Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zaro Agha
Zaro Agha (ook: Zaro Aga, Koerdisch: Zaro Axa, Turks: Zaro Ağa), (Bitlis, 1774 of 1777? – Istanboel, 29 juni 1934[1]), was een Koerdische Turk die tot de Sharif Mirza-stam behoorde. Volgens zijn overlijdensakte zou Zaro Agha op het moment dat hij stierf 157 jaar oud zijn geweest. Daarmee zou hij de langstlevende persoon van Turkije zijn geweest.
Zaro Agha maakte naar eigen zeggen 10 Ottomaanse sultans (van Abdülhamit I tot Mehmet VI), 1 president en 6 oorlogen mee en zou daarmee in drie eeuwen geleefd hebben. Volgens sommige bronnen zou hij 7 keer zijn getrouwd, terwijl andere bronnen 13 en 29 huwelijken weergeven. Hij had 13 kinderen, onder wie 5 dochters, en in totaal 29 kleinkinderen.
Leven
Zaro Agha werd volgens verschillende bronnen in 1774 dan wel 1777 geboren in het dorp Meydan,[2] bij de stad Moetki in de provincie Bitlis, in het oosten van Turkije. Naar eigen zeggen nam hij in 1799 deel aan de belegering van Akko door Napoleon door te dienen in het leger van Jezzar Ahmed Pasha. In 1826 zou hij ternauwernood aan de dood zijn ontsnapt, toen hij zich als Janitsaar in een ondergrondse tunnel nabij de Hagia Sophia had verschuild nadat de elite-eenheid der janitsaren voorgoed was opgeheven. In 1828 zou hij deel hebben genomen aan de oorlog tegen Rusland en daarbij gewond zijn geraakt aan zijn been.
Tegen het einde van de 18e eeuw zou hij zijn vertrokken naar Istanboel en zou daar onder andere hebben gewerkt aan de bouw van het Dolmabahçepaleis en de Ortaköy- en Tophanemoskee hebben gewerkt. Hij werkte naar eigen zeggen meer dan een eeuw als portier en ging uiteindelijk met pensioen als conciërge. Rond 1900 trok zijn hoge leeftijd ook internationaal aandacht en op uitnodiging bezocht hij in 1925 Italië. Vervolgens bezocht hij in 1930 op uitnodiging van een anti-alcohol organisatie via Griekenland de Verenigde Staten en vervolgens in 1931 ook Engeland.
Hij zou twee keer Mustafa Kemal Atatürk hebben ontmoet en hem met ’sultan’ hebben aangesproken. Zaro Agha zou hem daarbij hebben bedankt voor zijn grote inzet voor het land, maar hem hebben bekritiseerd omdat hij vond dat Atatürk de vrouwen te veel vrijheid had gegeven.
Zaro Agha werd naar eigen zeggen op zijn 95ste vader. Hij was niet meer zeker of hij elf of twaalf keer getrouwd was, maar claimde rond de 36 kinderen te hebben.[3]
Agha beschermde zijn reputatie als oudste man en verwierp het verhaal dat een man in China 252 jaar oud zou zijn. Hij bleef vrij onbekend tot iemand in 1930 zijn verhalen hoorde over Napoleon en de Turkse sultan, en opmerkte dat hij dan wel de oudste man ter wereld zou kunnen zijn. Vervolgens trad deed hij een rondreis door de Verenigde Staten. Verbaasd over het verkeer, werd hij aangereden door een autobus. Na een herstelperiode in het ziekenhuis, wou hij graag verder het land rondtrekken, maar na dit voorval mocht hij niet meer buiten het zicht van zijn achterkleinzoon begeven.
Toen hij in 1934 stierf was alleen zijn jongste kind en dochter, de 65‐jarige Güllü, nog in leven.
Dood
Sommige bronnen vermelden dat Zaro Agha in 1933 in de Verenigde Staten is overleden, dit komt vermoedelijk doordat hij daar enige tijd heeft gewoond, het ongeval dar hij er had en het feit dat zijn lichaam na overlijden voor onderzoek naar de VS werd gezonden. Turkse bronnen geven aan dat hij in 1934 in Istanboel is overleden.
Zaro Agha zou gestorven zijn aan de gevolgen van prostaatkanker. Autopsie wees echter uit dat hij, ondanks zijn hoge leeftijd, aan veel gezondheidsproblemen leed, waaronder tuberculose, aderverstopping in de hersenen en een vergroot hart.
Het is niet bekend waaraan Zaro Agha zijn hoge leeftijd te danken had. Hij stond bekend als een vrolijke man die nooit alcohol dronk, niet rookte en ook geen vlees at. Wel was hij een liefhebber van (geiten)yoghurt.
Zaro Agha ligt begraven in Eyüp.
Literatuur
- Rohat Alakom, Dünyanın En Yaşlı Adamı: Zaro Aga (1774-1934), Avesta, 2009.
- Rohat Alakom, Eski İstanbul Kürtleri (1453-1925), Avesta Yayınları, 1998; ISBN 975-7112-47-X, p. 155-161.
Externe links
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Zaro Agha op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Mecid Efendi (schoonzoon van Zaro Agha), Cumhuriyet, 1 juli 1934.
- º 164 yıl yaşayan Türk Zaro Ağa
- º The Advertiser (Adelaide), 30 juni 1934, World’s Oldest Man Dead, https://trove.nla.gov.au/newspaper/article/35117181
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)