Weven

Een vrouw in Bangladesh aan het 'weven'.

Weven is het vervlechten van horizontale en verticale groepen draden tot textiel. Het is een zeer oude techniek waarop heel veel varianten bestaan. Zowel het weven op zich, als de (werk)plaats waar geweven wordt, wordt weverij genoemd. De draden waarmee textiel wordt geweven kunnen van verschillend materiaal zijn, zoals:

• wol
• vlas
• katoen
• zijde

Het weven van deze garens op het weefraam kan op twee manieren gebeuren : Voor het weven spant men een aantal draden in verticale richting parallel op. De opgespannen draden heten schering.Soms moeten deze scheringdraden (of kettingdraden) gelijmd (gesterkt) worden om meer veerkracht en weerstand te hebben tegen breuk tijdens het weven. Vervolgens worden één voor één andere draden haaks hierop, op horizontale wijze tussen de schering door, in het weefgetouw ingelegd. Deze draden heten inslagdraden. Deze draden worden strak tegen elkaar aangedrukt. De draden van het kettinggaren worden door de kammen heen op de weefboom gespannen, wat scheren wordt genoemd.

Bij een weefgetouw kunnen de draden van de schering (of ketting) per groep worden opgetild door schachten of kammen. Door in een bepaald patroon de kettingdraden op te tillen of te laten vallen, ontstaan welbepaalde ingeweven patronen (bindingen), die soms heel ingewikkeld kunnen zijn. tot het midden van de twintigste eeuw werden de inslagdraden met behulp van een schietspoel in het weefsel geweven. Deze schietspoel is een schuitvormig blokje waarin een spoel met draad, die tijdens het heen en weer bewegen wordt afgewikkeld.

Het eenvoudigste patroon wordt gevormd door de linnenbinding,platbinding, effen- of snelbinding . Hiervoor moet de inslagdraad telkens één kettingdraad opnemen en de volgende laten vallen. De ene inslagdraad neemt de even genummerde kettingdraden op, de volgende de oneven kettingdraden. Bij ingewikkelder patronen kan de inslagdraad twee of meer kettingdraden in een keer opnemen. Combinaties zijn eveneens mogelijk, waarbij de inslagdraad twee kettingdraden opneemt en er vervolgens één laat vallen (de kettingkeper), of omgekeerd (de inslagkeper). Anderzijds kunnen er ook twee of meer kettingdraden worden opgenomen en een gelijk aantal worden overgeslagen (de gelijkzijdigkeper). Wanneer men het beginpunt steeds verder opschuift ontstaat de keper, een schuine ribbel in het weefsel.

Bij modernere weefmachines worden de inslagdraden ingebracht met ofwel starre stangen (grijpers genoemd), met een klein metalen projectiel (op Sulzer weefgetouwen) of de inslagdraden kunnen ingebracht worden met luchtdruk en/of waterstraal. Het soort weefgetouw en de gebruikte techniek om de inslagdraden in te weven worden meestal bepaald door het soort weefsel dat men wenst te weven.

Voor tapijten en zware weefsels worden meestal grijpers gebruikt.

Bij weefmachines die met waterstraaltechniek werken kan men meestal slechts met synthetische garens weven.

Weven en ontwikkelingshulp

Menig (veelal tweedehands) weefgetouw gaat na jaren in westerse landen te hebben gediend, richting een ontwikkelingsland, waar het een (vaak enige) manier van inkomen brengt, en simpelweg een manier is om überhaupt te kunnen overleven (zoals in menig land in Afrika). Met name gebruiksvoorwerpen, zoals ook van textiel, is wat men aldaar meestal vervaardigt.

Uitdrukkingen met "weven"

• "Allerlei leugens ergens omheen weven" : Al liegend de leugens aanpassen aan de werkelijkheid.

Zie ook

• Weefgetouw, weversboom, weefkaarde, weefkam, weefklos, weefknoop, weefspoel, weefkunst, weefstoel
• Naaien
• Lakenindustrie
• Vlechten
• Wevervogel, vogelfamilie met zeer kunstige nesten (Plocedae), in Afrika

  Vrije mediabestanden over Weaving op Wikimedia Commons