Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zwanen
| Zwanen | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Een kleine zwaan (Cygnus bewickii) | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslachtengroep | |||||||||||||
| Cygnini | |||||||||||||
| Geslachten | |||||||||||||
Zwanen zijn de grootste watervogels uit de onderfamilie Anserinae (Zwanen en ganzen). De meeste soorten behoren tot het geslacht Cygnus. Een uitzondering is de coscorobazwaan (Coscoroba coscoroba), die tot het aparte geslacht Coscoroba wordt gerekend.
Anatomie en leefwijze
Zwanen zijn elegante vogels met een lange hals. Ze zijn zwaargebouwd en stijgen moeizaam op van het water. Daarbij trappelen ze en slaan ze krachtig met de vleugels. Ze hebben een onhandige, waggelende gang.
Het voedsel bestaat meestal uit waterplanten, die gezocht worden in ondiep water. Hierbij komt hun lange hals goed van pas. Maar bij gebrek aan flora zal de zwaan ook kleine vissen eten bijv. voorn.
De witte zwaan komt verreweg het meeste voor op het noordelijk halfrond. De zwarte zwaan is hier een uiterst schaarse broedvogel. Ze stammen af van dieren uit watervogelcollecties. Het zijn standvogels, maar bij ons overleven de jongen geen zware winter.
Bij zwanen is er geen verschil in verenkleed tussen het mannetje en vrouwtje.
Zwanen zijn monogaam; een paar blijft hun hele leven bij elkaar. Het nest bevindt zich op de grond of op een berg plantaardig materiaal in of op de oever van water. Het vrouwtje broedt gemiddeld zes bleke, effen eieren uit. Ondertussen houdt het mannetje de wacht. Bij het verdedigen van hun broedsel kunnen mannetjes behoorlijk agressief zijn. Hierbij schuwen ze zelfs niet om mensen die te dichtbij komen aan te vliegen. De taak van het mannetje houdt niet op bij het bewaken van het broedende vrouwtje: bij sommige soorten helpt het mannetje ook met het uitbroeden van de eieren.
De nestjongen hebben nog een grijze of bruine donsvacht en een relatief korte hals. Al een paar uur na het uitkomen, kunnen ze lopen en zwemmen. Het zijn dus nestvlieders. Gedurende enkele maanden worden de jongen door beide ouders warm gehouden en bewaakt. Voedsel zoeken doen ze zelf.
Een zwaan leeft in het wild ongeveer 20 jaar.
's Winters leven ze in troepen.
Zwanen zijn inheems beschermd.
Bijgeloof
Volgens het volksgeloof zorgt een zwanenveer die in het hoofdkussen van de echtgenoot wordt genaaid ervoor dat deze zijn eega trouw blijft. Dit is terug te voeren op het feit dat een zwanenpaar hun gehele leven bij elkaar blijft.[1]
Ook zou een zwaan vlak voor hij sterft een zwanenzang ten gehore brengen.
Taxonomie
Geslacht Cygnus (Zwanen)
- Knobbelzwaan (Cygnus olor)
- Wilde zwaan (Cygnus cygnus)
- Kleine zwaan (Cygnus bewickii)
- Fluitzwaan (Cygnus colombianus)
- Trompetzwaan (Cygnus buccinator)
- Zwarthalszwaan (Cygnus melanocoryphus)
- Zwarte zwaan (Cygnus atratus)
Geslacht Coscoroba
- Coscorobazwaan (Coscoroba coscoroba)
Zie ook
- Anserinae (Zwanen en ganzen)
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Lorie, P. (1992). Volksgeloof. Rijswijk: Uitgeverij Elmar B.V. ISBN 9038900724