Zeeveld

Duinboerderij Zeeveld is een van de oudste duinboerderijen van Castricum. Het is een gemeentelijk monument. Een verlengde Noord-Hollandse stolp met dubbel vierkant. Een vermelding van 'Het Zeeveldt' komt al voor op een kaart uit 1614 van landmeter Gerardus Theodori Langedijck. Vooraanstaande burgers uit Alkmaar, daarna uit Amsterdam hadden de boerderij in eigendom. De huidige verschijningsvorm, met aangebouwde staart, dateert waarschijnlijk uit rond 1829. In dat jaar werden boerderij en omringend duingebied aangekocht door Koning Willem I. Het landgoed bleef daarna tot 1903 in de Koninklijke Familie. Toen kocht de provincie Noord-Holland het. In 1928 werd naast de boerderij een onvolledige stolp voor hooiberging met varkensstal gebouwd. Deze is in 2002 gesloopt en in plaats daarvan kwam er een woning met eenzelfde bouwvorm en volume. Tegen de zijkant van de aan de stolp gebouwde staart, werd in 1947 een gemetseld en met pannen gedekt boenhok gebouwd.

In 1968 verloor de boerderij haar agrarische bestemming. Uiteindelijk werd Zeeveld gekraakt. Aan de ontruiming (1984) moest de Mobiele Eenheid te pas komen. Korte tijd later nam Stichting Jan XVII er zijn intrek. Waar vroeger het hooi lag, bevindt zich nu een kapel. Toen Zeeveld een spirituele bestemming kreeg, zijn ook een gastenverblijf en een stafhuis bijgebouwd.

Koninklijk bezit

In 1829 koopt Koning Willem I het duingebied achter Bakkum voor ontginningsdoeleinden. Daarmee verwerft hij ook boerderij Zeeveld. In 1843 gaat landgoed Bakkum over op zijn zoon prins Frederik der Nederlanden en in 1882 wordt diens dochter Marie, prinses der Nederlanden, eigenaresse. Zij was gehuwd met Wilhelm von Wied, de vijfde vorst van Wied en een Duits militair. Prinses Marie verkoopt in 1903 haar Bakkumse bezit aan de provincie Noord-Holland. Daarmee komt een einde aan de periode dat Zeeveld Koninklijk bezit is. De huidige boerderij Zeeveld moet al bestaan hebben toen koning Willem I het Bakkumse duingebied aankocht, want we weten dat er in 1830 reparaties werden verricht aan de boerderijen de Kwekerij, het Zeeduin en het Zeeveld. Waarschijnlijk dateert de aangebouwde staart ook uit die tijd. (Dat de staart er later is aangebouwd is duidelijk, wanneer dit is gebeurd is een veronderstelling) Het is een verlengde Noord-Hollandse stolp met een dubbel vierkant, dat wil zeggen dat zes staanders het dak dragen. Het dak is geheel met pannen gedekt.

Gekraakt

In 1927 werd er een hooiberging met schuur naast de stolp gebouwd. Tijdens de zomermaanden van 1930 en 1931 deed de boerderij dienst als proefjeugdherberg. Zij was de voorloper van de in 1932 geopende jeugdherberg Koningsbosch aan de vlakbij gelegen Heereweg, die tot 2012 in gebruik was als Stayokay. In 1968 verloor de boerderij haar agrarische bestemming omdat het niet langer mogelijk was op deze plek een modern boerenbedrijf te voeren. Het pand was vervolgens een reeks van jaren in gebruik als vakantieverblijf bij een maatschappelijke instelling uit Amsterdam. Vooral kinderen kwamen hier vakantie houden. In 1983 werd de boerderij gekraakt. Een echtpaar met drie kinderen en een kunstschilder met zijn vrouw hadden er hun intrek genomen. Dit was zeer tegen de zin van de provincie. Er kwam een kort geding en de rechter oordeelde op 14 juni 1983 dat de bewoners de boerderij moesten verlaten. De krakers lieten het op een ontruiming aankomen. Zij hadden zich verzekerd van de steun van zo’n veertig à vijftig leden van de Amsterdamse kraakbeweging. Op maandag 4 juni 1984 vond met inzet van de Mobiele Eenheid ontruiming plaats. Er werden geen arrestaties verricht, maar de schade aan de boerderij was groot.

Stichting Jan XVII

De ontruiming van Zeeveld had direct te maken met het feit dat Gedeputeerde Staten van Noord-Holland de boerderij wilde verkopen aan Stichting Jan XVII. Deze vestigde in de boerderij een monastiek centrum dat onder meer retraites aanbiedt. Om in het onderhoud van de boerderij te kunnen voorzien, verhuurt deze stichting Zeeveld ook als groepsaccommodatie. De naam van de stichting verwijst naar het Evangelie van Johannes, hoofdstuk 17, vers 20 en 21, 'Dat allen één zijn". Jan XVII staat sinds 2005 onder leiding van Thomas (Thom) van Kleef. De boerderij en hij werden in 2010 geportretteerd in de documentaire Midlife Twist van Niki Boomkens.

Bronnen:

• Belonje, Mr. J., Het Zeeveld te Noord Bakkum, 7e jaarboekje Oud-Castricum (1984).
• Blom, Piet, Stolpboerderijen in Castricum en Bakkum, 33e Jaarboek Oud-Castricum (2010).
• Jelles, Ir. J.G.G., Geschiedenis van beheer en gebruik van het Noordhollands Duinreservaat (1968).
• Ruijter, Q. de, Over duinboerderijen en haar bewoners, 4e jaarboekje Oud-Castricum (1981).