Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wikipedia, Vijf zuilen plus een
Op wikipedia kennen we richtlijnen in de vorm van de Vijf zuilen, die overgenomen zijn van de originele Engelstalige wikipedia. Maar er is nog een ander principe van de Wikimediabeweging, namelijk het doel van de Wikimedia Foundation. Dat blijkt te zijn: de verzameling, ontwikkeling en verspreiding van onderwijs- en voorlichtingsmateriaal ("educational content") onder een vrije licentie. Dus er is eigenlijk een zesde of zo u wilt nulde extra zuil, die we zouden moeten erkennen naast het bekende kwintet: Wikipedia:Vijf zuilen plus een.
Vijf Zuilen
Net als Indonesië met de Pancasila en de islam met haar vijf zuilen heeft ook Wikipedia (WP) vijf uitgangspunten. Wat deze behelzen kunnen we met kwantoren, logisch-wiskundige symbolen, uitschrijven (dit kan vast nog beter):[1]
- ∃ encyclopedie WP
- WP = neutraal
- WP ⊂ vrije inhoud
- ∃ gedragscode van WP
- ∄ harde regels van WP
Zuilen 3 en 5 zijn revolutionair. Zuil 5 is daarom voor sommigen moeilijk te slikken, en Zuil 3 kan Wikimedianen in conflict brengen met commerciële en andere belangen.
Extra Zuil van Wikimedia: het doel is onderwijs en voorlichting
Maar er blijkt nog een fundamenteel principe te zijn, dat vermeld staat in de Statuten (Bylaws) van de Wikimedia Foundation, de oprichter en beheerder van de Wikimedia websites. (Belangrijk bijkomstig voordeel voor de WMF: dankzij dit beginsel hoeven ze in de VS geen belasting te betalen.) Het is een overkoepelend beginsel voor Wikimedia in het algemeen, dus het geldt ook voor Wikipedia die deel uitmaakt van Wikimedia:
| ARTICLE II - STATEMENT OF PURPOSE
The mission of the Wikimedia Foundation is to empower and engage people around the world to collect and develop educational content under a free license or in the public domain, and to disseminate it effectively and globally. In coordination with a network of individual volunteers and our independent movement organizations, including recognized Chapters, Thematic Organizations, User Groups, and Partners, the Foundation provides the essential infrastructure and an organizational framework for the support and development of multilingual wiki projects and other endeavors which serve this mission. The Foundation will make and keep useful information from its projects available on the Internet free of charge, in perpetuity.— Statuten (Bylaws) van de Wikimedia Foundation, goedgekeurd door het bestuur op 10 juli 2019[2]
|
(Vrije vertaling/bewerking:) Artikel II - Doelstelling
- De roeping van Wikimedia is om mensen wereldwijd in staat te stellen en ertoe aan te zetten om onderwijsmateriaal te verzamelen en te ontwikkelen onder een vrije licentie of in het publieke domein, en om het doelmatig en mondiaal te verspreiden.
- In nauwe samenwerking met een netwerk van individuele vrijwilligers en onafhankelijke organisaties binnen onze beweging, onder meer erkende meestal landelijke afdelingen (Chapters), organisaties met een speciaal thema, gebruikersgroepen en partners, zorgt de Stichting voor de nodige infrastructuur en een organisatorisch kader voor de ondersteuning en ontwikkeling van meertalige wikiprojecten en andere activiteiten ten dienste van deze roeping. De Stichting zal nuttige informatie uit haar projecten gratis op internet beschikbaar maken en houden, zonder tijdslimiet.
Nulde of Zesde Zuil?
Er zijn dus eigenlijk zes zuilen van Wikipedia, net als in de islam de zes Zuilen van geloof. (Maar de Wikimedia-beweging is natuurlijk geen religie als de islam, hoewel er religieuze kanten aan Wikimedia kunnen zitten.) Overigens is zoals te verwachten wel eens eerder over zes zuilen van Wikipedia gedacht.[3]
We kunnen de extra Zuil voor Onderwijs en Voorlichting nummeren als nummer 0, omdat het een fundamenteel uitgangspunt is dat vooraf lijkt te gaan aan de standaard Vijf Zuilen, of toch als nummer 6, omdat we er hier pas later mee komen.
Bronnen, noten en/of referenties
|
|
Dit is een persoonlijk betoog. De pagina beschrijft niet een officiële regel of richtlijn, maar geeft enkel de mening weer van de auteur. Voel je vrij om erover te discussiëren op de overlegpagina. |