Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Moraal

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Zeden)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Het begrip moraal betreft menselijke zeden en gebruiken, zoals bijvoorbeeld bestudeerd door een antropoloog of folklorist. Als zedelijke waardering van menselijke handelingen en gedragingen behoort het tot het studiegebied van de ethiek, die zich richt op de vraag wat goed en kwaad is en wat in de maatschappij het juiste gedrag is. Een universele moraal heeft de pretentie altijd en overal te gelden. Iets is immoreel als het ingaat tegen de wetten van de ethiek. Iets is amoreel als het niets met goed of kwaad te maken heeft. Zo spreekt men ook over zedeloos.

Soms wordt het begrip moraal ook gebruikt in de betekenis van de zedenles. De moraal is dan het motief van een verhaal, de achterliggende gedachte of aanleiding. Motieven worden in elk soort literatuur gebruikt, ingebed in de tekst, vaak op het eerste zicht niet te herkennen, tenzij je het verhaal ontleedt. Oudere voorbeelden zijn de parabel en het sprookje, maar ook in recente vormen, zoals stripverhalen, wordt een moraal ingebracht. Een eenvoudig voorbeeld geldt de recente verhalen van Suske en Wiske, die dikwijls over de natuur en haar bescherming gaan.

Antropologische visie

Moraal wordt in hoge mate bepaald door traditie en de normen van de samenleving waar iemand deel van uitmaakt. Zo bestuderen antropologen samenlevingen over heel de wereld. Zij beschrijven de zeden, moraal van volkeren, en merken op hoe sterk verschillend of gelijkend deze zijn met die van andere groepen. Wat 'immoreel' is in de ene samenleving kan dus 'normaal' gedrag zijn in een andere samenleving. Antropologe Celia Green maakte bijvoorbeeld een onderscheid tussen 'tribale' (stammen-) en 'territoriale moraal' De laatste bevat tal van verbodsbepalingen die het grondgebied en het eigendom afbakenen en beschermen. Territoriale moraal is echter wel tolerant, zolang een persoon zich niet bemoeit met het eigendom van een ander. Daarentegen is tribale moraal normatief, het legt de normen van het collectieve op aan het individu. Deze normen zijn echter arbitrair, cultureel afhankelijk en 'flexibel', terwijl territoriale moraal zich richt op regels die universeel en absoluut zijn, zoals Kants 'categorische imperatief' .

Zie ook