Wamelse koster Rem van Maurik ikoon voor kerk en dorp

Wamelse koster Rem van Maurik ikoon voor kerk en dorp

Door Ruud Stoeten

Hij ziet het als een soort van vanzelfsprekendheid: vrijwilligerswerk doen, dat hóórt bij het leven. Tenminste: als je ervoor in de wieg bent gelegd. En dat is het geval met de Wamelse koster Rem van Maurik. “Vrijwilligerswerk, daar rol je in en je komt er niet meer uit”, zegt hij bijna verontschuldigend tegen onze streekcineast Jos Kruisbergen.

Die volgde hem geruime tijd en maakte een prachtig filmportret van de man, die anno 2016 een halve eeuw het kosterschap vervult in en rond het oude protestantse kerkje van Wamel. In die vijftig jaar heeft hij van alles zien veranderen. En ook als vrijwilliger ongelooflijk veel meegemaakt.

Niks was teveel voor Rem en zijn vrouw Coby. Ze betrokken hun hele gezin bij hun werk, staken op allerlei gebied hun handen uit de mouwen maar bleven bescheiden. Ze opereerden vooral op de achtergrond. Hoewel: niet altijd. Als Sinterklaas moet je wel vooraan staan. Of als solist bij het Maas en Waals Mannenkoor als je op indrukwekkende wijze één van de Parelvissers op de planken zet.

Ja, de muziek speelt een belangrijke rol in het leven van vooral Rem. Heel lang geleden volgde hij lessen aan de Muziekschool en na het behalen van zijn instructeursdiploma Drumband gaf hij wel 25 jaar les aan allerlei muziekgezelschappen in de hele regio. Uiteraard treedt hij op als slagwerker bij de Wamelse harmonie. “Daarna ben ik gaan zingen”, zegt hij bescheiden. Zingen, jawel, en hóe!

Als koster maakte hij drukke dagen. Neem nou Koninginnedag. In het filmportret van Jos Kruisbergen zie je Rem al vóór dag en dauw op zijn sloffen de toren beklimmen om de nationale driekleur uit te steken. Iets waarvan heel Nederland herhaaldelijk getuige is geweest, want Jos Kruisbergen heeft die Koninginnedaghandeling van Van Maurik menigmaal gefilmd voor RTL-tv. Rem helpt vervolgens mee met het opblazen van de ballonnen. Dan kleedt hij zich om vanwege de feestelijke optocht waarin hij uiteraard als muzikant meeloopt, samen met de rest van de harmonie. En tijdens de Dodenherdenking loopt hij samen met andere trommelaars mee in de stille tocht, met omfloerste trom.

En dan is hij ineens weer koster. Er moet een graf worden gedolven want er is iemand overleden. Vroeger deed hij dat zware werk alleen. Maar dat lukt niet meer; de rug en de knieën willen niet meer zo. Maar da’s geen probleem: Rems zoon René is graag bereid om de handen uit de mouwen te steken. “Niet iedereen is voor dat werk in de wieg gelegd, maar hij vindt het mooi om op deze manier voor een ander in de weer te zijn.” Rem zet nog wel zelf de grafcontouren uit, knipt groen om de rand van de groeve netjes weg te werken, maait het gras: alles moet er fraai uit zien. Dan steekt de koster zich weer snel in zijn mooie pak om mee te helpen bij het transport van de kist de kerk in en later de begraafplaats op: het kerkhof waar hij te zijner tijd ook zelf wil worden begraven.

Dood gaan? Rem van Maurik ziet er zelf niet tegenop: “De dood hoort erbij”, knikt hij met overtuiging. En na een kop koffie moet dan het mooie pak weer uit, want Rem en René moeten het graf nog sluiten.

Tussendoor wordt de klok ook nog geluid; iets wat ook gebeurt als er in het kerkje een huwelijk wordt gesloten en voorafgaand aan de gewone kerkdiensten.

Over trouwen gesproken: Rem en Coby waren in 2006 ook nog het stralende middelpunt van een boerenbruiloft; het paar werd in de ‘onecht’ verbonden en maakte een feestelijke rijtoer door Wamel. Maar dat was Rem al wel gewend als Sinterklaas. Nòg een keertje tijdens zijn leven werd hij door het dorp getrokken; ditmaal in een bezemwagen. Dat was op de laatste dag van zijn werkzame leven bij het plaatselijke aannemersbedrijf Vamele. Jawel: Van Maurik had in feite twee banen: koster en timmerman. Hij draaide verder jarenlang films voor onze stichting Tweestromenland in Beeld en Geluid, was in 2006 nauw betrokken bij de restauratie van ‘zijn’ kerk. Rem en Coby zijn de pijlers onder het plaatselijke vrijwilligerswerk, zegt oud-directeur Nol van Dijk van zorgcentrum Henricus voor de camera van Jos Kruisbergen; “Onbetaalbaar!”

De kroon op al dat werk werd in juli 2006 gezet tijdens de viering van het 40-jarig jubileum van het kosterspaar. Namens koningin Beatrix maakte burgemeester Thomas Steenkamp bekend dat Rem en Coby waren onderscheiden als Lid in de Orde van Oranje-Nassau, állebei. “Een nogal unieke gebeurtenis”, sprak Steenkamp tot het ontroerde stel, “dat man en vrouw tegelijk koninklijk worden onderscheiden. Ik heb dat nog niet eerder meegemaakt.”