Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Witte Terreur
De Witte Terreur of het Wit Schrikbewind was een tegenbeweging tijdens de Franse Revolutie (als reactie op het Schrikbewind, ook bekend als de Terreur) van het Welvaartscomité (Comité de salut public) en voor de daaropvolgende Restauratie aan het begin van de 19e eeuw.
In algemenere betekenis verwijst witte terreur naar gewelddadige onderdrukkingsmaatregelen in contrarevoluties, zoals in Rusland en de Sovjet-Unie, Hongarije, Finland, China, Taiwan, Spanje, Beieren.
Frankrijk
In mei/juni 1795 sloegen de royalistische krachten terug in de Franse Revolutie. Na het einde van het schrikbewind van het Comité de salut public onder de belangrijkste leiding van Robespierre, die in 1794 was geëxecuteerd, oefenden de royalisten en federalisten nu de opstand tegen de nieuwe heersers van de eerste Franse Republiek, de zogenaamde Thermidorianen, en, na hen met nog rechtsere politieke opvattingen, de monarchisten van de Club de Clichy.
De nederlaag van de volksopstand in 1795 in de maand Prairial gaf de Witte Terreur een beslissende impuls in de overgang naar de grondwet van het Directoire. Niet alleen werden de meeste voormalige jakobijnen verbannen uit de Nationale Conventie, maar de Jeunesse dorée en Muscadins maakten ook jacht op de mannen van het tweede jaar van de Revolutie in de straten van de departementen. De Witte Terreur heerste vooral in het zuiden van Frankrijk, waar hele steden in handen vielen van deze groepen.
Tussen 1815 en 1820 werd de terreur blanche opnieuw uitgeoefend tegen aanhangers van de Revolutie en Napoleon door de terugkerende royalistische emigranten.
Rusland
De Witte Terreur werd uitgevoerd door ’bourgeois’ of, in veel grotere mate, door monarchisten aan de kant van de tsaar (edellieden, officieren, later etnische minderheden). De botsingen tussen ’Witten’ en ’Roden’ (de communistische bolsjewisten) begonnen onmiddellijk na de Oktoberrevolutie en leidden tot een burgeroorlog die tot 1920 duurde en in totaal acht miljoen mensen het leven kostte. De jonge revolutie van het gigantische rijk werd aan alle grenzen militair uitgedaagd door contrarevolutionaire, interventionistische en op grondstoffen beluste krachten. In de zomer van 1919 stonden de troepen van veertien staten op Sovjetgrondgebied zonder dat er een oorlogsverklaring was afgelegd. De betrokken landen waren: Groot-Brittannië, Frankrijk, Japan, Duitsland, Italië, de VS, Tsjecho-Slowakije, Servië, China, Finland, Griekenland, Polen, Roemenië en Turkije. De legers van de generaals van de Witte Garde zouden samen met de interventiemacht vanuit alle windstreken oprukken naar Moskou.
De Witte Terreur richtte zich voornamelijk tegen communisten, maar trof ook intellectuelen, atheïsten en etnische minderheden. Joden en communisten werden met elkaar geïdentificeerd – zoals later door de nationaalsocialisten – onder de slogan ’Joods bolsjewisme’. Toen het vrijwilligersleger van generaal Anton Ivanovitsj Denikin in de zomer/herfst van 1919 Oekraïne binnenmarcheerde, vonden er talloze pogroms plaats tegen de Joden die daar woonden, met ongeveer 150.000 doden tot gevolg.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •