Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Vuurwapen

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een vuurwapen is een wapen dat door middel van bij verbranding vrijkomende gassen een projectiel kan afschieten.

Geschiedenis

Vuurwapens ontstaan na de uitvinding van het buskruit. In China waren rond het jaar 1000 al vuurwerk-raketten gevuld met buskruit in gebruik bij de oorlogsvoering. Of buskruit via handelsroutes naar Europa kwam of hier onafhankelijk ontdekt is is niet meer na te gaan. Een anekdote verhaalt dat een Duitse monnik die zich met alchemie bezighield buskruit per ongeluk ontdekt heeft. Rond het midden van de 14e eeuw verschijnen de eerste vuurwapens in Europa. De ontwikkeling van het kanon in de 15e eeuw met zijn tot dan toe ongekende kracht, maakt mede een einde aan de Middeleeuwen.

Vroege handvuurwapens

De eerste handvuurwapens die op het slagveld verschenen waren handkanonnen, ook wel donderbus genoemd. Dit was niet meer dan een klein kanon, met een korte loop, die aan het uiteinde van een stok bevestigd was. Uit de donderbus ontstond de haakbus met een langere loop, een primitieve kolf, een kruitpan en een mechanisme om de lont in de pan te drukken. Voor militair gebruik werd de haakbus in de 16e eeuw vervangen door de caliver, een haakbus met een standaard-kaliber.

Musket

Uitvergroting van de haakbus leidde tot de musketten, het zwaarste vuurwapen dat nog door één man bediend kon worden. Die waren aanvankelijk zo zwaar dat ze op een fourquet (vork) steunden. Aanvankelijk werden ze, net als de haakbus, afgevuurd met een brandende lont. Later werden de musketten handelbaarder, en er werd een ontstekingsmechanisme ontwikkeld dat met een stukje vuursteen werkte. Weer later werd dit vervangen door een percussiesysteem, waarbij een kleine hoeveelheid slagsas in een koperen hoedje werd ontstoken, het slaghoedje (ook genaamd percussieslaghoedje), door er een klap op te geven (zoals bij een klappertjespistool). Deze manier van ontsteken was minder gevoelig voor vocht en regen dan de twee voorgaande, maar belangrijker nog, was veel sneller en gaf geen lichtflits die het wild verjaagde.

Geweer

Een geweer is een doorontwikkeling van de musket. Langzamerhand werd het wapen betrouwbaarder en handzamer. Het laden werd aanzienlijk vereenvoudigd (en versneld) met de komst van zgn. achterladers, waarbij een patroon, die de kogel, de lading en de ontsteking bevat, in één keer wordt ingebracht aan de achterkant van het wapen.

Gedurende de negentiende eeuw wordt de musket definitief verdrongen door geweren met getrokken loop, waarmee puntige kogels een draaiing krijgen tijdens het afvuren, waardoor het wapen nauwkeuriger wordt. Hoewel dit al veel eerder werd toegepast, komt het geweer pas echt tot goed gebruik met de komst van de Minié-kogel in 1846. Deze kogel, genoemd naar zijn uitvinder de Franse Kapitein Minié, maakt het mogelijk om voorladers met een getrokken loop toch snel te laden. Het vier keer zo grote bereik van het geweer met Minié-kogels over de musket maakte dat deze op slag verouderd was.[[Bestand:Garand.jpg|center|thumb|350px|De M1 Garand, een Amerikaans Semi-automatisch geweer uit de Tweede Wereldoorlog.

Pistool

Een pistool is een vuistvuurwapen, vaak gebruikt voor persoonlijke verdediging. Met een pistool kan een geoefende schutter gemiddeld op 50 meter nog goed gericht schieten. Ongeoefende personen hebben vaak op zeven meter afstand al moeite een doel te raken. Pistolen zijn meestal half-automatisch en hebben een patroonhouder die vaak verwerkt zit in de pistoolgreep. Dit is het verschil met een revolver, waarbij de patronen in een trommel zitten. Er zijn ook zogenaamde "automatische pistolen", maar deze benaming is fout, de juiste benaming is machinepistool of pistoolmitrailleur, zoals de UZI. Er zijn ook zelfgemaakte enkelschotspistolen en jachtpistolen, die hagel in plaats van kogels verschieten. (Meestal worden deze zogenaamde jachtpistolen meer gebruikt voor de persoonlijke verdediging dan voor de jacht). Ook bestaan er een paar enkelschotspistolen zoals de Thompson Center Contender, dit wapen kan op eenvoudige wijze van een andere loop worden voorzien waardoor elk denkbaar kaliber kan worden verschoten: vanaf 0.22-kleinkaliber- tot grootkaliber-geweerpatronen.

Kanon

Dit wapen doet gedurende de Middeleeuwen zijn intrede. Het is het krachtigste en grootste vuurwapen.

Verschillende soorten vuurwapens

Opsomming naar kaliber

Vuurwapens bestaan in talloze variëteiten. Een kleine selectie naar kaliber:

  • pistool: handvuurwapen, enkelschots of met schuifmagazijn
  • revolver: handvuurwapen met draaiend magazijn (trommel)
  • pistoolmitrailleur: klein vuurwapen dat automatisch vele pistoolpatronen vlak na elkaar kan afschieten (snelvuur)
  • geweer: draagbaar vuurwapen met langere loop en hoge mondingssnelheid
  • karabijn: geweer met kortere loop
  • mitrailleur: snelvuurgeweer
  • kanon: niet meer draagbaar vuurwapen waarvan de projectielen een rechte baan beschrijven
  • houwitser: niet draagbaar wapen waarvan de projectielen een kromme baan beschrijven
  • mortier: vuurwapen waarvan de projectielen een kromme, en relatief steile, baan volgen

Opsomming naar gebruik

En een indeling naar doel of wijze van gebruik is ook mogelijk, b.v.:

Opsomming naar techniek

of een indeling naar diverse mechanismen:

Typen pistool:

Merken/typen

Merken/typen pistool:

Merken/typen machinepistool

Merken/typen geweer:

Typen houwitser: zie houwitser.

Typen mortier:

Zie ook

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Vuurwapen&oldid=24099"