CRT)|url=https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=|id=Video with transcript|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211124003959/https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory}}</ref>
| | * [[Cultuurnationalisme]]/[[separatisme]], |
| | | * [[Essentialisme (filosofie)|Essentialisme]] en anti-essentialisme, |
| Volgens de ''Encyclopedia Britannica'' hebben de leerstellingen van CRT zich buiten de academische wereld verspreid en worden ze gebruikt om begrip van sociaal-economische kwesties te verdiepen, zoals "[[armoede]], [[politiegeweld]] en [[Stemmer onderdrukking|schendingen van het stemrecht]]", die beïnvloed worden door de manieren waarop ras en racisme worden "begrepen en verkeerd begrepen".<ref name="Examine critical race theory (CRT)">{{Citeer encyclopedie|titel=Examine critical race theory (CRT)|url=https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=|id=Video with transcript|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211124003959/https://www.britannica.com/video/225205/what-is-critical-race-theory}}</ref>
| | * Structureel [[determinisme (filosofie)|determinisme]].<ref name="scholarship"/> |
| | |
| == Gemeenschappelijke thema's ==
| |
| [[Richard Delgado]] en [[Jean Stefancic]] publiceerden in 1993 een geannoteerde bibliografie van CRT-referenties, met een opsomming van rechtswetenschappelijke werken die ieders een of meer van de volgende thema's behandelden: "kritiek op [[Liberalisme|het liberalisme]]"; "[[storytelling]] /counterstorytelling en 'de eigen werkelijkheid benoemen'"; "[[Historisch revisionisme|revisionistische]] interpretaties van de [[Amerikaanse burgerrechtenwetgeving]] en vooruitgang"; "een beter begrip van de onderbouwing van ras en racisme"; "[[Determinisme (filosofie)|structureel determinisme]]"; "ras, geslacht, klasse en hun kruispunten"; " [[Essentialisme (filosofie)|essentialisme]] en anti-essentialisme"; "cultureel nationalisme/separatisme"; "juridische instellingen, [[kritische pedagogiek]] en minderheden in de [[Amerikaanse bar associatie]]{{Bron?|bar als in drank bar?|2023|06|11}}"; en "kritiek en [[zelfkritiek]]".{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}} Toen [[Gloria Ladson-Billings]] CRT in 1995 in het onderwijs introduceerde, waarschuwde ze dat de toepassing ervan een "grondige analyse van de juridische literatuur waarop het is gebaseerd" vereiste.{{Sfn|Ladson-Billings|1998|p=7}}
| |
| | |
| === Kritiek op liberalisme ===
| |
| Allereert was CRT [41] juristen in [[Meritocratie|1993]] hun "ontevredenheid" over de manier waarop het liberalisme [[Positieve discriminatie|rassenkwesties]] in de VS aanpakte. Ze [[Kritiek|bekritiseerden]] "liberale jurisprudentie", [[Positieve discriminatie|Positief handelen]], [[kleur-blindheid]], [[Rolmodel|rol modelering]], en [[Meritocratie|het meritocratische principe]].{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993|p=462}} Ze beweerden met name dat het liberale concept van waardeneutrale wetgeving bijdroeg aan de instandhouding van de raciaal onrechtvaardige sociale orde in de VS.{{Sfn|Ansell|2008|pp=344-345}}
| |
| | |
| Een voorbeeld van het in twijfel trekken van fundamentele liberale opvattingen over [[Verlichting (stroming)|verlichtingswaarden]], zoals [[rationalisme]] en [[vooruitgang]], is [[Rennard Strickland|Rennard Stricklands]] artikel in [[University of Kansas School of Law|Kansas Law Review]] (1986), "Genocide-at-Law: An Historic and Contemporary View of the Native American Experience". Daarin "introduceerde hij [[Indianen|Indiaanse]] tradities en [[Ideologie|wereldbeelden]]" in het curriculum van de rechtenstudie, waarmee hij de verschansing in die tijd van de "hedendaagse ideeën van vooruitgang en [[Verlichting (stroming)|verlichting]]" uitdaagde. Hij schreef dat Amerikaanse wetten die het dagelijks leven van indianen "doordringen" in "de meeste gevallen met scrupuleuze legaliteit uitgevoord werde", maar toch resulteerden in wat hij "[[Cultuurnationalisme|culturele genocide]]" noemde.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Delgado |voornaam=Richard |titel=Critical Race Theory: An Annotated Bibliography |url=https://www.jstor.org/stable/1073418 |jaargang=79 |tijdschrift=Virginia Law Review |datum=1993 |nummer=2 |doi=10.2307/1073418 |issn=0042-6601 |pagina's=461–516 |last2=Stefancic |first2=Jean}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Strickland |voornaam=Rennard |titel=The Genocidal Premise in Native American Law and Policy: Exorcising Aboriginal Ghosts |url=https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/jgrj1&id=357&div=&collection= |jaargang=1 |tijdschrift=Journal of Gender, Race and Justice |datum=1997-1998 |pagina's=325-}}</ref>
| |
| | |
| In 1993 beschreef [[David Theo Goldberg]] hoe landen die de concepten van [[Klassiek liberalisme|het klassieke liberalisme]] van "individualisme, gelijkheid en vrijheid" overnemen, zoals de Verenigde Staten en Europese landen, [[structureel racisme]] verbergen in hun cultuur en taal, bijvoorbeeld in termen als "[[Derde wereld|Derde Wereld]]" en "[[wiktionary:primitive#Adjective|primitief]]", die niet neutraal zijn over hun [[Referent (taalkunde)|onderwerp]].<ref name="Goldberg 1993">{{Citeer boek |titel=Racist Culture: Philosophy and the Politics of Meaning |achternaam=Goldberg |voornaam=David Theo |uitgever=Blackwell |datum=1993 |isbn=978-0-631-18078-4}}</ref> {{Rp|6–7}}
| |
| | |
| In 1988 traceerde [[Kimberlé Crenshaw|Kimberlé Williams Crenshaw]] de oorsprong van het gebruik door het "[[New Right]]" van het concept van [[Kleurenblindheid (racisme)|kleurenblindheid]] van de [[Neoconservatisme|neoconservatieve]] denktanks uit de jaren zeventig tot de [[Kabinet-Reagan|Ronald Reagan administratie]] in de jaren tachtig.{{Sfn|Crenshaw|1988|p=103}} Ze beschreef hoe prominente figuren zoals neoconservatieve geleerden [[Thomas Sowell]]{{Sfn|Crenshaw|1988|p=104–105}} en [[William Bradford Reynolds]],{{Sfn|Crenshaw|1988|p=104}} die van 1981 tot 1988 als [[Afdeling burgerrechten van het Amerikaanse ministerie van Justitie|assistent-procureur-generaal voor de Civil Rights Division]] dienden,{{Sfn|Crenshaw|1988|p=104}} opriepen tot een "strikt kleur-blind beleid". Sowell en Reynolds waren, zoals veel conservatieven in die tijd, van mening dat het doel van gelijkheid van de rassen al was bereikt{{Sfn|Crenshaw|1988|p=104–105}}, en argumenteerde dat de rasspecifieke burgerrechtenbeweging een "bedreiging voor de democratie" was.{{Sfn|Crenshaw|1988|p=104–105}} De logica van kleurenblindheid die wordt gebruikt in 'omgekeerde discriminatie'-argumenten in de [[Post-burgerrechtentijdperk in de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis|periode na de burgerrechten]] is gebaseerd op een bepaald standpunt over '[[Gelijke behandeling|gelijkheid van kansen]]', zoals aangenomen door Sowell,{{Sfn|Crenshaw|1988|p=106}} waarin de rol van de staat beperkt is. om een "[[Level playing field|gelijk speelveld]]" te bieden, niet om een gelijke verdeling van middelen te bevorderen.
| |
| | |
| Crenshaw beweerde dat "gelijkheid van kansen" in [[Antidiscriminatiewetgeving|de antidiscriminatiewetgeving]] zowel een expansief als een beperkend aspect kan hebben.{{Sfn|Crenshaw|1988|p=106}} Crenshaw schreef dat formeel kleurenblinde wetten nog steeds raciaal discriminerende uitkomsten hebben.{{Sfn|Crenshaw|2019|pp=52–84}} Volgens haar was dit gebruik van formele retoriek over kleurenblindheid in claims van omgekeerde discriminatie, zoals in de uitspraak van het Hooggerechtshof van 1978 over ''[[Regenten van de Universiteit van Californië v. Bakke|Bakke]]'', een reactie op de manier waarop de rechtbanken op agressieve wijze positieve actie en "busing" hadden opgelegd tijdens de [[amerikaanse burgerrechten periode]], zelfs voor degenen die vijandig stonden tegenover die kwesties.{{Sfn|Crenshaw|1988|p=103}} In 1990 beschreef rechtsgeleerde [[Duncan Kennedy]] de dominante benadering van positieve actie in de juridische academische wereld als "kleurenblind meritocratisch fundamentalisme". Hij riep op tot een postmoderne benadering van "rassenbewustzijn" die "politieke en culturele relaties" omvatte en tegelijkertijd "racialisatie" en "essentialisme" vermeed.{{Sfn|Kennedy|1990|p=705}}
| |
| | |
| Socioloog [[Eduardo Bonilla-Silva]] beschrijft deze nieuwere, subtiele vorm van racisme als "[[Kleurenblindheid (racisme)|kleurenblind racisme]]", dat kaders van abstract liberalisme gebruikt om ras te decontextualiseren, uitkomsten zoals segregatie in buurten te naturaliseren, bepaalde culturele praktijken aan ras toe te schrijven wat "[[minimaliseren]] van racisme" veroorzaakt.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bonilla-Silva |voornaam=Eduardo |titel=Color-Blind Racism in Pandemic Times |url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2332649220941024 |jaargang=8 |tijdschrift=Sociology of Race and Ethnicity |datum=2022-07 |taal=en |nummer=3 |doi=10.1177/2332649220941024 |issn=2332-6492 |pagina's=343–354}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=Racism without racists: color-blind racism and the persistence of racial inequality in the United States |achternaam=Bonilla-Silva |voornaam=Eduardo |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-1-44-220218-4 |uitgever=Rowman & Littlefield |plaats=Lanham, Md. |datum=2010 |isbn=978-1-4422-0218-4}}</ref>
| |
| | |
| In zijn invloedrijke artikel uit 1984 daagde Delgado het liberale concept van [[meritocratie]] in de [[Burgerrechten|burgerrechtenwetenschap]] uit.{{Sfn|Alcoff|2021}} Hij ondervroeg hoe de topartikelen in de meeste gerenommeerde tijdschriften allemaal door blanke mannen waren geschreven.<ref>{{Citeer boek |titel=Critical Philosophy of Race |achternaam=Alcoff |voornaam=Linda |url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/critical-phil-race/ |uitgever=Metaphysics Research Lab, Stanford University |datum=2021}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Delgado |voornaam=Richard |titel=The Imperial Scholar: Reflections on a Review of Civil Rights Literature |url=https://www.jstor.org/stable/3311882 |jaargang=132 |tijdschrift=University of Pennsylvania Law Review |datum=1984 |nummer=3 |doi=10.2307/3311882 |issn=0041-9907 |pagina's=561–578}}</ref>
| |
| | |
| === Verhaal/tegenverhaal en "mens eigen waarheid benoemen" ===
| |
| Dit verwijst naar het gebruik van verhaal ([[storytelling]]) om [[Ervaringsdeskundige|geleefde ervaringen]] van [[Onderdrukking|raciale onderdrukking]] aandacht te geven en te verkennen.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}}
| |
| | |
| Een van de belangrijkste principes van liberale jurisprudentie is dat mensen aantrekkelijke verhalen kunnen creëren om na te denken en te praten over hogere niveaus van rechtvaardigheid.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1276}} Delgado en Stefancic noemen dit de ''empathische drogreden'' — de overtuiging dat het mogelijk is om "ons bewustzijn te beheersen" door alleen taal te gebruiken om geslotenheid en bekrompenheid te overwinnen.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1261}} Ze onderzoeken hoe mensen van kleur, beschouwd als buitenstaanders in de reguliere Amerikaanse cultuur, in de media en de wet worden neergezet door middel van stereotypen en standaardpersonages die in de loop van de tijd zijn aangepast om de dominante cultuur te beschermen tegen ongemak en schuldgevoelens. Slaven in de 18e-eeuwse [[Zuidelijke Verenigde Staten|zuidelijke staten]] werden bijvoorbeeld afgeschilderd als kinderlijk en volgzaam; [[Harriet Beecher Stowe]] paste dit stereotype aan door haar personage [[Uncle Tom]], door hem af te schilderen als een "zachtaardige, lankmoedige, vrome christen."{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|pp=1262–1263}}
| |
| | |
| Na de [[Amerikaanse Burgeroorlog|Amerikaanse burgeroorlog]] werd de [[Afro-Amerikanen|Afro-Amerikaanse]] vrouw afgeschilderd als een wijze, zorgzame "[[Mammie stereotype|Mammy]]"-figuur.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1263–1264}} Tijdens de [[Reconstructie (Verenigde Staten)|wederopbouwperiode]] werden Afro-Amerikaanse mannen gestereotypeerd als "brutaal en beestachtig", een gevaar voor blanke vrouwen en kinderen. Dit werd geïllustreerd in de romans van [[Thomas Dixon|Thomas Dixon Jr.]], die werden gebruikt als basis voor de epische film ''[[The Birth of a Nation (1915)|The Birth of a Nation]]'', waarin de [[Ku Klux Klan]] en [[Lynchen in de Verenigde Staten|lynchen]] worden gevierd.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|pp=1264–1265}} Tijdens de [[Harlem Renaissance]] werden Afro-Amerikanen afgeschilderd als "muzikaal getalenteerd" en "vermakelijk".{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1266}} Na [[Tweede Wereldoorlog|de Tweede Wereldoorlog]], toen veel zwarte veteranen zich bij de ontluikende [[Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging|burgerrechtenbeweging]] aansloten, werden Afro-Amerikanen afgeschilderd als "eigenwijs [en] street-smart", de "onredelijke, opportunistische" militant, de "veilige, geruststellende, cardigan-" het dragen van" tv-sitcom-personage, en de "super-stud" van [[blaxploitation]]-films.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|pp=1266–1267}}
| |
| | |
| De "empathische drogreden" informeert het "time-warp-aspect van racisme", waarbij de dominante cultuur racisme alleen kan zien door achteraf te kijken naar een voorbij tijdperk of een ver land, zoals Zuid-Afrika.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1278}} Door eeuwen van stereotypen is racisme genormaliseerd; het is een "[[Ideologie|onderdeel van het dominante verhaal dat we gebruiken om ervaring te interpreteren]]".{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1279}} Delgado en Stefancic('''wie'''?) betogen dat alleen meningsuiting een ineffectief middel is om racisme tegen te gaan,{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1278}} aangezien het systeem van [[Vrijheid van meningsuiting|vrije meningsuiting]] de neiging heeft de belangen van machtige elites te bevoordelen{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|pp=1284–1285}} en de verantwoordelijkheid voor racistische stereotypen toe te wijzen aan de " [[marktplaats van ideeën]]".{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|pp=1286–1287}} In de decennia na de goedkeuring van burgerrechtenwetten waren racistische daden minder openlijk en heimelijker geworden; onzichtbaar voor, onderschat en geminimaliseerd door, het grootste deel van de dominante cultuur.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1282}}
| |
| | |
| Omdat racisme mensen een ongemakkelijk gevoel geeft, helpt de "empathische drogreden" de dominante cultuur om ten onrechte te geloven dat het niet langer bestaat, en dat dominante beelden, portretten, [[Commedia dell'arte|standaardkarakters]] en stereotypen — die minderheden meestal in een negatief daglicht stellen — hen een waarachtig beeld geven. beeld van ras in Amerika.{{Bron?||2023|06|11}} Op basis van deze verhalen hoeft de dominante groep zich niet schuldig te voelen of moeite te doen om racisme te overwinnen, aangezien het "juist, gebruikelijk en onschadelijk voelt voor degenen die erbij betrokken zijn", terwijl zelfbenoemde liberalen die vrijheid van meningsuiting handhaven kan deugdzaam aanvoelen terwijl ze hun eigen superieure positie behouden.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1992|p=1288}}
| |
| | |
| [[Bryan Brayboy]] benadrukt het [[Epistemologie|epistemische]] belang van het vertellen van verhalen in [[Indianen|inheems-Amerikaanse]] gemeenschappen, ter vervanging van theorie, en heeft een [[Tribal Critical Race Theory]] (TribCrit) voorgesteld. '''[er is een voorbeeld nodig]'''<ref name="Brayboy 2005">{{Citeer journal |achternaam=Brayboy |voornaam=Bryan McKinley Jones |titel=Toward a Tribal Critical Race Theory in Education |journal=The Urban Review |datum=December 2005 |volume=37 |issue=5 |pagina's=425–446 |doi=10.1007/s11256-005-0018-y}}</ref>
| |
| | |
| === Standpunt epistemologie ===
| |
| Standpunt epistemologie is de opvatting dat leden van raciale minderheidsgroepen een uniek recht en vermogen hebben om over racisme te spreken. Dit wordt gezien als een manier om dominante verhalen te ondermijnen rondom raciale ongelijkheid, zoals juridische neutraliteit en persoonlijke verantwoordelijkheid of [[Bootstrap|bootstrapping]], door middel van waardevolle eerstehands verslagen van de ervaring met racisme.
| |
| | |
| === Revisionistische interpretaties van de Amerikaanse burgerrechtenwetgeving en vooruitgang ===
| |
| {{Zie hoofdartikel|Revisionisme}}''"interest convergence"''(interesse convegerentie) is een concept geïntroduceerd door [[Derrick Bell]] in zijn ''[[Harvard Law Review]]'' -artikel uit 1980, "''[[Brown v. Board of Education|Brown v.]]'' ''[[Brown v. Board of Education|Board of Education]]'' and the Interest-Convergence Dilemma".{{Sfn|Bell|1980}} In dit artikel beschreef Bell hoe hij de impact van de honderden [[NAACP Legal Defense and Educational Fund|NAACP LDF]] [[Rassensegregatie in de Verenigde Staten|de-segregatie]]<nowiki/>zaken die hij won van 1960 tot 1966 opnieuw beoordeelde, en hoe hij begon te geloven dat ondanks zijn oprechtheid destijds, [[Antidiscriminatiewetgeving|de antidiscriminatiewet]] niet had geleid tot een verbetering van zwarte kinderen hun toegang tot kwaliteitsonderwijs.{{Sfn|Wright|Cobb|2021}} 69 Hij benoemde en beschreef hoe zaken van het Hooggerechtshof de burgerrechtenwetgeving zo goed als krachteloos hadden gemaakt, wat had geresulteerd in Afrikaans-Amerikaanse studenten die volledig zwarte scholen bleven bezoeken die niet over voldoende financiering en middelen beschikten. 68{{Sfn|Bell|1980}} Bij het onderzoeken van deze zaken van Hooggerechtshof concludeerde Bell dat de enige burgerrechtenwetgeving die werd aangenomen samenviel met het eigenbelang van blanken, wat Bell noemde "''interest convergence''"{{Sfn|Bell|1980}}<ref name="Shih 2017">{{Citeer nieuws |achternaam=Shih |voornaam=David |titel=A Theory To Better Understand Diversity, And Who Really Benefits |url=https://www.npr.org/sections/codeswitch/2017/04/19/523563345/a-theory-to-better-understand-diversity-and-who-really-benefits |werk=NPR |datum=2017-04-19 |bezochtdatum=2021-10-20}}</ref><ref name="Ogbonnaya-Ogburu 2020">{{Citeer boek |titel=Proceedings of the 2020 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems |achternaam=Ogbonnaya-Ogburu |voornaam=Ihudiya Finda |pagina=1–16 |isbn=978-1-4503-6708-0 |citaat=Those with power rarely concede it without ''interest convergence''. Racism benefits some groups, and those groups are reluctant to move against it. They will take or allow anti-racist actions most often when it also confers their benefits. In the U.S. context, the forward movement for civil rights has typically only occurred when it is materially in the interest of the White majority. |hoofdstuk=Critical Race Theory for HCI |doi=10.1145/3313831.3376392 |year=2020}}</ref>
| |
| | |
| Een van de best bekende voorbeelden van "''interest convergence''" is de manier waarop de Amerikaanse [[geopolitiek]] tijdens de [[Koude Oorlog]] een cruciale factor was bij de goedkeuring van burgerrechtenwetgeving door zowel Republikeinen als Democraten. Bell beschreef dit in tal van artikelen, waaronder de bovengenoemde, en het werd ondersteund door het onderzoek en de publicaties van jurist [[Mary L. Dudziak]] . In haar artikelen en in haar boek ''Cold War Civil Rights'' uit 2000, leverde Dudziak gedetailleerd bewijs dat het in het belang van de Verenigde Staten was om de negatieve internationale pers over de behandeling van Afro-Amerikanen de doofpot te stoppen, terwijl de meerderheid van de bevolkingsgroepen van pas gedekoloniseerde landen die de VS probeerden aan te trekken tot westerse-stijl democratie, waren niet blank. De VS probeerden liberale waarden in heel Afrika, Azië en Latijns-Amerika te promoten om te voorkomen dat de Sovjet-Unie het communisme zou verspreiden.
| |
| | |
| De [[Moore's Ford-lynchpartijen]], waarbij een veteraan uit de Tweede Wereldoorlog werd [[Lynchen|gelyncht]], waren bijzonder enorm breed in het nieuws. Amerikaanse bondgenoten volgden verhalen over Amerikaans racisme via de internationale pers, en de Sovjets gebruikten verhalen over racisme tegen zwarte Amerikanen als een essentieel onderdeel van hun propaganda.{{Sfn|Dudziak|2000}} Dudziak deed uitgebreid [[archiefonderzoek]] bij het [[United States Department of State|Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken]] en [[United States Department of Justice|het ministerie van Justitie]] en concludeerde dat de steun van de Amerikaanse regering voor burgerrechtenwetgeving "Kwam gedeeltelijk door de bezorgdheid dat rassendiscriminatie de buitenlandse betrekkingen van de Verenigde Staten schaadde".{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}}<ref>{{Citeer boek |titel=Critical race theory: an introduction |achternaam=Delgado |voornaam=Richard |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-1-4798-0276-0 |uitgever=New York University Press |plaats=New York |datum=2017 |pagina=25-26 |isbn=978-1-4798-0276-0}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Dudziak |voornaam=Mary L. |titel=Desegregation as a Cold War Imperative |url=https://www.jstor.org/stable/1228836 |jaargang=41 |tijdschrift=Stanford Law Review |datum=1988 |nummer=1 |doi=10.2307/1228836 |issn=0038-9765 |pagina's=61–120}}</ref> Toen de [[Negen van Little Rock|Nationale Garde werd ingeschakeld om te voorkomen dat negen Afro-Amerikaanse studenten zouden integreren in de Little Rock Central High School]], besteedde de internationale pers uitgebreid aandacht aan het verhaal.{{Sfn|Dudziak|2000}} De toenmalige staatssecretaris vertelde president [[Dwight D. Eisenhower|Dwight Eisenhower]] dat de situatie in Little Rock het Amerikaanse buitenlands beleid, met name in Azië en Afrika, "ruïneerde"(en:''ruining''). De [[Amerikaans ambassadeur naar de Verenigde Naties|Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties]] vertelde president Eisenhower dat aangezien tweederde van de wereldbevolking niet blank was, hij getuige was{{Sfn|Dudziak|1997}} van hun negatieve reacties op Amerikaanse rassendiscriminatie. Hij vermoedde dat de VS "verschillende stemmen op het Chinese communistische item hebben verloren vanwege [[Little Rock Nine|Little Rock]]".{{Sfn|Ioffe|2017}}
| |
| | |
| === Intersectionele theorie ===
| |
| [[Intersectionaliteit|Intersectionele theorie]] onderzoekt hoe de kruispunten tussen ras, geslacht, klasse, [[Nationale oorsprong|nationale afkomst]] en [[seksuele geaardheid]], zich afspelen in verschillende omgevingen, zoals hoe de behoeften van een Latina verschillen van die van een zwarte man, en wiens behoeften zijn gepromoot.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}}{{Sfn|Delgado|Stefancic|2012|pp=51–55}} Deze kruispunten bieden een meer holistisch beeld voor het evalueren van verschillende groepen mensen. [[Intersectionaliteit]] is een reactie op identiteitspolitiek voor zover [[identiteitspolitiek]] geen rekening houdt met de verschillende intersecties van de identiteiten van mensen.{{Sfn|Crenshaw|1991}}
| |
| | |
| === Essentialisme versus anti-essentialisme ===
| |
| Delgado en Stefancic(wie?) schrijven: "Geleerden die over deze kwesties schrijven, houden zich bezig met de juiste eenheid voor analyse: is de zwarte gemeenschap één of meerdere gemeenschappen? Hebben Afro-Amerikanen uit de midden- en arbeidersklasse verschillende belangen en behoeften? Hebben alle onderdrukte volkeren iets gemeen?" Dit is een blik op de manieren waarop onderdrukte groepen kunnen delen in hun onderdrukking, maar ook verschillende behoeften en waarden hebben die anders moeten worden geanalyseerd. Het is de vraag hoe groepen kunnen worden [[Essentialisme (filosofie)|geessentialiseerd]] of niet kunnen worden geessentialiseerd.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}}{{Sfn|Delgado|Stefancic|2017|pp=63–66}}
| |
| | |
| Vanuit een essentialistisch perspectief bestaat iemands identiteit uit een interne 'essentie' die vanaf de geboorte statisch en onveranderlijk is, terwijl een niet-essentialistische positie stelt dat 'het subject geen vaste en/of permanente identiteit heeft'.<ref name=":0">{{Citeer journal |achternaam=Zilliacus |voornaam=Harriet |titel=Essentializing vs. non-essentializing students' cultural identities: curricular discourses in Finland and Sweden |journal=Journal of Multicultural Discourses |datum=3 April 2017 |volume=12 |issue=2 |pagina's=166–180 |doi=10.1080/17447143.2017.1311335}}</ref> Raciaal essentialisme loopt uiteen in biologisch en cultureel essentialisme, waarbij ondergeschikte groepen de een boven de ander kunnen onderschrijven. "Culturele en biologische vormen van [[raciaal essentialisme]] delen het idee dat verschillen tussen raciale groepen worden bepaald door een vaste en uniforme essentie die aanwezig is binnen en alle leden van elke raciale groep definieert. Ze verschillen echter in hun begrip van de aard van deze essentie."<ref name=":1">{{Citeer journal |achternaam=Soylu Yalcinkaya |voornaam=Nur |titel=The (Biological or Cultural) Essence of Essentialism: Implications for Policy Support among Dominant and Subordinated Groups |journal=Frontiers in Psychology |datum=2017 |volume=8 |pmid=28611723 |doi=10.3389/fpsyg.2017.00900 |pmc=5447748}}</ref> Ondergeschikte gemeenschappen zullen eerder geneigd zijn [[cultureel essentialisme]] te onderschrijven, aangezien het een basis vormt voor positief onderscheid om een cumulatief verzet tot stand te brengen als middel om hun identiteit te doen gelden en voor rechten op te komen, terwijl biologisch essentialisme waarschijnlijk niet zal resoneren met gemarginaliseerde groepen, want historisch gezien, gebruikten de dominant groupen genetica en biologie gebruikt om racisme en onderdrukking te rechtvaardigen.
| |
| | |
| Essentialisme is het idee van een unieke, gedeelde ervaring tussen een specifieke groep mensen. Anti-essentialisme daarentegen gelooft dat er verschillende andere factoren zijn die iemands wezen en hun algehele levenservaring kunnen beïnvloeden. Het ras van een individu wordt meer gezien als een sociale constructie die niet noodzakelijkerwijs de uitkomst van hun levensomstandigheden dicteert. Ras wordt gezien als "een sociale en historische constructie, in plaats van een inherent, vast, essentieel biologisch kenmerk".<ref name="auto">{{Citeer journal |achternaam=Van Wagenen |voornaam=Aimee |titel=The Promise and Impossibility of Representing Anti-Essentialism: Reading Bulworth Through Critical Race Theory |journal=Race, Gender & Class |datum=2007 |volume=14 |issue=1/2 |pagina's=157–177}}<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref>{{Citeer web |url=https://nmaahc.si.edu/learn/talking-about-race/topics/race-and-racial-identity |titel=Race and Racial Identity |bezochtdatum=2022-12-01 |werk=National Museum of African American History and Culture |taal=en}}</ref> Anti-essentialisme "dwingt een destabilisatie af in het concept van ras zelf ..."<ref name="auto" /> De resultaten van deze destabilisatie variëren afhankelijk van de analytische focus en vallen in twee algemene categorieën: "... gevolgen voor de analytische concepten van raciale identiteit of raciale subjectiviteit .”<ref name="auto" />
| |
| | |
| === Structureel determinisme, en ras, geslacht, klasse en hun snijpunten ===
| |
| Dit verwijst naar de verkenning van hoe "de [[Structuralisme (sociale wetenschappen)|structuur]] van het juridische denken of de cultuur de inhoud ervan beïnvloedt" op een manier die de sociale resultaten bepaalt.{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}}{{Sfn|Delgado|Stefancic|2012|pp=26, 155}} Delgado en Stefancic noemden "empathische misvatting" als een voorbeeld van structureel determinisme - het "idee dat ons systeem, vanwege zijn structuur en vocabulaire, bepaalde soorten fouten niet kan herstellen".{{Sfn|Delgado|Stefancic|2001|p=26}} Ze stellen de afwezigheid van termen als intersectionaliteit, anti-essentialisme en [[Nietigverklaring van de jury|juryvernietiging]] in vraag in standaard onderzoeksinstrumenten voor juridische referenties in juridische bibliotheken.{{Sfn|Delgado|Stefancic|2001|p=27}}
| |
| | |
| === Cultureel nationalisme/separatisme ===
| |
| Dit verwijst naar de verkenning van meer radicale opvattingen die pleiten voor [[Separatisme|scheiding]] en [[Herstelbetalingen (overgangsjustitie)|herstelbetalingen]] als een vorm van [[Internationale hulpverlening|buitenlandse hulp]] (inclusief [[zwart nationalisme]] ).{{Sfn|Delgado|Stefancic|1993}}
| |
| | |
| === Juridische instellingen, kritische pedagogiek en minderheden in recht ===
| |
| [[Camara Phyllis Jones]] definieert [[Institutioneel racisme|geïnstitutionaliseerd racisme]] als "gedifferentieerde toegang tot de goederen, diensten en kansen van een samenleving per ras. Geïnstitutionaliseerd racisme is [[Norm (standaard)|normatief]], soms [[Legalisatie|gelegaliseerd]] en manifesteert zich vaak als erfelijk nadeel. Het is [[Structuralisme (sociale wetenschappen)|structureel]], omdat het is opgenomen in onze [[Sociale institutie|instellingen]] van gewoonte, praktijk en wet, dus er hoeft geen identificeerbare overtreder te zijn. Geïnstitutionaliseerd racisme is vaak te zien in de vorm van passiviteit wanneer iets moet gebeuren, dat zich zowel in materiële omstandigheden als in toegang tot macht manifesteert. Wat het eerste betreft, voorbeelden zijn onder meer een gedifferentieerde toegang tot kwaliteitsonderwijs, degelijke [[Volkshuisvesting|huisvesting]], [[Betaalde arbeid|betaald werk]], passende medische voorzieningen en een schone omgeving."{{Sfn|Jones|2002|pp=9–10}}
| |
| | |
| === Zwart en blank tweeledigheid ===
| |
| Het [[Zwart-wit tweeledigheid|zwart-witte tweeledigheid]] is een [[paradigma]] dat door Amerikaanse rechtsgeleerden geïdentificeerd wordt als een oorzaak voor waarom raciale kwesties en geschiedenissen doorgaans worden verwoord in een raciaal tweestrijd tussen zwarte en blanke Amerikanen. De tweestrijd bepaalt grotendeels hoe ras in de geschiedenis van de VS is afgebeeld en aangepakt wordt.<ref name="California Law">{{Citeer journal |achternaam=Perea |voornaam=Juan |titel=The Black/White Binary Paradigm of Race: The 'Normal Science' of American Racial Thought |url=https://scholarship.law.berkeley.edu/californialawreview/vol85/iss5/3 |journal=California Law Review, la Raza Journal |datum=1997 |volume=85 |issue=5 |pagina's=1213–1258 |doi=10.2307/3481059}}</ref> Kritische rastheoretici [[Richard Delgado]] en [[Jean Stefancic]] stellen dat [[Antidiscriminatiewetgeving|de Amerikaanse antidiscriminatiewet]] over het hoofd ziet voor niet-zwarte minderheden omdat de taal beperkt is tot het zwart-witte tweeledigheid{{Sfn|Delgado|Stefancic|2017|p=76}}
| |
| | |
| == Toepassingen en aanpassingen ==
| |
| Geleerden van de kritische rassentheorie hebben zich, met enige bijzonderheid, gericht op de kwesties van [[Haatmisdrijf|haatmisdrijven]] en [[Haatzaaien|haatzaaiende uitlatingen]] . In reactie op het advies van het [[Hooggerechtshof van de Verenigde Staten|Amerikaanse Hooggerechtshof]] in de haatspraakzaak van ''[[RAV v. Stad St. Paul|RAV v.City of St. Paul]]'' (1992), waarin het Hof een anti- [[Bias (fout)|bias]] -verordening schrapte die van toepassing was op een tiener die een kruis had verbrand, voerden [[Mari Matsuda]] en Charles Lawrence aan dat het Hof onvoldoende aandacht had besteed aan de geschiedenis van racistische uitingen en de feitelijke schade die door dergelijke spraak wordt veroorzaakt.<ref name="Matsuda 1993">{{Citeer boek |titel=Words That Wound: Critical Race Theory, Assaultive Speech, And The First Amendment |achternaam=Matsuda |voornaam=Mari J. |uitgever=Westview Press |datum=1993 |pagina=133–136 |isbn=978-0-429-50294-1 |editie=1st |hoofdstuk=Epilogue: Burning Crosses and the R. A. V. Case}}</ref>
| |
| | |
| Kritische rastheoretici hebben ook gepleit voor positieve actie. Ze stellen voor dat zogenaamde [[verdienstenormen]] voor aanwerving en toelating tot het onderwijs niet rasneutraal zijn en dat dergelijke normen deel uitmaken van de retoriek van [[neutraliteit]] waarmee blanken hun onevenredige aandeel in middelen en sociale voordelen rechtvaardigen.{{Sfn|Delgado|1995}}{{Sfn|Kennedy|1990}}{{Sfn|Williams|1991}}
| |
| | |
| In zijn artikel uit 2009 "Will the Real CRT Please Stand Up: The Dangers of Philosophical Contributions to CRT", maakte Curry een onderscheid tussen de originele CRT-sleutelteksten en wat er in naam van CRT wordt gedaan door een "groeiend aantal blanke feministen".{{Sfn|Curry|2009b|p=1}} De nieuwe CRT-beweging "geeft de voorkeur aan verhalen die de idealen van een post-raciale menselijkheid en raciale verbetering prenten tussen meelevende (zwart-wit) filosofische denkers die zich inzetten voor het oplossen van het Amerikaanse rassenprobleem."{{Sfn|Curry|2009b|p=2}} Ze zijn geïnteresseerd in [[Vertoog|discours]] (dwz hoe individuen over ras spreken) en de theorieën van blanke [[Continentale filosofie|continentale filosofen]], naast de structurele en institutionele verslagen van [[blanke suprematie]] die de kern vormden van de [[Realistische conflicttheorie|realistische]] analyse van racisme die in [[Derrick Bell|Derrick Albert Bell]] Jr. zijn vroege werken waren geïntroduceerd,{{Sfn|Curry|2011|p={{page needed|date=September 2016}}
| |
| }} en gearticuleerd door Afro-Amerikaanse denkers als [[William Edward Burghardt Du Bois|W.E.B. Du Bois]], [[Paul Robeson]] en rechter [[Robert L. Carter]].{{Sfn|Curry|2009b|p={{page needed|date=September 2016}}}}
| |
| | |
| == Geschiedenis ==
| |
| === Vroege jaren ===
| |
| CRT begon in de Verenigde Staten in het [[Post-burgerrechtentijdperk|postburgerrechtentijdperk]], toen de historische burgerrechtenwetten uit de jaren 60 werden uitgehold en [[Segregatie op scholen in de Verenigde Staten|scholen opnieuw werden gescheiden]].<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica" /> Hoewel de terminologie ''kritische rassentheorie'' begon met de toepassing op wetten, komt het onderwerp voort uit het bredere kader van [[kritische theorie]] in hoe het machtsstructuren in de samenleving analyseert, ongeacht welke wetten van kracht zijn.{{Sfn|West|1995|p=xi}} In het artikel uit 1998, "Critical Race Theory: Past, Present, and Future", traceren Delgado en Stefancic de oorsprong van CRT tot de vroege geschriften van [[Derrick Albert Bell Jr.|Derrick Bell]], inclusief zijn ''[[Yale Law Journal|Yale Law Journal-]]'' artikel uit 1976, "Serving Two Masters" en zijn ''[[Harvard Law Review]]'' -artikel uit 1980 getiteld "[[Brown v. Board of Education]] and the Interest-Convergence Dilemma".<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Delgado |voornaam=R. |titel=Critical Race Theory: Past, Present, and Future |url=https://academic.oup.com/clp/article-lookup/doi/10.1093/clp/51.1.467 |jaargang=51 |tijdschrift=Current Legal Problems |datum=1998-01-01 |taal=en |nummer=1 |doi=10.1093/clp/51.1.467 |issn=0070-1998 |pagina's=467–491 |last2=Stefancic |first2=J.}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Brown v. Board of Education and the Interest-Convergence Dilemma |url=https://www.jstor.org/stable/1340546 |jaargang=93 |tijdschrift=Harvard Law Review |datum=1980 |nummer=3 |doi=10.2307/1340546 |issn=0017-811X |pagina's=518–533}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://web.archive.org/web/20211109185512/https://pen.org/report/educational-gag-orders/ |titel=Educational Gag Orders: Legislative Restrictions on the Freedom to Read, Learn, and Teach - PEN America |datum=2021-11-09 |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=web.archive.org}}</ref>
| |
| | |
| In de jaren 1970 begon Bell(wie?) als professor aan de [[Harvard Law School]] de burgerrechtenzaken die hij in de jaren 1960 had aangespannen om scholen te desegregeren na [[Brown v. Board of Education]], te bekritiseren, in vraag te stellen en opnieuw te beoordelen.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Brown v. Board of Education and the Interest-Convergence Dilemma |url=https://www.jstor.org/stable/1340546 |jaargang=93 |tijdschrift=Harvard Law Review |datum=1980 |nummer=3 |doi=10.2307/1340546 |issn=0017-811X |pagina's=518–533}}</ref> Deze herbeoordeling werd de "hoeksteen van de kritische rassentheorie".<ref>{{Citeer web |url=https://www.wnycstudios.org/podcasts/anxiety/episodes/critical-race-theory |titel=The True Story of Critical Race Theory {{!}} Notes from America with Kai Wright |bezochtdatum=2023-06-11 |werk=WNYC Studios |taal=en}}</ref> Delgado en Stefancic('''wie'''?), die samen Critical Race Theory: a Introduction schreven in 2001,<ref>{{Citeer boek |titel=Critical race theory: an introduction |achternaam=Delgado |voornaam=Richard |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0-8147-1930-9 |uitgever=New York university press |plaats=New York |datum=2001 |isbn=978-0-8147-1930-5}}</ref> beschreven Bell's "interest convergence" als een "middel om de Westerse raciale geschiedenis te begrijpen".<ref name=":3">{{Citeer tijdschrift |achternaam=Delgado |voornaam=R. |titel=Critical Race Theory: Past, Present, and Future |url=https://academic.oup.com/clp/article-lookup/doi/10.1093/clp/51.1.467 |jaargang=51 |tijdschrift=Current Legal Problems |datum=1998-01-01 |taal=en |nummer=1 |doi=10.1093/clp/51.1.467 |issn=0070-1998 |pagina's=467 |last2=Stefancic |first2=J.}}</ref> De focus op desegregatie na de beslissing van het Hooggerechtshof in Brown in 1954, waarbij de segregatie van scholen ongrondwettig werd verklaard, liet "civil-rights advocaten in het nauw komen tussen de belangen van hun cliënten en de wet". De bezorgdheid van veel zwarte ouders - voor de toegang van hun kinderen tot beter onderwijs - werd overschaduwd door de belangen van procesadvocaten die een "doorbraak"<ref name=":3" /> wilden in hun "streven naar raciaal evenwicht op scholen".<ref>{{Citeer web |url=https://www.newyorker.com/culture/cultural-comment/the-void-that-critical-race-theory-was-created-to-fill |titel=The Void That Critical Race Theory Was Created to Fill |achternaam=Jackson |voornaam=Lauren Michele |datum=2021-07-27 |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=The New Yorker |taal=en-US}}</ref> In 1995 zei Cornel West dat Bell "vrijwel de enige dissenter" was die in toonaangevende rechtswetenschappelijke tijdschriften de basisveronderstellingen over hoe de wet kleurlingen behandelde, ter discussie stelde.<ref>{{Citeer boek |titel=Critical race theory: the key writings that formed the movement |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-1-56584-271-7 |uitgever=New Press |plaats=New York |datum=1995 |pagina=pagina xi |isbn=978-1-56584-271-7}}</ref>
| |
| | |
| In zijn ''Harvard Law Review-'' artikelen citeert Bell de [[Hudson v. Leake County School Board|Hudson v.]] [[Hudson v. Leake County School Board|Leake County School Board]] -zaak die het [[NAACP Legal Defense and Educational Fund|NAACP Legal Defence and Educational Fund]] (NAACP LDF) won, waarin werd opgelegd dat het geheel blanke schoolbestuur de desegregatie moest nalefen. Dat werd toen als een succes gezien. Tegen de jaren zeventig haalden blanke ouders hun kinderen van de gedesegregeerde scholen en schreven ze in op [[Segregatie academies|segregatie-academies]]. Bell kwam later in zijn leven te geloven dat hij zich vergist had toen hij in 1964, als jonge advocaat die voor de LDF werkte, [[Winson Hudson]], die het hoofd was van de nieuw gevormde lokale NAACP-afdeling in Harmony, Mississippi, had overtuigd om de volledig blanke strijd aan te gaan me Leake County School Board om scholen te desegregeren.<ref name="Cobb 2021" /> Zij en de andere zwarte ouders hadden aanvankelijk LDF-hulp gezocht om de sluiting van hun school( een van de historische [[Rosenwald-scholen]] voor zwarte kinderen) door het bestuur tegen te gaan.<ref name="Cobb 2021">{{Citeer nieuws |achternaam=Cobb |voornaam=Jelani |titel=The Man Behind Critical Race Theory |url=https://www.newyorker.com/magazine/2021/09/20/the-man-behind-critical-race-theory |werk=The New Yorker |datum=September 13, 2021 |bezochtdatum=November 14, 2021}}</ref>{{Sfn|Wright|Cobb|2021}} Bell legde Hudson uit dat — in navolging van ''Brown'' — de LDF niet kon vechten om een gescheiden zwarte school open te houden; ze zouden moeten vechten voor desegregatie.<ref>{{Citeer web |url=https://www.wnycstudios.org/podcasts/anxiety/episodes/critical-race-theory |titel=The True Story of Critical Race Theory {{!}} Notes from America with Kai Wright |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=WNYC Studios |taal=en}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Serving Two Masters: Integration Ideals and Client Interests in School Desegregation Litigation |url=https://www.jstor.org/stable/795339 |jaargang=85 |tijdschrift=The Yale Law Journal |datum=1976 |nummer=4 |doi=10.2307/795339 |issn=0044-0094 |pagina's=470–516}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Brown v. Board of Education and the Interest-Convergence Dilemma |url=https://www.jstor.org/stable/1340546 |jaargang=93 |tijdschrift=Harvard Law Review |datum=1980 |nummer=3 |doi=10.2307/1340546 |issn=0017-811X |pagina's=518–533}}</ref> In 1964 waren Bell en de NAACP van mening dat de middelen voor gedesegregeerde scholen zouden worden verhoogd en dat zwarte kinderen toegang zouden krijgen tot onderwijs van hogere kwaliteit, aangezien blanke ouders zouden aandringen op scholen van betere kwaliteit; tegen de jaren zeventig gingen zwarte kinderen weer naar gescheiden scholen en was de kwaliteit van het onderwijs verslechterd.<ref>{{Citeer web |url=https://www.wnycstudios.org/podcasts/anxiety/episodes/critical-race-theory |titel=The True Story of Critical Race Theory {{!}} Notes from America with Kai Wright |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=WNYC Studios |taal=en}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Serving Two Masters: Integration Ideals and Client Interests in School Desegregation Litigation |url=https://www.jstor.org/stable/795339 |jaargang=85 |tijdschrift=The Yale Law Journal |datum=1976 |nummer=4 |doi=10.2307/795339 |issn=0044-0094 |pagina's=470–516}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Bell |voornaam=Derrick A. |titel=Brown v. Board of Education and the Interest-Convergence Dilemma |url=https://www.jstor.org/stable/1340546 |jaargang=93 |tijdschrift=Harvard Law Review |datum=1980 |nummer=3 |doi=10.2307/1340546 |issn=0017-811X |pagina's=518–533}}</ref>
| |
| | |
| [[Derrick Bell Jr.|Derrick Bell]] begon te werken voor de [[NAACP LDF]] kort na de [[Montgomery-busboycot|busboycot van Montgomery]] en de daaropvolgende uitspraak van het Hooggerechtshof in 1956 na [[Browder v. Gayle|''Browder v.'']] [[Browder v. Gayle|''Gayle'']] dat de wetten voor de segregatie van bussen in Alabama en Montgomery ongrondwettelijk waren.<ref>{{Citeer web |url=http://www.crmvet.org/tim/timhis55.htm#1955mbb |titel=Montgomery Bus Boycott |werk=Civil Rights Movement Archive}}</ref> Van 1960 tot 1966 voerde Bell met succes 300 burgerrechtenzaken aan in Mississippi. Bell werd geïnspireerd door [[Thurgood Marshall]], die een van de twee leiders was geweest van een decennialange juridische campagne die begon in de jaren dertig, waarin ze honderden rechtszaken aanspanden om de " [[Separate but equal|afzonderlijke maar gelijke]] " doctrine terug te draaien die was aangekondigd door de beslissing van het Hooggerechtshof in [[Plessy v. Ferguson|''Plessy v.'']] [[Plessy v. Ferguson|''Ferguson'']] (1896). Het Hof oordeelde dat [[Rassensegregatie|rassenscheidingswetten]] uitgevaardigd door de staten niet in strijd waren met de [[Grondwet van de Verenigde Staten|Amerikaanse grondwet]] zolang de faciliteiten voor elk ras van gelijke kwaliteit waren.<ref name="Groves 1951">{{Citeer journal |achternaam=Groves |voornaam=Harry E. |titel=Separate but Equal—The Doctrine of Plessy v. Ferguson |journal=Phylon |volume=12 |issue=1 |pagina's=66–72 |doi=10.2307/272323 |jaar=1951}}</ref> Het ''Plessy-'' besluit verschafte het wettelijke mandaat op federaal niveau om [[Jim Crow-wetten]] af te dwingen die vanaf de jaren 1870 door blanke [[Zuid-democraat|Zuid-Democraten]] waren ingevoerd voor rassenscheiding in alle openbare voorzieningen, inclusief openbare scholen. De ''Brown-'' beslissing van het Hof uit 1954 — waarin werd geoordeeld dat de "afzonderlijke maar gelijke" doctrine ongrondwettelijk is in de context van openbare scholen en onderwijsfaciliteiten — verzwakte ''Plessy'' ernstig.<ref name="Schauer 1997">{{Citeer journal |achternaam=Schauer |voornaam=Frederick |titel=Generality and Equality |journal=Law and Philosophy |datum=1997 |volume=16 |issue=3 |pagina's=279–97 |doi=10.2307/3504874 |auteurlink=Frederick Schauer}}</ref> Het concept van het Hooggerechtshof van [[constitutionele kleurenblindheid]] met betrekking tot de evaluatie van zaken begon met ''Plessy'' . Vóór ''Plessy'' beschouwde de rechtbank kleur als een bepalende factor in veel historische zaken, die de Jim Crow-wetten versterkten.{{Sfn|Gotanda|1991}} Het burgerrechtenwerk van Bell in de jaren zestig bouwde voort op het grondwerk van Justice Marshall dat in de jaren dertig was begonnen. Het was een tijd waarin de juridische tak van de [[Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging|burgerrechtenbeweging]] duizenden burgerrechtenzaken lanceerde. Het was een periode van idealisme voor de burgerrechtenbeweging.{{Sfn|Wright|Cobb|2021}}
| |
| | |
| Op [[Harvard-universiteit|Harvard]] ontwikkelde Bell nieuwe cursussen die Amerikaans recht bestudeerden door een raciale lens.In 1970 werd een samenstelling van zijn cursusmateriaal gepubliceerd onder de titel ''Race, Racism, and American Law''.{{Sfn|Bell|1970}} Hij werd in 1971 de eerste zwarte vaste professor van de Harvard Law School<ref name="Jackson 2021">{{Citeer tijdschrift |achternaam=Jackson |voornaam=Lauren Michele |titel=The Void That Critical Race Theory Was Created to Fill |url=https://www.newyorker.com/culture/cultural-comment/the-void-that-critical-race-theory-was-created-to-fill |tijdschrift=The New Yorker |datum=July 7, 2021}}</ref>
| |
| | |
| In de jaren zeventig gebruikten de rechtbanken wetgeving om programma's voor positieve actie en busvervoer af te dwingen — waar de rechtbank busvervoer verplichtte om raciale integratie te bereiken in schooldistricten die desegregatie verwierpen. Als reactie hierop ontwikkelden [[Neoconservatisme|neoconservatieve]] denktanks, die bijzonder vijandig stonden tegenover deze twee kwesties, in de jaren zeventig een kleurenblinde retoriek om zich ertegen te verzetten{{Sfn|Crenshaw|1988|p=103}}, waarbij ze beweerden dat het omgekeerde discriminatie was. In 1978, [[Regenten van de Universiteit van Californië v. Bakke|''Regenten van de Universiteit van Californië v.'']] [[Regenten van de Universiteit van Californië v. Bakke|''Bakke'']], toen Bakke deze baanbrekende zaak van het Hooggerechtshof won door het argument van [[omgekeerd racisme]] te gebruiken, nam Bells skeptisisme toe dat er een eind aan racisme zou komen. Rechter [[Lewis F. Powell, Jr.|Lewis F. Powell Jr.]] was van mening dat de "garantie van gelijke bescherming niet één ding kan betekenen wanneer het wordt toegepast op één persoon en iets anders wanneer het wordt toegepast op een persoon van een andere kleur." In een artikel uit 1979 vroeg Bell zich af of er groepen van de blanke bevolking bestonden die bereid zouden zijn enig nadeel te lijden dat zou kunnen voortvloeien uit de implementatie van een beleid om schade aan zwarte mensen als gevolg van slavernij, segregatie of discriminatie recht te zetten.{{Sfn|Bell|1979a}}
| |
| | |
| (voornaam?) Bell nam ontslag in 1980 over wat hij beschouwde als de discriminerende praktijken door de universiteit.{{Sfn|Harris|2021}} Hij werd decaan van [[Rechtenfaculteit van de Universiteit van Oregon|de University of Oregon School of Law]] en keerde later wel terug naar Harvard als gastprofessor.
| |
| | |
| Terwijl hij afwezig was op Harvard, organiseerden zijn aanhangers protesten tegen het gebrek aan [[Menselijk ras|raciale diversiteit]] van Harvard in het [[curriculum]], in de studentenorganisatie en op de faculteit.{{Sfn|Crenshaw|Gotanda|Peller|Thomas|1995|pp=xix–xx}}[115] De universiteit had verzoeken van studenten afgewezen en zei dat er geen voldoende gekwalificeerde zwarte instructeur bestond.{{Sfn|Crenshaw|Gotanda|Peller|Thomas|1995|p=xx}} Randall Kennedy schrijft dat sommige studenten "zich beledigd voelden" door de keuze van Harvard om een "archetypische blanke liberaal in dienst te nemen... op een manier die de ontwikkeling van zwart leiderschap in de weg staat".<ref name="Kennedy 1989">{{Citeer journal |achternaam=Kennedy |voornaam=Randall L. |titel=Racial Critiques of Legal Academia |url=https://harvardlawreview.org/2020/10/racial-critiques-of-legal-academia/ |journal=Harvard Law Review |datum=June 1989 |volume=102 |issue=8 |pagina's=1745–1819 |doi=10.2307/1341357}}</ref>
| |
| | |
| Een van deze studenten was [[Kimberlé Crenshaw]], die Harvard had uitgekozen om bij Bell te studeren; ze maakte kennis met zijn werk bij [[Cornell-universiteit|Cornell]].{{Sfn|Cook|Hosang|Ladson-Billings|Peller|2021|loc=c.14:36}} Crenshaw organiseerde het door studenten geleide initiatief om in 1981 een alternatieve cursus over ras en recht aan te bieden — gebaseerd op de cursus en het leerboek van Bell — waarbij studenten gastprofessoren binnenhaalden, zoals [[Charles Radford Lawrence|Charles Lawrence]], [[Linda Greene]], [[Neil Gotanda]] en [[Richard Delgado]],<ref name="Jackson 2021">{{Citeer tijdschrift |achternaam=Jackson |voornaam=Lauren Michele |titel=The Void That Critical Race Theory Was Created to Fill |url=https://www.newyorker.com/culture/cultural-comment/the-void-that-critical-race-theory-was-created-to-fill |tijdschrift=The New Yorker |datum=July 7, 2021}}</ref> om hoofdstuk voor hoofdstuk les te geven uit ''Race, Racism, and American Law''.{{Sfn|Cook|Hosang|Ladson-Billings|Peller|2021}}<ref name="Gottesman 2016">{{Citeer boek |titel=The Critical Turn in Education: From Marxist Critique to Poststructuralist Feminism to Critical Theories of Race |achternaam=Gottesman |voornaam=Isaac |uitgever=Taylor & Francis |plaats=London |pagina=123 |isbn=978-1-3176-7095-7 |hoofdstuk=Critical Race Theory and Legal Studies |year=2016}}</ref>{{Sfn|Crenshaw|Gotanda|Peller|Thomas|1995|pp=xix–xx}}<ref name="Buras 2014">{{Citeer boek |titel=Researching Race in Education: Policy, Practice, and Qualitative Research |achternaam=Buras |voornaam=Kristen L. |uitgever=Information Age Publishing |plaats=Charlotte, N.C. |datum=2014 |pagina=49–50 |isbn=978-1-6239-6678-2 |citaat=When Bell departed from Harvard to lead the University of Oregon School of Law, Harvard's law students of color demanded that another faculty member of color be hired to replace him. |hoofdstuk=From Carter G. Woodson to Critical Race Curriculum Studies}}</ref>
| |
| | |
| Met de organisatie van deze boycot kwam de kritische rassentheorie naar voren als een intellectuele beweging{{Sfn|Ansell|2008|p=344}}
| |
| | |
| [[Alan Freeman]] was een van de oprichters van de Critical Legal Studies (CLS)-beweging die in de jaren tachtig forums organiseerde. CLS-juristen betwistten claims op de vermeende waardeneutrale positie van de wet. Ze bekritiseerden de rol van het rechtssysteem bij het genereren en legitimeren van onderdrukkende sociale structuren die bijdroegen aan het in stand houden van een onrechtvaardig en onderdrukkend klassensysteem.{{Sfn|Ansell|2008|p=344}} Delgado en Stefancic noemen het werk van Alan Freeman in de jaren zeventig als vormend voor de kritische rassentheorie.{{Sfn|Delgado|Stefancic|2001|p=30}} In zijn ''Minnesota Law Review-'' artikel uit 1978 herinterpreteerde Freeman, vanuit een kritisch perspectief van juridische studies, hoe het Hooggerechtshof toezicht hield op de burgerrechtenwetgeving van 1953 tot 1969 onder het [[Warren Hof|Warren Court]]. Hij bekritiseerde de strikte interpretatie van de wet die slachtoffers van rassendiscriminatie compensatie ontzegde.<ref name="Freeman 1978">{{Citeer journal |achternaam=Freeman |voornaam=Alan David |titel=Legitimizing Racial Discrimination through Antidiscrimination law: A Critical Review of Supreme Court Doctrine |journal=Minnesota Law Review |datum=January 1, 1978 |volume=62}}</ref> Freeman beschrijft in zijn artikel twee perspectieven op het begrip rassendiscriminatie: die van slachtoffer en die van dader. Rassendiscriminatie van het slachtoffer omvat zowel objectieve voorwaarden als het "bewustzijn dat aan die objectieve voorwaarden is verbonden". Voor de dader bestaat rassendiscriminatie alleen uit acties zonder rekening te houden met de objectieve omstandigheden die de slachtoffers ervaren, zoals het "[[Vaste baan|gebrek aan banen]], [[Armoede|gebrek aan geld]], [[Woning discriminatie|gebrek aan huisvesting]]".<ref name="Freeman 1978" /> Alleen degenen die konden bewijzen dat ze het slachtoffer waren van discriminatie, kwamen in aanmerking voor rechtsmiddelen.{{Sfn|Crenshaw|1988|p=104–105}} Tegen het einde van de jaren tachtig verlieten Freeman, Bell en andere CRT-wetenschappers de CLS-beweging en beweerden dat deze [[Klasse essentialisme|te beperkt gericht was op klassen- en economische structuren]], terwijl ze de rol van ras en rassenverhoudingen in de Amerikaanse wet verwaarloosden.{{Sfn|Yosso|2005|p=71}}
| |
| | |
| === Ontstaan als beweging ===
| |
| In 1989 organiseerden [[Kimberlé Crenshaw]], [[Neil Gotanda]] en [[Stephanie Phillips]] een workshop aan de [[University of Wisconsin-Madison|Universiteit van Wisconsin-Madison]] met de titel "Nieuwe ontwikkelingen in kritische rassentheorie". De organisatoren bedachten de term "Critical Race Theory" om een "kruispunt van kritische theorie en ras, racisme en de wet" aan te duiden.{{Sfn|Crenshaw|Gotanda|Peller|Thomas|1995|p=xxvii}}
| |
| | |
| Daarna begonnen rechtsgeleerden een groter aantal werken te publiceren waarin kritische rassentheorie werd gebruikt, waaronder meer dan "300 toonaangevende wetsoverzichtsartikelen" en boeken.<ref name="Ladson-Billings 2021">{{Citeer boek |titel=Critical Race Theory in Education: A Scholar's Journey |achternaam=Ladson-Billings |voornaam=Gloria |uitgever=Teachers College Press |datum=2021 |isbn=978-0-8077-6583-8}}</ref>{{Rp|108}} In 1990 publiceerde Duncan Kennedy zijn artikel over positieve actie in de juridische academische wereld in de ''Duke Law Journal'',<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Kennedy |voornaam=Duncan |titel=A Cultural Pluralist Case for Affirmative Action in Legal Academia |url=https://www.jstor.org/stable/1372722 |jaargang=1990 |tijdschrift=Duke Law Journal |datum=1990 |nummer=4 |doi=10.2307/1372722 |issn=0012-7086 |pagina's=705–757}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=Critical race theory: the key writings that formed the movement |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-1-56584-271-7 |uitgever=New Press |plaats=New York |datum=1995 |isbn=978-1-56584-271-7}}</ref> en Anthony E. Cook publiceerde zijn artikel "Beyond Critical Legal Studies" in de ''[[Harvard Law Review]]''.<ref name="Cook 1990">{{Citeer journal |achternaam=Cook |voornaam=Anthony E. |titel=Beyond Critical Legal Studies: The Reconstructive Theology of Dr. Martin Luther King, Jr |journal=Harvard Law Review |datum=1990 |volume=103 |issue=5 |pagina's=985–1044 |doi=10.2307/1341453}}</ref> In 1991 publiceerde Patricia Williams ''[[De alchemie van ras en rechten|The Alchemy of Race and Rights]]'', terwijl [[Derrick Bell]] in 1992 ''Faces at the Bottom of the Well'' publiceerde.<ref name="Gottesman 2016">{{Citeer boek |titel=The Critical Turn in Education: From Marxist Critique to Poststructuralist Feminism to Critical Theories of Race |achternaam=Gottesman |voornaam=Isaac |uitgever=Taylor & Francis |plaats=London |pagina=123 |isbn=978-1-3176-7095-7 |hoofdstuk=Critical Race Theory and Legal Studies |year=2016}}</ref>{{Rp|124}} Cheryl I. Harris publiceerde in 1993 haar ''Harvard Law Review-'' artikel "Whiteness as Property", waarin ze beschreef hoe overlijden leidde tot voordelen die vergelijkbaar waren met het bezitten van onroerend goed.{{Sfn|Harris|1993}}<ref name="Warren 1993">{{Citeer nieuws |achternaam=Warren |voornaam=James |titel='Whiteness as Property' |url=https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1993-09-05-9309050031-story.html |werk=Chicago Tribune |datum=September 5, 1993}}</ref> In 1995 hebben twee dozijn juristen bijgedragen aan een belangrijke compilatie van belangrijke geschriften over CRT.{{Sfn|Crenshaw|Gotanda|Peller|Thomas|1995|p=xiii}} '''<big>dubbel</big>'''?
| |
| | |
| Aan het begin van de jaren negentig waren de belangrijkste concepten en kenmerken van CRT naar voren gekomen. Bell had zijn concept van "''interest convergence''"(interesse convergentie) geïntroduceerd in zijn artikel uit 1973. Hij ontwikkelde het concept van [[raciaal realisme]] in een reeks essays en boeken [100] 1992, ''[[Faces at the bottom of the well: the permanence of racism]]''.{{Sfn|Bell|1992}} Hij zei dat zwarte mensen moesten accepteren dat de wetgeving uit het [[burgerrechtentijdperk]] op zichzelf niet tot vooruitgang in de rassenverhoudingen zou leiden; [[anti-zwart racisme in de VS]] was een "vast onderdeel" van de Amerikaanse samenleving; en gelijkheid was "onmogelijk en illusoir" in de VS. Crenshaw introduceerde de term ''[[intersectionaliteit]]'' in de jaren negentig.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Gillborn |voornaam=David |titel=Intersectionality, Critical Race Theory, and the Primacy of Racism: Race, Class, Gender, and Disability in Education |url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1077800414557827 |jaargang=21 |tijdschrift=Qualitative Inquiry |datum=2015-03 |taal=en |nummer=3 |doi=10.1177/1077800414557827 |issn=1077-8004 |pagina's=277–287}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Crenshaw |voornaam=Kimberle |titel=Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color |url=https://www.jstor.org/stable/1229039 |jaargang=43 |tijdschrift=Stanford Law Review |datum=1991 |nummer=6 |doi=10.2307/1229039 |archiefurl=https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.695.5934 |issn=0038-9765 |pagina's=1241–1299}}</ref>
| |
| | |
| In 1995 begonnen de pedagogische theoretici Gloria Ladson-Billings en William F. Tate het raamwerk van de kritische rassentheorie toe te passen in het onderwijs.[131] In hun artikel uit 1995 beschreven Ladson-Billings en Tate de rol van de sociale constructie van witte normen en belangen in het onderwijs. Ze probeerden ongelijkheden in het onderwijs beter te begrijpen. Sindsdien hebben wetenschappers hun werk uitgebreid om onderwerpen te onderzoeken als [[School segregatie in the Verenigde Staten|school segregatie in de V.S.]]; relaties tussen ras, geslacht en schoolprestaties [[pedagogiek]]; and [[Onderzoeksmethodologie|onderzoek methodologie]].<ref name="Donnor 20172">{{Citeer boek |title=The SAGE handbook of qualitative research |publisher=Sage Publications |location=Thousand Oaks, California |page=366 |isbn=978-1-4833-4980-0 |edition=5th |chapter=Critical Race Theory and the Postracial Imaginary |year=2017 |author1-last=Donnor |author1-first=Jamel |author2-last=Ladson-Billings |author2-first=Gloria |editor1-last=Denzin |editor1-first=Norman |editor2-last=Lincoln |editor2-first=Yvonna}}</ref>
| |
| | |
| Sinds 2002 hebben meer dan 20 [[amerikaanse rechtsscholen]] minstens drie niet-Amerikaanse [[wetsscholen]] critical race theory-cursussen of -lessen aangeboden.{{sfn|Harris|2002|p=1216|ps=: "Over twenty American law schools offer courses in Critical Race Theory or include Critical Race Theory as a central part of other courses. Critical Race Theory is a formal course in a number of universities in the United States and in at least three foreign law schools."}} Kritische rassentheorie wordt ook toegepast op het gebied van [[:en:Education_Studies|education]], [[:en:Political_science|political science]], [[:en:Women's_studies|women's studies]], [[:en:Ethnic_studies|ethnic studies]], [[:en:Communication_studies|communication]], [[:en:Sociology_of_race_and_ethnic_relations|sociology]], and [[:en:American_studies|American studies]].
| |
| | |
| Er ontstonden andere bewegingen die de kritische rassentheorie toepassen op specifieke groepen. Deze omvatten de Latino-kritische ([[:en:LatCrit|LatCrit]]), queer-kritische en Aziatisch-kritische bewegingen. Deze bleven zich bezighouden met het hoofdbestanddeel van kritisch theorieonderzoek en ontwikkelden na verloop van tijd onafhankelijke prioriteiten en onderzoeksmethoden.{{sfn|Delgado|Stefancic|2017|pp=7–8}}
| |
| | |
| Kritisch rassentheorie wordt ook internationaal onderwezen, onder meer in het Verenigd Koninkrijk en Australië.<ref name="Birmingham">{{Citeer web |url=https://www.birmingham.ac.uk/research/crre/critical-race-theory/index.aspx |titel=Critical Race Theory |bezochtdatum=June 25, 2021 |uitgever=Centre for Research in Race and Education; University of Birmingham}}</ref><ref name="Quinn 2020">{{Citeer web |url=https://www.smh.com.au/culture/books/are-all-white-people-racist-why-critical-race-theory-has-us-rattled-20201105-p56bwv.html |titel=Are all white people racist? Why Critical Race Theory has us rattled |achternaam=Quinn |voornaam=Karl |datum=November 6, 2020 |bezochtdatum=June 26, 2021 |werk=The Sydney Morning Herald}}</ref> Volgens onderwijsonderzoeker [[Mike Cole (academic)|Mike Cole]] zijn [[David Gillborn]], [[John Preston (academic)|John Preston]] en [[Namita Chakrabarty]] de belangrijkste voorstanders van Kritisch rassentheorie in het Verenigd Koninkrijk.<ref name="Cole 2009">{{Citeer journal |achternaam=Cole |voornaam=Mike |titel=Critical Race Theory comes to the UK: A Marxist response |journal=Ethnicities |datum=2009 |volume=9 |issue=2 |pagina's=246–269 |doi=10.1177/1468796809103462}}</ref>
| |
| | |
| === Filosofische grondslagen ===
| |
| CRT-wetenschappers putten uit het werk van [[Antonio Gramsci]], [[Sojourner Truth]], [[Frederick Douglass]] en [[William Edward Burghardt Du Bois|WEB DuBois]] . Bell deelde de overtuiging van Paul Robeson dat "zwarte [[zelfredzaamheid]] en Afrikaanse culturele continuïteit de epistemische basis zouden moeten vormen van het wereldbeeld van zwarten." Hun schrijven is ook geïnspireerd door jaren{{Sfn|Curry|2011|p=4}} zestig en zeventig bewegingen, zoals [[Black Power]], [[Chicano]] en [[radicaal feminisme]].{{Sfn|Ansell|2008|p=344}} Kritische rassentheorie deelt veel intellectuele verplichtingen met kritische theorie, kritische juridische studies, [[Feministische rechtstheorie|feministische jurisprudentie]] en [[Postkolonialisme|postkoloniale theorie]]. De filosoof [[Universiteit van Connecticut|van de Universiteit van Connecticut]], [[Lewis Gordon]], die zich heeft gericht op postkoloniale [[Fenomenologische sociologie|fenomenologie]], en ras en racisme, schreef dat CRT opmerkelijk is vanwege het gebruik van postmoderne poststructurele wetenschap, met inbegrip van de nadruk op "subalterne" of "gemarginaliseerde" gemeenschappen en het "gebruik van alternatieve methodologie in de uitdrukking van theoretisch werk, met name hun gebruik van "verhalen" en andere literaire technieken".{{Sfn|Gordon|1999}}
| |
| | |
| [[Standpunttheorie]], die door sommige CRT-wetenschappers is overgenomen, kwam voort uit de eerste golf van de vrouwenbeweging in de jaren zeventig. De belangrijkste focus van de feministische standpunttheorie is epistemologie — de studie van hoe kennis wordt geproduceerd. De term is bedacht door [[Sandra Harding]], een Amerikaanse feministische theoreticus, en ontwikkeld door Dorothy Smith in haar publicatie uit 1989, ''The Everyday World as Problematic: A Feminist Sociology''.<ref name="Borland">{{Citeer encyclopedie|achternaam=Borland|voornaam=Elizabeth|titel=Standpoint theory|url=https://www.britannica.com/topic/standpoint-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|bezochtdatum=November 22, 2021}}</ref> Smith schreef dat sociologen nieuwe vragen zouden kunnen stellen door te bestuderen hoe vrouwen sociaal hun eigen dagelijkse levenservaringen construeren.<ref name="Macionis 2011">{{Citeer boek |titel=Sociology |achternaam=Macionis |voornaam=John J. |uitgever=Pearson Prentice Hall |plaats=Toronto |pagina=12 |isbn=978-0-13-800270-1 |editie=7th Canadian |year=2011}}</ref> Patricia Hill Collins introduceerde het zwarte feministische standpunt — een collectieve wijsheid van degenen met vergelijkbare perspectieven in de samenleving die probeerden het bewustzijn van deze gemarginaliseerde groepen te vergroten en manieren te bieden om hun positie in de samenleving te verbeteren.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Harnois |voornaam=Catherine E. |titel=Race, Gender, and the Black Women’s Standpoint |url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1573-7861.2009.01157.x |jaargang=25 |tijdschrift=Sociological Forum |datum=2010-03 |taal=en |nummer=1 |doi=10.1111/j.1573-7861.2009.01157.x |pagina's=68–85}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=Black feminist thought: knowledge, consciousness, and the politics of empowerment |achternaam=Hill Collins |voornaam=Patricia |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-415-96472-2 |uitgever=Routledge, Taylor & Francis Group |plaats=New York London |datum=2009 |isbn=978-0-415-96472-2}}</ref>
| |
| | |
| Kritische rassentheorie is gebaseerd op de prioriteiten en perspectieven van zowel kritische juridische studies (CLS) als conventionele burgerrechtenbeurzen, terwijl ze beide gebieden ook scherp betwisten. [[Angela P. Harris]], rechtsgeleerde [[UC Davis Faculteit der Rechtsgeleerdheid|aan de UC Davis School of Law]], beschrijft kritische rassentheorie als het delen van "een toewijding aan een visie van bevrijding van racisme door de juiste rede" met de burgerrechtentraditie.{{Sfn|Harris|1994|pp=741–743}} Het [[Deconstructie|deconstrueert]] enkele premissen en argumenten van [[Rechtsgeleerdheid|de rechtstheorie]] en stelt tegelijkertijd dat wettelijk geconstrueerde rechten ongelooflijk belangrijk zijn.[143] CRT-geleerden waren het niet eens met het CLS-standpunt tegen wettelijke rechten, noch wilden ze "de noties van de wet volledig opgeven";CRT-juristen erkenden dat bepaalde wetgeving en hervormingen mensen van kleur hadden geholpen.<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica">{{Citeer encyclopedie|titel=Critical race theory|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=September 21, 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122165350/https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory}}</ref> Zoals beschreven door [[Derrick Bell]], zet de kritische rassentheorie zich volgens Harris in voor "radicale [[Critique|kritiek]] op de wet (die [[Rechtsgeschiedenis|normatief]] [[Deconstructie|deconstructionistisch]] is) en ... radicale emancipatie door de wet (die normatief reconstructief is)".{{Sfn|Bell|1995|p=899}}
| |
| | |
| [[Tommy Curry|Tommy J. Curry]], professor filosofie [[Universiteit van Edinburgh|aan de Universiteit van Edinburgh]], zegt dat in 2009 het CRT-perspectief op een ras als een sociale constructie door "veel raswetenschappers" werd aanvaard als een "gezond verstand" dat ras niet "biologisch gefundeerd en natuurlijk" is.{{Sfn|Curry|2009a|p=166}}<ref name="Gillborn 2020">{{Citeer boek |titel=SAGE Research Methods Foundations |achternaam=Gillborn |voornaam=David |uitgever=SAGE Publications |datum=2020 |isbn=978-1-5264-2103-6 |hoofdstuk=Critical Race Theory |doi=10.4135/9781526421036764633}}</ref> Sociale constructie is een term uit het sociaal constructivisme, waarvan de wortels terug te voeren zijn op de vroege wetenschappelijke oorlogen, die gedeeltelijk werden aangewakkerd door [[Thomas Kuhn|Thomas Kuhns]] ''[[De structuur van wetenschappelijke revoluties|The Structure of Scientific Revolutions uit]]'' 1962.{{Sfn|Mallon|2007}} [[Ian Hacking]], een Canadese [[Filosofie|filosoof]] die gespecialiseerd is in [[wetenschapsfilosofie]], beschrijft hoe sociale constructie zich heeft verspreid via de sociale wetenschappen. Hij noemt de [[sociale constructie]] van ras als voorbeeld en vraagt zich af hoe ras beter kan worden 'geconstrueerd'.{{Sfn|Hacking|2003}}
| |
| | |
| == Kritiek ==
| |
| === Academische kritiek ===
| |
| Volgens de ''[[Encyclopædia Britannica|Encyclopaedia Britannica]]'' zijn aspecten van CRT bekritiseerd door "juridici en juristen vanuit het hele politieke spectrum".<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica">{{Citeer encyclopedie|titel=Critical race theory|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=September 21, 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122165350/https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory}}</ref> De kritiek op CRT concentreerde zich op de nadruk op het vertellen van verhalen, de kritiek op het verdienstenprincipe en op de [[Objectiviteit|objectieve waarheid]], en de stelling van de ''[[stem van kleur]]'' . Critici zeggen dat het een " [[Postmodernisme|postmodernistisch]] geïnspireerd scepticisme van objectiviteit en waarheid" bevat en de neiging heeft{{Sfn|Delgado|Stefancic|2017|p=102}} "elke raciale ongelijkheid of onevenwichtigheid [...] te interpreteren als bewijs van institutioneel racisme en als grond voor het direct opleggen van raciaal rechtvaardige resultaten. in die sferen", aldus ''Britannica'' . Voorstanders van CRT zijn er ook van beschuldigd zelfs goedbedoelde kritiek op CRT te behandelen als bewijs van latent racisme.<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica" />
| |
| | |
| In een boek uit 1997 bekritiseerden de rechtenprofessoren [[Daniel A. Farber]] en [[Suzanna Sherry]] CRT omdat het zijn beweringen baseerde op een persoonlijk verhaal en vanwege het gebrek aan toetsbare [[Hypothese|hypothesen]] en meetbare gegevens. CRT-wetenschappers, waaronder Crenshaw, Delgado en Stefancic, antwoordden dat dergelijke kritieken dominante vormen binnen de sociale wetenschappen vertegenwoordigen die de neiging hebben om mensen van kleur uit te sluiten.{{Sfn|Cabrera|2018|p=213}} Delgado en Stefancic schreven: "In deze gebieden [sociale wetenschappen en politiek] is [[waarheid]] een [[sociale constructie]] die is gecreëerd om te passen bij de doeleinden van de [[dominante groep]]."{{Sfn|Cabrera|2018|p=213}} Farber en Sherry hebben ook betoogd dat anti-[[Meritocratie|meritocratische]] principes in kritische rassentheorie, [[kritisch feminisme]] en [[kritische juridische studies]] onbedoeld kunnen leiden tot [[Antisemitisme|antisemitische]] en [[Racisme in de Verenigde Staten|anti-Aziatische]] implicaties.<ref name="Hernández-Truyol 2006">{{Citeer journal |achternaam=Hernández-Truyol |voornaam=Berta E. |titel=Beyond the First Decade: A Forward-Looking History of LatCrit Theory, Community and Praxis |journal=Berkeley la Raza Law Journal |datum=2006}}</ref><ref name="Farber & Sherry 1995">{{Citeer journal |achternaam=Farber |voornaam=Daniel A. |titel=Is the Radical Critique of Merit Anti-Semitic? |journal=California Law Review |datum=May 1995 |volume=83 |issue=3 |pagina's=853 |doi=10.2307/3480866 |citaat=Therefore, the authors suggest, the radical critique of merit has the wholly unintended consequence of being anti-Semitic and possibly racist.}}</ref> Ze schrijven dat het succes van Joden en Aziaten binnen wat volgens kritische rastheoretici een structureel oneerlijk systeem is, zich kan lenen voor beschuldigingen van bedrog en het nemen van voordelen.{{Sfn|Farber|Sherry|1997a}} Als antwoord schrijven Delgado en Stefancic dat er een verschil is tussen het bekritiseren van een oneerlijk systeem en het bekritiseren van individuen die goed presteren binnen dat systeem.{{Sfn|Delgado|Stefancic|2017|pp=103–104}}
| |
| | |
| === Openbare controverses ===
| |
| ==== Australië ====
| |
| In juni 2021, na berichten in de media dat het voorgestelde [[Australisch leerplan|nationale curriculum]] "in beslag werd genomen door de onderdrukking, discriminatie en strijd van [[Aborigines|inheemse Australiërs]] ", keurde de [[Senaat van Australië|Australische senaat]] een motie goed van de rechtse senator [[Pauline Hanson]] waarin de federale regering werd opgeroepen CRT af te wijzen. ondanks dat het niet in het curriculum is opgenomen.<ref name="Gatwiri 2021">{{Citeer web |url=http://theconversation.com/the-senate-has-voted-to-reject-critical-race-theory-from-the-national-curriculum-what-is-it-and-why-does-it-matter-163102 |titel=The Senate has voted to reject critical race theory from the national curriculum. What is it, and why does it matter? |achternaam=Gatwiri |voornaam=Kathomi |datum=June 22, 2021 |bezochtdatum=June 25, 2021 |werk=The Conversation}}</ref> Desondanks wordt CRT steeds populairder in Australische academische kringen, om inheemse kwesties/studies<ref>{{Citeer journal |achternaam=Bargallie |voornaam=Debbie |titel=Beyond convergence and divergence: Towards a 'both and' approach to critical race and critical Indigenous studies in Australia |journal=Current Sociology |datum=September 2022 |volume=70 |issue=5 |pagina's=665–681 |doi=10.1177/00113921211024701}}</ref>, [[Islamofobie in Australië|islamofobie]] en de ervaringen van zwarte Afrikanen te onderzoeken.<ref>{{Citeer journal |achternaam=Gatwiri |voornaam=Kathomi |titel=Racial Microaggressions at Work: Reflections from Black African Professionals in Australia |journal=The British Journal of Social Work |datum=3 April 2021 |volume=51 |issue=2 |pagina's=655–672 |doi=10.1093/bjsw/bcaa145}}</ref>
| |
| | |
| ==== Verenigd Koninkrijk ====
| |
| [[Conservative Party (Verenigd Koninkrijk)|Conservatieven]] binnen de Britse regering begonnen eind 2020 CRT te bekritiseren Minister van Gelijkheid, [[Kemi Badenoch]], die van [[Nigeria|Nigeriaanse]] afkomst is, zei tijdens een parlementair debat ter gelegenheid van [[Black History Month]] : "We willen niet dat leraren hun leerlingen leren over blanke privileges en [[Witte schuld|overgeërfde raciale schuld]] [. . . ] Elke school die deze elementen van kritische rassentheorie onderwijst, of die [[Partijdigheid|partijdige]] politieke opvattingen promoot, zoals het [[defunderen van de politie]] zonder een evenwichtige behandeling van tegengestelde opvattingen aan te bieden, overtreedt de wet."<ref>{{Citeer boek |titel=Revealing Britain's systemic racism: the case of Meghan Markle and the royal family |achternaam=Ducey |voornaam=Kimberley |uitgever=Routledge |plaats=New York London |datum=2021 |pagina={{pagina nodig}} |isbn=978-0-367-76545-3}}</ref>
| |
| | |
| In een open brief veroordeelden 101 schrijvers van de Black Writers' Guild Badenoch vanwege opmerkingen over populaire antiracismeboeken zoals ''[[Witte breekbaarheid|White Fragility]]'' en ''[[Waarom ik niet langer met witte mensen praat over racisme|Why I'm No Longer Talking to White People About Race]]'', gemaakt in een interview in ''[[The Spectator (1828)|The Spectator]]'', in waarvan ze zei: "veel van deze boeken — en in feite enkele van de auteurs en voorstanders van kritische rassentheorie — willen eigenlijk een gesegregeerde samenleving".<ref name="Cain">{{Citeer nieuws |achternaam=Cain |voornaam=Sian |titel=Writers protest after minister suggests anti-racism books support segregation |url=http://www.theguardian.com/books/2020/oct/30/writers-protest-after-minister-suggests-anti-racism-books-support-segregation |werk=The Guardian |datum=October 30, 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20201030135153/https://www.theguardian.com/books/2020/oct/30/writers-protest-after-minister-suggests-anti-racism-books-support-segregation |archiefdatum=October 30, 2020}}</ref>
| |
| | |
| ==== Verenigde Staten ====
| |
| De kritische rassentheorie heeft in de Verenigde Staten voor controverse gezorgd vanwege het promoten van het gebruik van [[Verhaal|verhaling]] in [[Rechtsgeleerdheid|juridische studies]], het bepleiten van "juridisch [[instrumentalisme]] " in tegenstelling tot het door [[Idealisme|idealen]] gedreven gebruik van de wet, en het aanmoedigen [[Jurist|van rechtsgeleerden]] om raciale gelijkheid te bevorderen.{{Sfn|Ansell|2008|pp=345–346}}
| |
| | |
| Vóór 1993 maakte de term "kritische rassentheorie" geen deel uit van het publieke discours.{{Sfn|Harris|2021}} In het voorjaar van dat jaar lanceerden conservatieven een campagne onder leiding van [[Clint Bolick]]{{Sfn|Holmes|1997}} om [[Lani Guinier]] — de kandidaat van de toenmalige president [[Bill Clinton]] voor [[Assistent-procureur-generaal van de Verenigde Staten|assistent-procureur-generaal]] voor [[Afdeling burgerrechten van het Amerikaanse ministerie van Justitie|burgerrechten]] — af te schilderen als een radicaal vanwege haar connectie met CRT. Binnen enkele maanden had Clinton de nominatie ingetrokken en beschreef de poging om de benoeming van Guinier te stoppen als "een campagne van rechtse verdraaiing en laster".<ref name="Apple 1993">{{Citeer nieuws |achternaam=Apple |voornaam=R. W. |titel=THE GUINIER BATTLE; President Blames Himself for Furor Over Nominee |url=https://www.nytimes.com/1993/06/05/us/the-guinier-battle-president-blames-himself-for-furor-over-nominee.html |werk=The New York Times |datum=5 June 1993}}</ref>Dit was deel van een grotere politieke strategie van de [[Republikeinse Partij (Verenigde Staten)|Republikeinen]] om meer invloed uit te kunnen oefenen over het [[Hooggerechtshof van de Verenigde Staten|Supreme Court]]<ref>{{Citeer web |url=https://time.com/6074707/republicans-courts-congress-mcconnell/ |titel=How Republicans Have Packed the Courts for Years |datum=2021-06-22 |bezochtdatum=2023-06-11 |werk=Time |taal=en}}</ref>
| |
| | |
| [[Amy E. Ansell]] schrijft dat de logica van juridisch instrumentalisme brede publieke ontvangst bereikte in de [[Zaak O.J. Simpson|OJ Simpson-moordzaak]] toen advocaat [[Johnnie Cochran]] "een soort toegepaste CRT uitvoerde", een Afrikaans-Amerikaanse jury selecteerde en er bij hen op aandrong Simpson vrij te spreken ondanks de bewijs tegen hem — een vorm van [[Nietigverklaring van de jury|vernietiging door de jury]].{{Sfn|Ansell|2008|p=346}} Rechtgeleerde [[Jeffrey Rosen]] noemt dit het "meest opvallende voorbeeld" van de invloed van CRT op het Amerikaanse rechtssysteem. Rechtsprofessor [[Margaret M. Russell]] reageerde op de bewering van Rosen in de ''[[Michigan Law Review]]'' en zei dat Cochrans "dramatische" en "controversiële" rechtszaal "stijl en strategisch"{{Sfn|Rosen|1996}} in de Simpson-zaak het resultaat was van zijn decennialange ervaring als advocaat; het werd niet significant beïnvloed door CRT-geschriften.{{Sfn|Russell|1997|loc=Note 67, p. 791}}
| |
| | |
| In 2010 werd een [[Programma's van de afdeling Mexicaans-Amerikaanse studies, Tucson Unified School District|Mexicaans-Amerikaans studieprogramma in Tucson, Arizona]], stopgezet vanwege een staatswet die openbare scholen verbiedt [[rasbewust]] onderwijs aan te bieden in de vorm van "het pleiten voor etnische solidariteit in plaats van de behandeling van leerlingen als individuen".<ref name="Gillborn 2014">{{Citeer journal |achternaam=Gillborn |voornaam=David |titel=Racism as Policy: A Critical Race Analysis of Education Reforms in the United States and England |journal=The Educational Forum |datum=2014 |volume=78 |issue=1 |pagina's=30–31 |doi=10.1080/00131725.2014.850982}}</ref> Bepaalde boeken, waaronder een inleiding over CRT, werden uit het curriculum verbannen.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Gillborn |voornaam=David |titel=Racism as Policy: A Critical Race Analysis of Education Reforms in the United States and England |url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00131725.2014.850982 |jaargang=78 |tijdschrift=The Educational Forum |datum=2014-01-02 |taal=en |nummer=1 |doi=10.1080/00131725.2014.850982 |issn=0013-1725 |pagina's=30-31}}</ref> [[Matt de la Peña]] 's roman voor , ''[[Mexican WhiteBoy|Mexican WhiteBoy,]]'' werd verboden omdat hij "kritische rassentheorie ' bevatte volgens staatsfunctionarissen.<ref name="Winnerip">{{Citeer nieuws |achternaam=Winerip |voornaam=Michael |titel=Racial Lens Used to Cull Curriculum in Arizona |url=https://www.nytimes.com/2012/03/19/education/racial-lens-used-to-cull-curriculum-in-arizona.html |werk=The New York Times |datum=March 19, 2012 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20170708111638/http://www.nytimes.com/2012/03/19/education/racial-lens-used-to-cull-curriculum-in-arizona.html |archiefdatum=July 8, 2017}}</ref> Het verbod op programma's voor etnische studies werd later als ongrondwettelijk beschouwd omdat de staat discriminerende bedoelingen toonde: "Zowel de vaststelling als de handhaving waren ingegeven door raciale vijandigheid", oordeelde federale rechter [[A. Wallace Tashima]].<ref name="Depenbrock">{{Citeer web |url=https://www.npr.org/sections/ed/2017/08/22/545402866/federal-judge-finds-racism-behind-arizona-law-banning-ethnic-studies |titel=Federal Judge Finds Racism Behind Arizona Law Banning Ethnic Studies |achternaam=Depenbrock |voornaam=Julie |datum=August 22, 2017 |uitgever=NPR |archiefurl=https://web.archive.org/web/20190706211502/https://www.npr.org/sections/ed/2017/08/22/545402866/federal-judge-finds-racism-behind-arizona-law-banning-ethnic-studies |archiefdatum=July 6, 2019}}</ref>
| |
| | |
| In de aanloop naar en de nasleep van de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 2020|Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020]] werd verzet gevoerd tegen kritische rassentheorie door [[Donald Trump]] en verschillende conservatieve commentatoren op ''[[Fox News Channel|Fox News]]'' en rechtse talkshows op de radio als campagnethema. In september 2020, na het zien van een stuk op ''Fox News'' waarin de conservatieve activist [[Christopher F. Rufo|Christopher Rufo]] CRT aan de kaak stelde<ref name="Meckler">{{Citeer nieuws |achternaam=Meckler |voornaam=Laura |titel=Republicans, spurred by an unlikely figure, see political promise in critical race theory |url=https://www.washingtonpost.com/education/2021/06/19/critical-race-theory-rufo-republicans/ |werk=The Washington Post |datum=June 21, 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210621090847/https://www.washingtonpost.com/education/2021/06/19/critical-race-theory-rufo-republicans/ |archiefdatum=June 21, 2021}}</ref>, vaardigde Trump een uitvoerend bevel uit waarin hij agentschappen van de [[Overheid van de Verenigde Staten|Amerikaanse federale overheid]] opdroeg de financiering stop te zetten voor programma's die '[[wit privilege]]' of 'kritische rassentheorie' vermelden, op grond van het feit dat het "verdeeldheid zaaiende, on-Amerikaanse propaganda" vormde en dat het "racistisch" was.<ref name="Dawsey">{{Citeer nieuws |achternaam=Dawsey |voornaam=Josh |titel=White House directs federal agencies to cancel race-related training sessions it calls 'un-American propaganda' |url=https://www.washingtonpost.com/politics/2020/09/04/white-house-racial-sensitivity-training/ |werk=The Washington Post |datum=September 5, 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200911211815/https://www.washingtonpost.com/politics/2020/09/04/white-house-racial-sensitivity-training/ |archiefdatum=September 11, 2020}}</ref><ref name="Lang">{{Citeer nieuws |achternaam=Lang |voornaam=Cady |titel=President Trump Has Attacked Critical Race Theory. Here's What to Know About the Intellectual Movement |url=https://time.com/5891138/critical-race-theory-explained/ |werk=Time |datum=September 29, 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210116030001/https://time.com/5891138/critical-race-theory-explained/ |archiefdatum=January 16, 2021}}</ref><ref name="Trump EO">{{Citeer web |url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/executive-order-combating-race-sex-stereotyping/ |titel=Executive Order on Combating Race and Sex Stereotyping |achternaam=Trump, Donald J. |datum=September 22, 2020 |uitgever=The White House |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210225215527/https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/executive-order-combating-race-sex-stereotyping/ |archiefdatum=February 25, 2021}}</ref>
| |
| | |
| In een toespraak op 17 september 2020 veroordeelde Trump de kritische rassentheorie en kondigde hij de oprichting aan van de [[1776 Commissie|1776 commissie]] om "[[patriottisch]] [[onderwijs]]" te promoten.<ref name="Wise">{{Citeer web |url=https://www.npr.org/2020/09/17/914127266/trump-announces-patriotic-education-commission-a-largely-political-move |titel=Trump Announces 'Patriotic Education' Commission, A Largely Political Move |achternaam=Wise |voornaam=Alana |datum=September 17, 2020 |uitgever=NPR |archiefurl=https://web.archive.org/web/20201117231424/https://www.npr.org/2020/09/17/914127266/trump-announces-patriotic-education-commission-a-largely-political-move |archiefdatum=November 17, 2020}}</ref> Op 20 januari 2021 heeft [[Joe Biden]] het bevel van Trump<ref name="Guynn">{{Citeer web |url=https://www.usatoday.com/story/money/2021/01/20/biden-executive-order-overturns-trump-diversity-training-ban/4236891001/ |titel=President Joe Biden rescinds Donald Trump ban on diversity training about systemic racism |achternaam=Guynn |voornaam=Jessica |werk=USA Today |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210512183506/https://www.usatoday.com/story/money/2021/01/20/biden-executive-order-overturns-trump-diversity-training-ban/4236891001/ |archiefdatum=May 12, 2021}}</ref> ingetrokken en de Commissie van 1776 ontbonden.<ref name="Kelly">{{Citeer web |url=https://edition.cnn.com/2021/01/20/politics/biden-rescind-1776-commission-executive-order/index.html |titel=Biden rescinds 1776 commission via executive order |achternaam=Kelly |voornaam=Caroline |datum=January 20, 2021 |uitgever=CNN |archiefurl=https://archive.today/20210120121853/https://edition.cnn.com/2021/01/20/politics/biden-rescind-1776-commission-executive-order/index.html |archiefdatum=January 20, 2021}}</ref> Het verzet tegen wat werd beweerd een kritische rassentheorie te zijn, werd vervolgens als een belangrijk thema aangenomen door verschillende [[Denktank|conservatieve denktanks]] en pressiegroepen, waaronder de [[Heritage Foundation]], de [[Idaho Vrijheidsstichting|Idaho Freedom Foundation]], de [[American Legislative Exchange Council]] en organisaties die werden gefinancierd door de [[Koch (familie)|gebroeders Koch]].<ref name="Greenfield">{{Citeer web |url=https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210612085115831 |titel=Why are states lining up to ban critical race theory? |achternaam=Greenfield |voornaam=Nathan M. |datum=June 12, 2021 |werk=[[University World News]] |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210613232641/https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210612085115831 |archiefdatum=June 13, 2021}}</ref><ref name="Kingkade" /><ref>{{Citeer nieuws |achternaam=Banks |voornaam=Jasmine |titel=The Radical Capitalist Behind the Critical Race Theory Furor |url=https://www.thenation.com/article/politics/charles-koch-crt-backlash/ |werk=[[The Nation]] |datum=2021-08-13 |bezochtdatum=2022-05-25 |taal=en}}</ref> Volgens ''[[The Washington Post]]'' hebben conservatieve wetgevers en activisten de term gebruikt als "een verzamelnaam voor bijna elk onderzoek naar systemisch racisme".[9] [[Christopher Rufo]] schreef op [[Twitter]]: "Het doel is om het publiek iets geks in de krant te laten lezen en meteen 'kritische rassentheorie' te laten denken."<ref name="Iati">{{Citeer nieuws |achternaam=Iati |voornaam=Marisa |titel=What is critical race theory, and why do Republicans want to ban it in schools? |url=https://www.washingtonpost.com/education/2021/05/29/critical-race-theory-bans-schools/ |werk=The Washington Post |datum=May 29, 2021}}</ref><ref name="Wallace-Wells">{{Citeer tijdschrift |achternaam=Wallace-Wells |voornaam=Benjamin |titel=How a Conservative Activist Invented the Conflict Over Critical Race Theory |url=https://www.newyorker.com/news/annals-of-inquiry/how-a-conservative-activist-invented-the-conflict-over-critical-race-theory |tijdschrift=The New Yorker |datum=June 18, 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210618140627/https://www.newyorker.com/news/annals-of-inquiry/how-a-conservative-activist-invented-the-conflict-over-critical-race-theory}}</ref><ref name="Kingkade">{{Citeer web |url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/critical-race-theory-invades-school-boards-help-conservative-groups-n1270794 |titel=Critical race theory battle invades school boards — with help from conservative groups |achternaam=Kingkade |voornaam=Tyler |datum=June 15, 2021 |werk=NBC News |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210616033841/https://www.nbcnews.com/news/us-news/critical-race-theory-invades-school-boards-help-conservative-groups-n1270794 |archiefdatum=June 16, 2021}}</ref>
| |
| | |
| ===== Wetgeving op staatsniveau =====
| |
| [[Bestand:Anti-critical_race_education_in_the_U.S.svg|alt=Anti-critical race theory education across the U.S. as of 2022|miniatuur|{{Legenda|#e41a1c|Staten met wetten die ras educatie verbied in klassen en/of staatsinstellingen}}{{Legenda|#984ea3|Staten die op dit moment wetten of richtlijnen overwegen die uitleg over ras en ethnische tijd zouden verbieden in scholen en/of staatsinstellingen}}{{Legenda|#377eb8|Staten die onsuccesvol waren in het passeren van dit soort wetten}}{{Legenda|#b3b3b3|Staten die nog geen wetten hebben voorgesteld op dit onderwerp}}]]
| |
| [[Bestand:ABSS_Board_Meeting_(2021_Aug_23)_-_Anti_critical_race_theory_protester.jpg|miniatuur| Een demonstrant spreekt zich uit tegen kritische rassentheorie tijdens een bestuursvergadering [[Alamance-Burlington Schoolsysteem|van het Alamance-Burlington School System]] in 2021]]
| |
| Begin 2021 werden door [[Republikeinse Partij (Verenigde Staten)|de Republikeinen]] wetsvoorstellen ingediend om het onderwijs over ras, etniciteit of slavernij op openbare scholen in verschillende staten te beperken<ref name="O'Kane">{{Citeer web |url=https://www.cbsnews.com/news/critical-race-theory-state-bans/ |titel=Nearly a dozen states want to ban critical race theory in schools |achternaam=O'Kane |voornaam=Caitlin |datum=May 21, 2021 |werk=CBS News |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210613004743/https://www.cbsnews.com/news/critical-race-theory-state-bans/ |archiefdatum=June 13, 2021}}</ref>, waaronder in [[Idaho]], [[Iowa (staat)|Iowa]], [[Oklahoma]], [[Tennessee]] en [[Texas (staat)|Texas]].<ref name="Waxman">{{Citeer nieuws |achternaam=Waxman |voornaam=Olivia |titel='Critical Race Theory Is Simply the Latest Bogeyman.' Inside the Fight Over What Kids Learn About America's History |url=https://time.com/6075193/critical-race-theory-debate/ |werk=Time |datum=24 June 2021}}</ref> Verschillende van deze wetten vermelden specifiek "kritische rassentheorie" of noemen het [[1619 project|1619-project]] van de [[The New York Times|New York Times]]. CRT wordt onderwezen op [[Universiteit|universitair]] niveau, en leraren op openbare scholen gebruiken over het algemeen niet de uitdrukking "Critical Race Theory" of de wettelijke kaders ervan.[9]<ref name="The Editors of Encyclopaedia Britannica">{{Citeer encyclopedie|titel=Critical race theory|url=https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory|encyclopedie=Encyclopaedia Britannica|datum=September 21, 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122165350/https://www.britannica.com/topic/critical-race-theory}}</ref>
| |
| | |
| Medio april 2021 werd bij de [[wetgevende macht van Idaho]] een wetsvoorstel ingediend dat elke onderwijsinstelling effectief zou verbieden om "[[sektarisme]]" te onderwijzen of te bepleiten, inclusief kritische rassentheorie of andere programma's met betrekking tot sociale rechtvaardigheid.<ref name="Richert">{{Citeer web |url=https://www.idahoednews.org/legislature/legislative-roundup-4-19-21-a-bill-targeting-instruction-on-sectarianism-surfaces/ |titel=Legislative roundup, 4.19.21: New bill targets sectarianism, critical race theory |achternaam=Richert |voornaam=Kevin |datum=April 19, 2021 |werk=Idaho Education News |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210419204506/https://www.idahoednews.org/legislature/legislative-roundup-4-19-21-a-bill-targeting-instruction-on-sectarianism-surfaces/ |archiefdatum=April 19, 2021}}</ref> Op 4 mei 2021 werd het wetsvoorstel door gouverneur [[Brad Little]] ondertekend.<ref name="Adams B">{{Citeer web |url=https://news.yahoo.com/bill-banning-critical-race-theory-124451511.html |titel=Bill banning critical race theory in public schools becomes law |achternaam=Adams |voornaam=Biba |datum=May 4, 2021 |werk=Yahoo News |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210506205741/https://news.yahoo.com/bill-banning-critical-race-theory-124451511.html |archiefdatum=May 6, 2021}}</ref> Op 10 juni 2021 [[Onderwijsraad van Florida|stemde de Florida Board of Education unaniem]], op aandringen van gouverneur [[Ron DeSantis]], om openbare scholen te verbieden kritische rassentheorie te onderwijzen.<ref name="Postal">{{Citeer web |url=https://www.orlandosentinel.com/news/education/os-ne-critical-race-state-board-20210610-7pzv23n7rjeixi3a4veffugalq-story.html |titel=Florida board votes to ban critical race theory from state classrooms |achternaam=Postal |voornaam=Leslie |datum=June 10, 2021 |werk=Orlando Sentinel |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210612150641/https://www.orlandosentinel.com/news/education/os-ne-critical-race-state-board-20210610-7pzv23n7rjeixi3a4veffugalq-story.html |archiefdatum=June 12, 2021}}</ref> Vanaf juli 2021 hebben 10 Amerikaanse staten wetsvoorstellen ingediend of andere stappen ondernomen die het onderwijzen van kritische rassentheorie zouden beperken, en 26 andere staten waren daarmee bezig.<ref name="Schwartz">{{Citeer nieuws |achternaam=Schwartz |voornaam=Sarah |titel=Map: Where Critical Race Theory Is Under Attack |url=https://www.edweek.org/policy-politics/map-where-critical-race-theory-is-under-attack/2021/06 |werk=Education Week |datum=2021-06-11 |bezochtdatum=2021-07-13}}</ref><ref name="Greenfield">{{Citeer web |url=https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210612085115831 |titel=Why are states lining up to ban critical race theory? |achternaam=Greenfield |voornaam=Nathan M. |datum=June 12, 2021 |werk=[[University World News]] |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210613232641/https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210612085115831 |archiefdatum=June 13, 2021}}</ref> In juni 2021 brachten de [[Amerikaanse vereniging van universiteitsprofessoren|American Association of University Professors]], de [[American Historical Association]], de [[Vereniging van Amerikaanse Hogescholen en Universiteiten|Association of American Colleges and Universities]] en [[PEN Amerika|PEN America]] een gezamenlijke verklaring uit waarin ze verklaarden zich tegen dergelijke wetgeving te verzetten, en in augustus 2021 hadden 167 [[Beroepsorganisatie|beroepsorganisaties]] zich aangesloten bij de stelling.<ref>{{Citeer web |url=https://www.historians.org/divisive-concepts-statement |titel=Joint Statement on Legislative Efforts to Restrict Education about Racism in American History |achternaam=American Historical Association |datum=June 16, 2021 |bezochtdatum=November 23, 2021}} [https://www.historians.org/Documents/News%20and%20Advocacy/2021/Joint%20Statement%20on%20Legislative%20Efforts%20to%20Restrict%20Education%20(1).pdf PDF].</ref>
| |
| | |
| In augustus 2021 registreerde de [[Brookings Institution]] dat acht staten( [[Idaho]], [[Oklahoma]], [[Tennessee]], [[Texas (staat)|Texas]], [[Iowa (staat)|Iowa]], [[New Hampshire]], [[Arizona (staat)|Arizona]] en [[South Carolina]]) regelgeving over de kwestie hadden aangenomen, maar merkte ook op dat geen van de wetsvoorstellen die werden aangenomen, met behalve die van Idaho, bevatte eigenlijk de woorden "kritische rassentheorie". Brookings merkte ook op dat deze wetten vaak verder reiken dan ras tot discussies over [[Genderstudies|geslacht]].<ref name="Ray">{{Citeer web |url=https://www.brookings.edu/blog/fixgov/2021/07/02/why-are-states-banning-critical-race-theory/ |titel=Why are states banning critical race theory? |achternaam=Ray |voornaam=Rashawn |datum=2021-07-02 |bezochtdatum=2021-10-31 |uitgever=Brookings Institution}}</ref>
| |
| | |
| [[Timothy Snyder|Timothy D. Snyder]], historicus en professor aan [[Yale-universiteit|de Yale University]], heeft deze nieuwe staatswetten ''[[geheugenwetten]]'' genoemd - "overheidsacties die zijn ontworpen om de [[Historisch revisionisme|publieke interpretatie van het verleden te sturen]]". Vroege herinneringswetten waren bedoeld om slachtoffergroepen te beschermen, zoals tegen pogingen tot [[Historisch negationisme|revisionisme]] door [[Holocaustontkenning|ontkenners van de holocaust]], maar zijn recentelijk door [[Rusland]] gebruikt om "de gevoelens van de machtigen" te beschermen, en vervolgens ook door [[1776 rapport|Donald Trumps 1776 rapport]] in januari 2021, en ook door Republikeins-geleide wetgevende machten die deze wetten indienen. [[Timothy Snyder]] noemde de Idaho-versie " [[Franz Kafka|Kafkaiaans]] in zijn censuur: het bevestigt de vrijheid van meningsuiting en verbiedt vervolgens verdeeldheid zaaiende meningsuiting."<ref name="Snyder">{{Citeer nieuws |achternaam=Snyder |voornaam=Timothy |titel=The War on History Is a War on Democracy |url=https://www.nytimes.com/2021/06/29/magazine/memory-laws.html |werk=The New York Times Magazine |datum=2021-06-29 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210704024528/https://www.nytimes.com/2021/06/29/magazine/memory-laws.html |archiefdatum=July 4, 2021}}</ref>
| |
| | |
| Op 15 januari 2022,ondertekende gouverneur van Virginia [[Glenn Youngkin]] op zijn eerste dag in functie meerdere uitvoeringsbesluiten, waaronder het verbieden van kritische rassentheorie op openbare scholen.<ref name="ExOrd Day1">{{Citeer nieuws |achternaam=Cain |voornaam=Andrew |titel=Youngkin signs executive orders to bar 'critical race theory,' COVID-19 mandates |url=https://richmond.com/news/state-and-regional/govt-and-politics/youngkin-signs-executive-orders-to-bar-critical-race-theory-covid-19-mandates/article_72423217-d285-5946-86f5-5a55274cd7a4.html |werk=Richmond Times-Dispatch |datum=2022-01-15 |bezochtdatum=2022-01-15}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.nbc12.com/2022/01/15/gov-youngkin-signs-11-executive-actions-first-day-administration/ |titel=Gov. Youngkin signs 11 executive actions on first day of administration |achternaam=Newsroom |voornaam=NBC12 |datum=January 15, 2022 |bezochtdatum=2022-01-17 |werk=www.nbc12.com |taal=en}}</ref>
| |
| | |
| == Subvelden ==
| |
| Binnen de kritische rassentheorie richten verschillende subgroepen zich op verschillende kwesties en nuances die uniek zijn voor bepaalde etnisch-raciale en/of gemarginaliseerde gemeenschappen. Dit omvat de kruising van ras met [[Handicap (medisch)|handicap]], [[etniciteit]], [[Geslacht (biologie)|geslacht]], [[seksualiteit]], [[Sociale klasse|klasse]] of [[religie]].
| |
| | |
| Bijvoorbeeld:
| |
| | |
| * invaliditeitskritische racestudies (DisCrit),
| |
| * kritisch rasfeminisme (CRF),
| |
| * Joodse kritische rassentheorie (HebCrit,<ref>{{Citeer journal |achternaam=Rubin |voornaam=Daniel Ian |titel=Hebcrit: a new dimension of critical race theory |journal=Social Identities |datum=3 July 2020 |volume=26 |issue=4 |pagina's=499–514 |doi=10.1080/13504630.2020.1773778}}</ref> uitgesproken als "Hiib"),
| |
| * Black Critical Race Theory (Black Crit),
| |
| * [[Latino critical race studies|Latino kritische rassenstudies]] (LatCrit ),
| |
| * Aziatisch-Amerikaanse kritische racestudies (AsianCrit{{Sfn|Yosso|2005|p=72}}),
| |
| * Zuid-Aziatisch-Amerikaanse kritische racestudies (DesiCrit{{Sfn|Harpalani|2013}} ),
| |
| * Quantitative Critical Race Theory (QuantCrit<ref>{{Citeer journal |achternaam=Castillo |voornaam=Wendy |titel=How to "QuantCrit:" Practices and Questions for Education Data Researchers and Users |url=https://edworkingpapers.com/ai22-546 |datum=2022-03-09 |taal=en}}</ref> )
| |
| * Amerikaans-Indiase kritische racestudies (ook wel TribalCrit{{Sfn|Yosso|2005|p=72}} ).
| |
| | |
| CRT-methodologieën zijn ook toegepast op de studie van blanke immigrantengroepen.{{Sfn|Myslinska|2014a|pp=559–660}} CRT heeft sommige geleerden ertoe aangezet om op te roepen tot een tweede golf van [[Witheidsstudies|witheidsonderzoeken]], wat nu een kleine splitsing is die bekend staat als Second Wave Whiteness (SWW).{{Sfn|Jupp|Berry|Lensmire|2016}} De kritische rassentheorie produceert nu ook onderzoek dat kijkt naar opvattingen over rassen buiten de Verenigde Staten.{{Sfn|Myslinska|2014b}}
| |
| | |
| === Disability kritische rastheorie ===
| |
| Een ander uitlopergebied is [[Handicap studies|de invaliditeitskritische racestudies]] (DisCrit), Deze discipline maakt gebruik van een combinatie van invaliditeitsstudies en CRT om zich te concentreren op de [[Intersectionaliteit|kruising]] van handicap en ras.{{Sfn|Annamma|Connor|Ferri|2012}}
| |
| | |
| === Latino kritische rassentheorie ===
| |
| Latino kritische rassentheorie (LatCRT of LatCrit) is een onderzoekskader dat de sociale constructie van ras als centraal ziet in hoe mensen van kleur worden beperkt en onderdrukt in de samenleving. CRT-geleerden ontwikkelden LatCRT als een kritische reactie op het "probleem van de [[Color line (racisme)|kleurlijn]]", voor het eerst uitgelegd door [[William Edward Burghardt Du Bois|W.E.B. Du Bois]].{{Sfn|Treviño|Harris|Wallace|2008}} Terwijl CRT zich richt op het zwart-wit-paradigma, is LatCRT overgestapt op het overwegen van andere raciale groepen, voornamelijk [[Chicana/o studeert|Chicana/Chicanos]], maar ook [[Latino's/als|Latino's/as]], [[Aziaten]], [[Inheemse Amerikanen in de Verenigde Staten|Native Americans]]/[[First Nations]] en gekleurde vrouwen.
| |
| | |
| In ''Critical Race Counterstories along the Chicana/Chicano Educational Pipeline'' bespreekt [[Tara J. Yosso]] hoe de limitaties van het concept POC kunnen worden gedefinieerd. Kijkend naar de verschillen tussen [[Chicano|Chicana/-o]] studenten, zijn de dingen die dergelijke individuen onderscheiden: de [[intercentriciteit]] van ras en racisme, de uitdaging van [[dominante ideologie]], de toewijding aan [[sociale rechtvaardigheid]], de centrale plaats van [[ervaringskennis]] en het [[Interdisciplinariteit|interdisciplinaire]] perspectief.{{Sfn|Yosso|2006|p=7}}
| |
| | |
| De belangrijkste focus van LatCRT is het bepleiten van sociale rechtvaardigheid voor degenen die in [[Kansarmoede|gemarginaliseerde gemeenschappen]] leven (met name Chicanas/-os), die worden geleid door structuren die mensen van kleur benadelen. In situaties waar [[Sociale institutie|sociale instellingen]] functioneren als [[Onteigening, onderdrukking en depressie|onteigeningen]], [[rechteloosheid]] en discriminatie van minderheidsgroepen probeert LatCRT een stem te geven aan degenen die [[Victimisiering|het slachtoffer]] zijn.{{Sfn|Treviño|Harris|Wallace|2008}} LatCRT doet dit door gebruik van twee algemene argumenten:
| |
| | |
| Ten eerste stelt CRT voor dat [[blanke suprematie]] en raciale macht in de loop van de tijd worden gehandhaafd, een proces waarin de wet een centrale rol speelt. Verschillende raciale groepen missen de stem om te spreken in deze [[burgermaatschappij]], en als zodanig heeft CRT een nieuwe kritische vorm van expressie geïntroduceerd, de ''stem van kleur''.{{Sfn|Treviño|Harris|Wallace|2008}} De stem van kleur zijn verhalen en verhalende [[Monoloog|monologen]] die worden gebruikt als middelen om persoonlijke raciale ervaringen over te brengen. Deze worden ook gebruikt om [[Metanarratief|meta-verhalen]] tegen te gaan die [[Sociale ongelijkheid|raciale ongelijkheid]] in stand houden. Daarom zijn de ervaringen van de onderdrukten belangrijke aspecten voor het ontwikkelen van een LatCRT-analysebenadering. Het is niet sinds de opkomst van de slavernij geweest dat een instelling de levenskansen van degenen die het label van crimineel dragen zo fundamenteel heeft gevormd.{{Bron?||2023|06|11}}
| |
| | |
| Ten tweede heeft LatCRT-werk de mogelijkheid onderzocht om de relatie tussen [[Rechtshandhaving|wetshandhaving]] en raciale macht te veranderen en een project na te streven om raciale emancipatie en anti-ondergeschiktheid in bredere zin te bereiken.{{Sfn|Yosso|2005}} Het onderzoek onderscheidt zich van de algemene kritische rassentheorie doordat het de nadruk legt op immigratietheorie, immigratie beleid, taalrechten en op [[Accent|accenten]] en nationale afkomst gebaseerde vormen van [[discriminatie]].{{Sfn|Delgado|Stefancic|2001|p=6}} CRT verzameld de ervaringskennis van mensen van kleur en noemt expliciet de geleefde ervaringen als gegevens, waarbij onderzoeksresultaten worden gepresenteerd door middel van verhalen vertellen, kronieken, scenario's, verhalen en [[parabel]].{{Sfn|Yosso|2006}}
| |
| | |
| === Aziatische kritische rassentheorie ===
| |
| Aziatische kritische rassentheorie kijkt naar de invloed van ras en racisme op Aziatische Amerikanen en hun ervaringen in het Amerikaanse onderwijssysteem.<ref name="Iftikar 2018">{{Citeer journal |achternaam=Iftikar |voornaam=Jon S. |titel=On the utility of Asian critical (AsianCrit) theory in the field of education |journal=International Journal of Qualitative Studies in Education |datum=November 26, 2018 |volume=31 |issue=10 |pagina's=935–949 |doi=10.1080/09518398.2018.1522008}}</ref> Net als de Latino kritische rassentheorie, onderscheidt de Aziatische kritische rassentheorie zich van het hoofdgedeelte van CRT door de nadruk op immigratietheorie en -beleid.{{Sfn|Delgado|Stefancic|2001|p=6}}
| |
| | |
| === Critical philosophy of race ===
| |
| De "Critical Philosophy of Race" (CPR) is geïnspireerd door zowel [[kritische wet studies]] als het gebruik van interdisciplinaire wetenschap door kritische rassentheorie. Zowel CLS als CRT onderzoeken de verborgen aard van het reguliere gebruik van "schijnbaar neutrale concepten, zoals verdienste of vrijheid".{{Sfn|Alcoff|2021}}
| |
|
| |
|
| == Zie ook == | | == Zie ook == |
| * Curriculum tegen vooringenomenheid
| | * [[Geïnstitutionaliseerde discriminatie|Institutionele discriminatie]] |
| * [[Culturele hegemonie]] | |
| * [[Institutioneel racisme|Institutioneel of systemisch racisme]]
| |
| * [[Discriminatiewetgeving in Nederland]]
| |
| * Koreaans etnisch nationalisme # liberale en progressieve minjok-ideologie
| |
| * Racisme in de Verenigde Staten
| |
| * [[Slavernij in de Verenigde Staten]]
| |
| * [[Wit privilege|Wit voorrecht]]
| |
| * [[Institutioneel racisme]]
| |
| * [[Rassensegregatie]] | | * [[Rassensegregatie]] |
| * [[Cultuurnationalisme]]
| |
| * [[Separatisme]]
| |
| * [[Essentialisme (filosofie)]]
| |
| * Structureel [[Determinisme (filosofie)]]
| |
|
| |
|
| == Referenties == | | == Literatuur == |
| {{References}}
| |
|
| |
|
| == Literatuur ==
| |
| {{Kolommen lijst | breedte=35 | inhoud=* {{Citeer boek |titel=Critical Philosophy of Race |achternaam=Alcoff |voornaam=Linda |url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/critical-phil-race/ |uitgever=Metaphysics Research Lab, Stanford University |datum=2021}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Encyclopedia of Race, Ethnicity, and Society, Volume 1 |last=Ansell |first=Amy |publisher=SAGE Publications |pages=344–346 |isbn=978-1-4129-2694-2 |chapter=Critical Race Theory |chapter-url=https://archive.org/details/encyclopediaofra0001unse_o0i9/page/344/mode/1up |doi=10.4135/9781412963879.n138 |year=2008 |editor-first=Richard T. |editor-last=Schaefer |chapter-url-access=registration}} | | * {{Citeer boek |title=Encyclopedia of Race, Ethnicity, and Society, Volume 1 |last=Ansell |first=Amy |publisher=SAGE Publications |pages=344–346 |isbn=978-1-4129-2694-2 |chapter=Critical Race Theory |chapter-url=https://archive.org/details/encyclopediaofra0001unse_o0i9/page/344/mode/1up |doi=10.4135/9781412963879.n138 |year=2008 |editor-first=Richard T. |editor-last=Schaefer |chapter-url-access=registration}} |
| * {{Citeer journal |title=Dis/ability critical race studies (DisCrit): theorizing at the intersections of race and dis/ability |url= |journal=Race Ethnicity and Education |volume=16 |pages=1–31 |doi=10.1080/13613324.2012.730511 |year=2012 |last1=Annamma |first1=Subini Ancy |last2=Connor |first2=David |last3=Ferri |first3=Beth |number=1 |s2cid=145739550}}
| | |
| * {{Citeer boek |title=Race, Racism, and American Law |last=Bell |first=Derrick A |publisher=Harvard Law School |location=Cambridge, Mass. |date=1970 |oclc=22681096}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Bell |first=Derrick A. |title=Serving Two Masters: Integration Ideals and Client Interests in School Desegregation Litigation |url=https://digitalcommons.law.yale.edu/ylj/vol85/iss4/2 |journal=The Yale Law Journal |date=March 1976 |volume=85 |issue=4 |pages=470–516 |doi=10.2307/795339 |jstor=795339}} Reprinted in {{Sfn|Crenshaw|Gotand|Peller|Thomas|1995}}.
| |
| * {{Citeer journal |last=Bell |first=Derrick A. |title=Bakke, Minority Admissions, and the Usual Price of Racial Remedies |url=https://scholarship.law.berkeley.edu/californialawreview/vol67/iss1/2 |journal=California Law Review |date=1979a |volume=67 |issue=1 |pages=3–19 |doi=10.2307/3480087 |jstor=3480087}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Bell |first=Derrick A Jr. |title=''Brown v. Board of Education'' and the Interest-Convergence Dilemma |journal=Harvard Law Review |volume=93 |issue=3 |pages=518–533 |doi=10.2307/1340546 |year=1980 |jstor=1340546}} Reprinted in {{Sfn|Crenshaw|Gotand|Peller|Thomas|1995}}.
| |
| * {{Citeer boek |title=Race, Racism, and American Law |last=Bell |first=Derrick |publisher=Aspen Publishers |date=1989 |isbn=978-0-7355-7574-5 |edition=2nd |orig-date=first published 1973}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Faces at the bottom of the well: the permanence of racism |last=Bell |first=Derrick |publisher=Basic Books |location=New York |date=1992 |isbn=978-0-465-06817-3 |oclc=25410809}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Bell |first=Derrick A. |title=Who's Afraid of Critical Race Theory? |url=https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/unilllr1995&div=40&id=&page= |journal=University of Illinois Law Review |volume=1995 |issue=4 |pages=893– |year=1995 |author-mask=}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Racism without racists : color-blind racism and the persistence of racial inequality in the United States |publisher=Rowman & Littlefield |location=Lanham, Md. |date=2010 |isbn=978-1-44-220218-4 |edition=3rd |last1=Bonilla-Silva |first1=Eduardo}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Bonilla-Silva |first=Eduardo |title=Color-Blind Racism in Pandemic Times |journal=Sociology of Race and Ethnicity |date=July 31, 2020 |volume=8 |issue=3 |pages=343–354 |doi=10.1177/2332649220941024 |doi-access=free}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: A Primer |authorlink=Khiara Bridges |publisher=Foundation Press |location=St. Paul, Minn. |date=2019 |isbn=978-1-6832-8443-7 |last1=Bridges |first1=Khiara M. |oclc=1054004570}} | | * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: A Primer |authorlink=Khiara Bridges |publisher=Foundation Press |location=St. Paul, Minn. |date=2019 |isbn=978-1-6832-8443-7 |last1=Bridges |first1=Khiara M. |oclc=1054004570}} |
| * {{Cite AV media|last=Bridges|first=Khiara M.|title=Khiara M. Bridges Explains Critical Race Theory|publisher=International Association for Political Science Students|access-date=November 27, 2021|date=September 2, 2021|time=15:43|url=https://www.youtube.com/watch?v=F8ix4Y2FIv0|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211213/F8ix4Y2FIv0|archive-date=2021-12-13|url-status=live|via=YouTube|type=video}}{{cbignore}}
| | |
| * {{Citeer journal |last=Brooks |first=Roy |title=Critical Race Theory: A Proposed Structure and Application to Federal Pleading |url=https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/hblj11&div=7&id=&page= |journal=Harvard BlackLetter Law Journal |volume=11 |pages=85– |year=1994}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Where is the Racial Theory in Critical Race Theory?: A constructive criticism of the Crits |journal=The Review of Higher Education |date=2018 |volume=42 |issue=1 |pages=209–233 |doi=10.1353/rhe.2018.0038 |last1=Cabrera |first1=Nolan L. |s2cid=149791522}}
| |
| * {{Citeer journal |title=The Law and Economics of Critical Race Theory |url=http://www.yalelawjournal.org/pdf/190_fhmiem8p.pdf |journal=The Yale Law Journal |date=May 2003 |volume=112 |issue=7 |doi=10.2307/3657500 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161005230149/http://www.yalelawjournal.org/pdf/190_fhmiem8p.pdf |archive-date=October 5, 2016 |last1=Carbado |first1=Devon W. |last2=Gulati |first2=Mitu |last3=Valdes |first3=Francisco |last4=McCristal-Culp |first4=Jerome |last5=Harris |first5=Angela P. |page=1757 |jstor=3657500 |via= |url-status=}}
| |
| * {{Citeer boek |titel=Encyclopedia of race, ethnicity, and society |achternaam=Marie |voornaam=Anne |medeauteurs=Internet Archive |url=http://archive.org/details/encyclopediaofra0001unse_o0i9 |taal=en |toegang=registratie |uitgever=Los Angeles : SAGE Publications |datum=2008 |pagina=210–212 |isbn=978-1-4129-2694-2 |hoofdstuk=Brown v. Board of Education |hoofdstukurl=https://archive.org/details/encyclopediaofra0001unse_o0i9/page/209/mode/1up}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Marxism and Educational Theory: Origins and Issues |last=Cole |first=Mike |publisher=Taylor & Francis |location= |pages= |isbn=978-0-203-39732-9 |year=2007}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Black feminist thought: knowledge, consciousness, and the politics of empowerment |last=Collins |first=Patricia Hill |publisher=Routledge |location=New York |isbn=978-0-415-96472-2 |edition=1st |year=2009 |orig-year=first published 1990}}
| |
| * {{Citeer web |url=https://podcasts.apple.com/ca/podcast/39-the-insurgent-origins-of-critical-race-theory/id1441348908?i=1000534153352 |titel=Intersectionality Matters!: 39. The Insurgent Origins of Critical Race Theory on Apple Podcasts |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=Apple Podcasts |taal=en-CA}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Crenshaw |first=Kimberlé |title=Race, Reform and Retrenchment: Transformation and Legitimation in Anti-Discrimination Law |url=https://scholarship.law.columbia.edu/faculty_scholarship/2866 |journal=Harvard Law Review |volume=101 |issue=7 |pages=1331–1387 |doi=10.2307/1341398 |year=1988 |jstor=1341398}} Reprinted in {{Sfn|Crenshaw|Gotand|Peller|Thomas|1995|pp=103–127}}.
| |
| * {{Citeer journal |title=Demarginalizing the intersection of race and sex: a black feminist critique of antidiscrimination doctrine, feminist theory and antiracist politics |url=http://chicagounbound.uchicago.edu/uclf/vol1989/iss1/8 |journal=University of Chicago Legal Forum |date=1989 |volume=1989 |issue=1 |pages=139–167 |last1=Crenshaw |first1=Kimberlé}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Mapping the margins: Intersectionality, identity politics, and violence against women of color |journal=Stanford Law Review |date=July 1991 |volume=43 |issue=6 |pages=1241–1299 |doi=10.2307/1229039 |last1=Crenshaw |first1=Kimberlé |citeseerx=10.1.1.695.5934 |jstor=1229039}} Reprinted in {{Sfn|Crenshaw|Gotand|Peller|Thomas|1995|pp=357–384}}.
| |
| * {{Citeer boek |title=Seeing Race Again: Countering Colorblindness across the Disciplines |last=Crenshaw |first=Kimberlé Williams |publisher=University of California Press |date=2019 |pages=52–84 |isbn=978-0-520-97214-8 |chapter=Unmasking Colorblindness in the Law: Lessons from the Formation of Critical Race Theory |doi=10.1525/9780520972148-004 |jstor=j.ctvcwp0hd |s2cid=243191319}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: The Key Writings that Formed the Movement |url=https://archive.org/details/critica_xxx_1995_00_1144/mode/1up |publisher=The New Press |location=New York |pages= |isbn=978-1-56584-271-7 |year=1995 |editor1-last=Crenshaw |editor1-first=Kimberlé |editor2-last=Gotanda |editor2-first=Neil |editor3-last=Peller |editor3-first=Gary |editor3-link=Gary Peller |editor4-last=Thomas |editor4-first=Kendall |editor4-link=Kendall Thomas |url-access=registration}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Curry |first=Tommy J. |title=Saved by the Bell: Derrick Bell's Racial Realism as Pedagogy |journal=Philosophical Studies in Education |date=2008 |volume=39 |pages=35–46 |id={{ERIC|EJ1071987}}
| |
| }}
| |
| * {{Citeer boek |title=Encyclopedia of Race and Crime |publisher=SAGE Publications |date=2009a |pages=166–169 |isbn=978-1-4129-5085-5 |chapter=Critical Race Theory |last1=Curry |first1=Tommy |editor1-last=Greene |editor1-first=Helen Taylor |editor2-last=Gabbidon |editor2-first=Shaun L.}} | | * {{Citeer boek |title=Encyclopedia of Race and Crime |publisher=SAGE Publications |date=2009a |pages=166–169 |isbn=978-1-4129-5085-5 |chapter=Critical Race Theory |last1=Curry |first1=Tommy |editor1-last=Greene |editor1-first=Helen Taylor |editor2-last=Gabbidon |editor2-first=Shaun L.}} |
| * {{Citeer journal |title=Will the Real Crt Please Stand Up? The Dangers of Philosophical Contributions to Crt |url=https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/tcrit2&div=3&id=&page= |journal=Crit: A Critical Legal Studies Journal |date=2009b |volume=2 |issue=1 |pages=1–47 |last1=Curry |first1=Tommy J.}}
| | |
| * {{Citeer journal |title="Shut Your Mouth When You're Talking to Me: Silencing the Idealist School of Critical Race Theory Through a Culturalogic Turn in Jurisprudence |url=https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/gjmodco3&div=5&id=&page= |journal=Georgetown Law Journal of Modern Critical Race Studies |date=2011 |volume=1 |issue=3 |pages=1–38 |last1=Curry |first1=Tommy J. |ssrn=983923}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Delgado |first=Richard |title=The Imperial Scholar: Reflections on a Review of Civil Rights Literature |url=https://scholarship.law.ua.edu/fac_working_papers/211 |journal=University of Pennsylvania Law Review |date=1984 |volume=132 |issue=3 |pages=561–578 |doi=10.2307/3311882 |jstor=3311882 |s2cid=141979963}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Rodrigo's Tenth Chronicle: Merit and Affirmative Action |url= |journal=Georgetown Law Journal |volume=83 |issue=4 |pages=1711–1748 |year=1995 |last1=Delgado |first1=Richard |ssrn=2094599}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Images of the Outsider in American Law and Culture: Can Free Expression Remedy Systemic Social Ills? |url=https://core.ac.uk/download/pdf/216740681.pdf |journal=Cornell Law Review |date=1992 |volume=77 |issue=6 |pages=1258–1297 |last1=Delgado |first1=Richard |last2=Stefancic |first2=Jean |citeseerx=10.1.1.946.7275 |ssrn=2095316}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Critical Race Theory: An Annotated Bibliography |url=https://scholarship.law.ua.edu/fac_working_papers/228/ |journal=Virginia Law Review |volume=79 |issue=2 |pages=461–516 |doi=10.2307/1073418 |year=1993 |last1=Delgado |first1=Richard |last2=Stefancic |first2=Jean |jstor=1073418}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Critical Race Theory: Past, Present, and Future |journal=Current Legal Problems |date=1998a |volume=51 |issue=1 |pages=467–491 |doi=10.1093/clp/51.1.467 |last1=Delgado |first1=Richard |last2=Stefancic |first2=Jean}}
| |
| * {{Citeer boek |title=The Latino/a Condition: A Critical Reader |publisher=New York University Press |location= |pages= |isbn=978-0-8147-1894-0 |year=1998b |last1=Delgado |first1=Richard |author1-mask= |last2=Stefancic |first2=Jean |author2-mask=}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical race theory : an introduction |publisher=New York University Press |date=2001 |isbn=0-8147-1930-9 |edition=1st |last1=Delgado |first1=Richard |last2=Stefancic |first2=Jean}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: An Introduction |publisher=New York University Press |location= |pages= |isbn=978-0-8147-2136-0 |edition=2nd |year=2012 |last1=Delgado |first1=Richard |author1-mask= |last2=Stefancic |first2=Jean |author2-mask= |series=Critical America}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical race theory : an introduction |publisher=New York University Press |date=2017 |pages= |isbn=978-1-4798-0276-0 |edition=3rd |last1=Delgado |first1=Richard |last2=Stefancic |first2=Jean}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Critical Race Theory, Latino Critical Theory, and Critical Raced-Gendered Epistemologies: Recognizing Students of Color as Holders and Creators of Knowledge |url= |journal=Qualitative Inquiry |date=February 2002 |volume=8 |issue=1 |pages=105–126 |doi=10.1177/107780040200800107 |last1=Delgado Bernal |first1=Dolores |s2cid=146643087}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Desegregation as a Cold War Imperative |journal=Stanford Law Review |date=November 1988 |volume=41 |issue=1 |pages=61–120 |doi=10.2307/1228836 |last1=Dudziak |first1=Mary L. |jstor=1228836}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Dudziak |first=Mary L. |title=The Little Rock Crisis and Foreign Affairs: Race, Resistance and the Image of American Democracy |journal=Southern California Law Review |date=September 1997 |volume=70 |issue=6 |pages=1641–1716 |ssrn=45950}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Cold War civil rights: race and the image of American democracy |last=Dudziak |first=Mary L |publisher=Princeton University Press |location=Princeton, N.J. |date=2000 |isbn=978-0-691-01661-0}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Beyond All Reason: The Radical Assault on Truth in American Law |url=https://archive.org/details/beyondallreasonr00farb/mode/1up |publisher=Oxford University Press |date=1997a |pages=5, 9–11, 58, 118–119, 127 |isbn=978-0-19-535543-7 |last1=Farber |first1=Daniel A. |last2=Sherry |first2=Suzanna |url-access=registration}}
| |
| * {{Citeer boek |title=The Future of Academic Freedom |last=Gates |first=Henry Louis Jr. |authorlink=Henry Louis Gates Jr. |publisher=University of Chicago Press |location= |pages=119–159 |isbn=978-0-226-52004-9 |chapter=Critical Race Theory and Freedom of Speech |year=1996 |editor-last=Menand |editor-first=Louis |editor-link=Louis Menand}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Gillborn |first=David |title=Intersectionality, Critical Race Theory, and the Primacy of Racism: Race, Class, Gender, and Disability in Education |journal=Qualitative Inquiry |date=2015 |volume=21 |issue=3 |pages=277–287 |doi=10.1177/1077800414557827 |s2cid=147260539}} | | * {{Citeer journal |last=Gillborn |first=David |title=Intersectionality, Critical Race Theory, and the Primacy of Racism: Race, Class, Gender, and Disability in Education |journal=Qualitative Inquiry |date=2015 |volume=21 |issue=3 |pages=277–287 |doi=10.1177/1077800414557827 |s2cid=147260539}} |
| * {{Citeer journal |last=Gordon |first=Lewis R. |title=A Short History of the 'Critical' in Critical Race Theory |url=http://www.apa.udel.edu/apa/archive/newsletters/v98n2/lawblack/gordon.asp |journal=American Philosophy Association Newsletter |date=Spring 1999 |volume=98 |issue=2 |archive-url=https://web.archive.org/web/20030502193950/http://www.apa.udel.edu/apa/archive/newsletters/v98n2/lawblack/gordon.asp |archive-date=May 2, 2003 |url-status=dead}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Gotanda |first=Neil |title=A Critique of 'Our Constitution Is Color-Blind' |journal=Stanford Law Review |date=1991 |volume=44 |issue=1 |pages=1–68 |doi=10.2307/1228940 |jstor=1228940}} Reprinted in {{Sfn|Crenshaw|Gotand|Peller|Thomas|1995|pp=257–275}}
| |
| * {{Citeer boek |title=The social construction of what? |last=Hacking |first=Ian |publisher=Harvard University Press |location=Cambridge, Mass. |date=2003 |isbn=978-0-674-00412-2}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Intersectionality: an intellectual history |last=Hancock |first=Ange-Marie |publisher=Oxford University Press |location=New York |date=2016 |isbn=978-0-19-937037-5}}
| |
| * {{Citeer journal |title=DesiCrit: Theorizing the Racial Ambiguity of South Asian Americans |url=https://annualsurveyofamericanlaw.org/wp-content/uploads/2014/10/69-1_harpalani.pdf |journal=New York University Annual Survey of American Law |date=August 12, 2013 |volume=69 |issue=1 |pages=77–183 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210622025005/https://annualsurveyofamericanlaw.org/wp-content/uploads/2014/10/69-1_harpalani.pdf |archive-date=June 22, 2021 |last1=Harpalani |first1=Vinay |ssrn=2308892 |via= |url-status=}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Harnois |first=Catherine E. |title=Race, Gender, and the Black Women's Standpoint |journal=Sociological Forum |date=2010 |volume=25 |issue=1 |pages=68–85 |doi=10.1111/j.1573-7861.2009.01157.x}}
| |
| * {{Citeer web |url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2021/05/gops-critical-race-theory-fixation-explained/618828/ |title=The GOP's 'Critical Race Theory' Obsession |last=Harris |first=Adam |date=May 7, 2021 |website=The Atlantic |archive-url=https://web.archive.org/web/20210526223637/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2021/05/gops-critical-race-theory-fixation-explained/618828/ |archive-date=May 26, 2021 |url-status= |url-access=limited}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Foreword: The Jurisprudence of Reconstruction |url= |journal=California Law Review |date=July 1994 |volume=82 |issue=4 |pages=741–785 |doi=10.2307/3480931 |last1=Harris |first1=Angela P. |jstor=3480931}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Whiteness as Property |url= |journal=Harvard Law Review |date=June 1993 |volume=106 |issue=8 |pages=1707–1791 |doi=10.2307/1341787 |last1=Harris |first1=Cheryl I. |jstor=1341787}} Reprinted in {{Sfn|Crenshaw|Gotand|Peller|Thomas|1995|pp=276–292}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Harris |first=Cheryl |title=Critical Race Studies: An Introduction |url=https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/uclalr49&div=35&id=&page= |journal=UCLA Law Review |volume=49 |issue=5 |pages=1215– |year=2002 |author-mask=}}
| |
| * {{Citeer nieuws |last=Holmes |first=Steven A. |title=Political Right's Point Man on Race |url=https://www.nytimes.com/1997/11/16/us/political-right-s-point-man-on-race.html |work=The New York Times |date=November 16, 1997 |page=24 |url-access=limited}}
| |
| * {{Citeer nieuws |last=Ioffe |first=Julia |title=The History of Russian Involvement in America's Race Wars |url=https://www.theatlantic.com/international/archive/2017/10/russia-facebook-race/542796/ |work=The Atlantic |date=October 21, 2017 |url-access=limited}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Jones |first=Camara Phyllis |title=Confronting Institutionalized Racism |url= |journal=[[Phylon (journal)|Phylon]] |volume=50 |issue=1/2 |pages=7–22 |doi=10.2307/4149999 |year=2002 |s2cid=158126244 |jstor=4149999}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Second-Wave White Teacher Identity Studies: A Review of White Teacher Identity Literatures From 2004 Through 2014 |url= |journal=Review of Educational Research |date=December 2016 |volume=86 |issue=4 |pages=1151–1191 |doi=10.3102/0034654316629798 |last1=Jupp |first1=James C. |last2=Berry |first2=Theodorea Regina |last3=Lensmire |first3=Timothy J. |s2cid=147354763}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Fair Measures: A Behavioral Realist Revision of Affirmative Action |url= |journal=California Law Review |date=2006 |volume=94 |issue=4 |pages=1063–1118 |doi=10.15779/Z38370Q |last1=Kang |first1=Jerry |last2=Banaji |first2=Mahzarin R. |ssrn=873907}}
| |
| * {{Citeer journal |title=A Cultural Pluralist Case for Affirmative Action in Legal Academia |url=http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:13548460 |journal=Duke Law Journal |date=September 1990 |volume=1990 |issue=4 |pages=705–757 |doi=10.2307/1372722 |last1=Kennedy |first1=Duncan |jstor=1372722}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: The Key Writings that Formed the Movement |last=Kennedy |first=Duncan |publisher=The New Press |location=New York |pages= |isbn=978-1-56584-271-7 |chapter=A Cultural Pluralist Case for Affirmative Action in Legal Academia |year=1995 |editor1-last=Crenshaw |editor1-first=Kimberlé |editor2-last=Gotanda |editor2-first=Neil |editor3-last=Peller |editor3-first=Gary |editor3-link=Gary Peller |editor4-last=Thomas |editor4-first=Kendall |editor4-link=Kendall Thomas}}
| |
| * {{Citeer web |url=https://econpapers.repec.org/article/mhrfinarc/urn_3adoi_3a10.1628_2ffa-2021-0003.htm |title=Covert Racism in Economics |date=2021 |access-date=29 May 2022 |website=FinanzArchiv: Public Finance Analysis |pages=83–115 |last1=Komlos |first1=John}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Just what is critical race theory and what's it doing in a nice field like education? |url= |journal=International Journal of Qualitative Studies in Education |date=January 1998 |volume=11 |issue=1 |pages=7–24 |doi=10.1080/095183998236863 |last1=Ladson-Billings |first1=Gloria |s2cid=53628887}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Toward a Critical Race Theory of Education |journal=[[Teachers College Record]] |volume=97 |issue=1 |pages=47–68 |doi=10.1177/016146819509700104 |year=1995 |last1=Ladson-Billings |first1=Gloria |author1-link=Gloria Ladson-Billings |last2=Tate |first2=William F. IV |s2cid=246702897}}
| |
| * {{Citeer journal |title=The story of schooling: critical race theory and the educational racial contract |journal=Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education |date=2013 |volume=34 |issue=4 |pages=599–610 |doi=10.1080/01596306.2013.822624 |last1=Leonardo |first1=Zeus |s2cid=144840673}} Reprinted in: {{Citeer boek |title=The Edge of Race : Critical examinations of education and race/racism |publisher=Routledge |date=2016 |isbn=978-1-138-18910-2 |editor1-last=Gillborn |editor1-first=D. |editor2-last=Gulson |editor2-first=K. N. |editor3-last=Leonardo |editor3-first=Z.}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Levin |first=Mark |title=The Wajin's Whiteness: Law and Race Privilege in Japan |url= |journal=Hōritsu Jihō |volume=80 |pages=80–91 |year=2008 |number=2 |ssrn=1551462 |via=}}
| |
| * {{Citeer nieuws |title=Clinton dumps nominee |url=https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1993-06-04-9306040115-story.html |work=Chicago Tribune |date=June 4, 1993 |page=11 |last1=Locin |first1=Mitchell |last2=Tackett |first2=Michael |archive-date=November 26, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181126150847/https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1993-06-04-9306040115-story.html |url-status=live |url-access=limited}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Mallon |first=Ron |title=A Field Guide to Social Construction |url= |journal=Philosophy Compass |date=January 2007 |volume=2 |issue=1 |pages=93–108 |doi=10.1111/j.1747-9991.2006.00051.x}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Matsuda |first=Mari |title=Looking to the Bottom: Critical Legal Studies and Reparations |url= |journal=Harvard Civil Rights-Civil Liberties Law Review |volume=22 |issue=2 |pages=323– |year=1987 |hdl=10125/65944}}
| |
| * {{Citeer journal |last=McCristal-Culp |first=Jerome |title=Diversity, Multiculturalism, And Affirmative Action: Duke, The Nas, And Apartheid |url=https://core.ac.uk/download/pdf/62565244.pdf |journal=DePaul Law Review |date=1992 |volume=41 |issue=114 |page=32}}
| |
| * {{Citeer nieuws |title='The Tea Party to the 10th power': Trumpworld bets big on critical race theory |url=https://www.politico.com/news/2021/06/23/trumpworld-critical-race-theory-495712 |work=POLITICO |date=June 23, 2021 |access-date=June 23, 2021 |last1=Meyer |first1=Theodoric |last2=Severns |first2=Maggie |last3=McGraw |first3=Meridith}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Myslinska |first=Dagmar |title=Contemporary First-Generation European-Americans: The Unbearable 'Whiteness' of Being |url= |journal=Tulane Law Review |volume=88 |issue=3 |pages=559–625 |year=2014a |ssrn=2222267}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Myslinska |first=Dagmar |title=Racist Racism: Complicating Whiteness Through the Privilege and Discrimination of Westerners in Japan |url= |journal=UMKC Law Review |volume=83 |issue=1 |pages=1–55 |year=2014b |author-mask= |ssrn=2399984}}
| |
| * {{Cite magazine |last=Rosen |first=Jeffrey |title=The Bloods and the Crits |url=https://newrepublic.com/article/74070/the-bloods-and-the-crits |magazine=The New Republic |date=December 9, 1996 |url-access=limited}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Shades of Whiteness |publisher=[[Brill Publishers]] |location=[[Leiden]] and [[Boston]] |pages=77–89 |isbn=978-1-84888-383-3 |chapter=The Invisibility of Whiteness in the White Feminist Imagination |doi=10.1163/9781848883833_008 |year=2019 |author-last=Ruparelia |author-first=Rakhi |origyear=2016 |editor-last=Kirkland |editor-first=Ewan |s2cid=201575540}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Russell |first=Margaret M. |title=Beyond 'Sellouts' and 'Race Cards': Black Attorneys and the Straitjacket of Legal Practice |url=https://digitalcommons.law.scu.edu/facpubs/305 |journal=Michigan Law Review |date=1997 |volume=95 |issue=4 |pages=766–794 |doi=10.2307/1290046 |jstor=1290046}}
| |
| * {{Citeer journal |last=Strickland |first=Rennard |title=The Genocidal Premise in Native American Law and Policy: Exorcising Aboriginal Ghosts |url=https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/jgrj1&div=19&id=&page= |journal=Journal of Gender, Race and Justice |date=1997 |volume=1 |pages=325–}}
| |
| * {{Citeer journal |title=What's so critical about critical race theory? |url= |journal=Contemporary Justice Review |date=March 2008 |volume=11 |issue=1 |pages=7–10 |doi=10.1080/10282580701850330 |last1=Treviño |first1=A. Javier |last2=Harris |first2=Michelle A. |last3=Wallace |first3=Derron |s2cid=145399733}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: The Key Writings that Formed the Movement |last=West |first=Cornel |publisher=The New Press |date=1995 |pages=xi–xii |isbn=978-1-56584-271-7 |chapter=Foreword |chapter-url=https://archive.org/details/critica_xxx_1995_00_1144/page/n12/mode/1up |editor1-last=Crenshaw |editor1-first=Kimberlé |editor2-last=Gotanda |editor2-first=Neil |editor3-last=Peller |editor3-first=Gary |chapter-url-access=registration}}
| |
| * {{Citeer boek |title=The Alchemy of Race and Rights: Diary of a Law Professor |last=Williams |first=Patricia J. |publisher=Harvard University Press |location=Cambridge, Mass. |pages= |isbn=978-0-674-01470-1 |year=1991 |title-link=The Alchemy of Race and Rights}}
| |
| * {{Citeer web |url=https://www.wnycstudios.org/podcasts/anxiety/episodes/critical-race-theory |titel=The True Story of Critical Race Theory {{!}} Notes from America with Kai Wright |bezochtdatum=2023-06-12 |werk=WNYC Studios |taal=en}}
| |
| * {{Citeer journal |title=Whose culture has capital? A critical race theory discussion of community cultural wealth |url=https://thrive.arizona.edu/sites/default/files/Whose%20culture%20has%20capital_A%20critical%20race%20theory%20discussion%20of%20community%20cultural%20wealth_1.pdf |journal=Race Ethnicity and Education |date=March 2005 |volume=8 |issue=1 |pages=69–91 |doi=10.1080/1361332052000341006 |last1=Yosso |first1=Tara J. |s2cid=34658106}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Counterstories along the Chicana/Chicano Educational Pipeline |last=Yosso |first=Tara J. |url=https://archive.org/details/criticalracecoun0000yoss/mode/1up |publisher=Routledge |location=New York |pages= |isbn=978-0-415-95195-1 |year=2006 |author-mask= |series=Teaching/Learning Social Justice |url-access=registration}}
| |
| }}
| |
|
| |
|
| == Verder lezen ==
| | * {{Citeer boek |title=Critical Race Counterstories along the Chicana/Chicano Educational Pipeline |last=Yosso |first=Tara J. |url=https://archive.org/details/criticalracecoun0000yoss/mode/1up |publisher=Routledge |location=New York |pages= |isbn=978-0-415-95195-1 |year=2006 |author-mask= |series=Teaching/Learning Social Justice |url-access=registration}}{{Appendix}}{{Appendix|2='''Bronvermelding''' |
| {{Appendix|1=Verder Lezen|2=
| | * {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Critical Race Theory|oldid=1159613643|datum=20230611}}}} |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory: The Cutting Edge |publisher=Temple University Press |location=Philadelphia |isbn=978-1-5663-9347-8 |year=1995 |editor-last=Delgado |editor-first=Richard |editor-link=Richard Delgado |ref={{sfnref|Delgado|1995b}}}} | | <!-- Q5186753 --> |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory in Education: All God's Children Got a Song |publisher=Routledge |location=New York |isbn=978-0-415-95292-7 |year=2006 |editor1-last=Dixson |editor1-first=Adrienne D. |editor2-last=Rousseau |editor2-first=Celia K.}}
| |
| * {{Citeer boek |title=A Different View of Urban Schools: Civil Rights, Critical Race Theory, and Unexplored Realities |publisher=Peter Lang |date=2006 |isbn=978-0-8204-7879-1 |last1=Epstein |first1=Kitty Kelly}}
| |
| * {{Citeer nieuws |title=Critical Race Theory: A Brief History |url=https://www.nytimes.com/article/what-is-critical-race-theory.html |work=The New York Times |date=8 November 2021 |last1=Fortin |first1=Jacey |url-access=limited}}
| |
| * {{Citeer boek |title=Critical Race Theory in Education |publisher=Routledge |date=2018 |isbn=978-1-138-84827-6 |edition=1st |editor-last1=Gillborn |editor-first1=David |editor-last2=Dixson |editor-first2=Adrienne D. |editor-last3=Ladson-Billings |editor-first3=Gloria |editor-last4=Parker |editor-first4=Laurence |editor-last5=Rollock |editor-first5=Nicola |editor-last6=Warmington |editor-first6=Paul}}
| |
| * {{Citeer nieuws |title=The War on Critical Race Theory |url=https://bostonreview.net/race-politics/david-theo-goldberg-war-critical-race-theory |work=Boston Review |date=2 May 2021 |last1=Goldberg |first1=David Theo |author1-link=David Theo Goldberg}}
| |
| * {{Citeer journal |title=A Primer on Critical Race Theory: Who are the critical race theorists and what are they saying? |journal=Journal of Blacks in Higher Education |date=Spring 1998 |issue=19 |pages=122–124 |doi=10.2307/2998940 |last1=Taylor |first1=Edward |jstor=2998940}}
| |
| ----
| |
| '''Bronvermelding''' | |
| * {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Critical Race Theory|oldid=1159613643|datum=20230611}} | |
| }} | |
| <!-- Dit artikel is in de huidige staat (12 juni 2023) een voornamelijk kritiekloze overname van de Engelse wikipedia. Het is overduidelijk dat het artikel nog lang niet niet "af" is, beginnend met het "mee bezig sjabloon". Zo een dergelijk artikel inhoudelijk al acceptabel is dan nog zou het in deze staat eerst bewerkt en geëvalueerd moeten worden in een "eigen naamruimte", in dit geval Gebruiker:Bart Terpstra/Kritische rassentheorie, alvorens publicatie in de wikipediaruimte. Q5186753 | |
| Dit artikel is door review genomineerd door @[[Gebruiker:Bertux |Bertux]] en @[[Gebruiker:VanBuren | VanBuren]] -->
| |
| [[Categorie:Postmodernisme]]
| |
| [[Categorie:Onderwijs in de Verenigde Staten]]
| |
| [[Categorie:Racisme in Nederland]]
| |
| [[Categorie:Racisme]] | | [[Categorie:Racisme]] |
| [[Categorie:Onderwijs]]
| |
| [[Categorie:Politieke filosofie]]
| |
| [[Categorie:Structuralisme]]
| |
| [[Categorie:Pagina's met vertalingen die niet zijn nagekeken]]
| |
