Storm (wind)

Een aankomende storm.

Storm is een zeer harde wind. Storm is gedefinieerd als wind met een windkracht van 9 op de schaal van Beaufort. Dat betekent dat de gemiddelde snelheid van de wind gedurende 10 minuten een snelheid bereikt van ten minste 75 km/u. Is de windsnelheid gemiddeld over 10 minuten ten minste 90 km/u dan wordt gesproken van zware storm, windkracht 10. Bij een gemiddelde snelheid van 103 km/u spreekt men van zeer zware storm, windkracht 11.

Windstoten of windvlagen

Wind is nooit constant en bevat periodes waarin de snelheid flink hoger kan zijn. Tijdens windstoten liggen de snelheden bij een storm in het algemeen enkele tientallen km/u hoger. Windstoten duren echter kort en kunnen daarom niet worden benoemd volgens de schaal van Beaufort, die uitgaat van gemiddelde windsnelheden.

Storm in de taal

Het begrip "storm" wordt vaak overdrachtelijk gebruikt, bijvoorbeeld in het gezegde: "Wie wind zaait, zal storm oogsten." Of "dit is storm in een glas water" (het gaat nergens over).

Weeralarm

Bij windkracht 8 of meer geeft het KNMI een weeralarm uit, zo mogelijk voorafgegaan door een voorwaarschuwing. Als de wind bovendien vlagerig is wordt aparte waarschuwing gegeven voor zware windstoten (meer dan 75 km/u) of een weeralarm voor zeer zware windstoten (meer dan 100 km/u).

Ontstaan van een storm

Storm kan in Nederland en België het hele jaar door voorkomen, maar de kans op een flinke storm die geruime tijd woedt is het grootst in de periode oktober tot en met maart. De temperatuurverschillen tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het Noordelijk Halfrond zijn dan het grootst, waardoor ook de luchtdrukverschillen groot zijn en actieve depressies ontstaan. Wanneer de atmosfeer eenmaal onrustig is kan met een krachtige westelijke luchtstroom op 9 tot 10 kilometer hoogte in de atmosfeer (straalstroom) de ene stormdepressie na de andere onze kusten bereiken. Er kan dan soms twee weken achtereen herhaaldelijk tot stormachtig weer komen.

Hoe zwaar een storm wordt is niet zozeer afhankelijk van de luchtdruk die de depressie in het centrum van de storm bereikt, maar wordt vooral bepaald door grootte van de luchtdrukverschillen in de omgeving van dat centrum. Een lage barometerstand zal daarom niet altijd leiden tot storm. Bij een snelle verandering van de luchtdruk neemt de wind meestal wel flink toe. Het gebied met de grootste luchtdrukverschillen en de krachtigste wind ligt meestal ten zuidwesten of ten westen van de stormdepressie. De zwaarste stormen in Nederland en België worden dan ook veroorzaakt door depressies die over de Noordzee koersen. Trekt de kern van de depressie juist ten zuiden langs dan passeert het windveld ook ten zuiden en blijft de zuidwesterstorm uit. Door een kleine koersverandering van de depressie kan de storm Nederland of België dan ook op het laatste moment missen. Een dergelijke wijziging of een toename van de storm wordt vaak pas op het laatste moment duidelijk. De meteorologen volgen de ontwikkelingen van een storm dan ook op de voet en passen de weersverwachtingen aan als daar aanleiding toe is.

Noordwesterstorm

Een noordwesterstorm is extra gevaarlijk in Vlaanderen, Nederland en Noord-Duitsland omdat daardoor het water in de Noordzee wordt opgestuwd.

De combinatie van noordwesterstorm met springtij is verantwoordelijk geweest voor verschillende grote overstromingen in Nederland. Onder andere waren dat:

• de tweede Sint-Elisabethsvloed (1421),
• de stormvloed van 1682,
• de dramatische Kerstvloed van 1717
• de watersnood van 1953.

Toen de Zuiderzee nog bestond was ook voor gebieden daarlangs de noordwesterstorm gevaarlijk. De Zuiderzee werd in 1932 afgesloten door de Afsluitdijk (1932). De Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden worden beschermd door de Deltawerken (1950-1997), inclusief de Oosterscheldekering (1986).

Zuidwesterstorm

Zuidwesterstorm ontstaat boven de Atlantische oceaan en koerst in min of meer rechte lijn door het kanaal de Noordzee in. De zuidwesterstorm kan grote schade toebrengen aan de stranden en duinen, en kan daarbij zeer gevaarlijk voor de aanwezige scheepvaart zijn.

Zwaarste stormen in Nederland sinds 1910

• 28/29 december 1914, windkracht 11, 151 km/u, Vlissingen/Hoek van Holland
• 6 november 1921, windkracht 11, windstoten 162 km/u, KNMI-station Hoek van Holland
• 7 september 1944, windkracht 12, windstoten niet gemeten, KNMI-station Vlissingen
• 1 maart 1949, windkracht 11, 140 km/u, Den Helder
• 31 januari/1 februari 1953, windkracht 11, 144 km/u, Leeuwarden/Den Helder
• 13 november 1972, windkracht 11, 151 km/u, IJmuiden/Terschelling
• 2 april 1973, windkracht 11, 151 km/u, IJmuiden/Terschelling
• 2/3 januari 1976, windkracht 11, 144 km/u, IJmuiden/Vlissingen
• 16 februari 1978, windkracht, 11, 119 km/u, Houtrib
• 25 januari 1990, windkracht 11, 158 km/u, IJmuiden/Schiphol
• 18 januari 2007, windkracht 10, 135 km/u

Zie ook

• stormvloed
• storm (doorverwijzing)

Referenties

• KNMI: Storm, windkracht 9
• http://www.meteonet.nl/educatief/stormen.htm