Vleuthoeve

Vleuthoeve, Sint Oedenrodeseweg 63 in Best

Het archeologisch onderzoek heeft aangetoond dat er in de late middeleeuwen en vroege tijd bebouwing rond de huidige boerderij bestond. De kleine bijgebouwen kunnen bij een voorganger van de huidige boerderij maar ook al tijdens de bestaansgeschiedenis van deze boerderij hebben bestaan. Het gebouw heeft bij de bepaling van de bouwfaseringen als eerste of ‘primaire bron’ gediend. De analyse van de beschikbare kadastrale gegevens tonen echter een verrassende ontwikkeling die nieuwe vragen oproept. Die vragen kunnen onderwerp zijn van een nieuw onderzoek dat wellicht verder gaat dan de doelstellingen van dit onderzoek dat gestart is als bouwhistorische verkenning. Het is bijvoorbeeld vreemd dat de kaart van 1832 in dat geval de situatie van 1880 weergeeft terwijl de OAT de oudere gegevens weergeeft. Het verschil in de datering is ongeveer 50 jaar. Achteraan in dit hoofdstuk worden de probleemstellingen genoemd die opgeroepen worden door de afwijking die de kadastrale weergave vertoont ten opzichte van het gebouw dat we beschreven. Daaruit wordt een alternatieve bouwgeschiedenis geschetst.

De boerderij is in zijn eerste bouwfase als driebeukig hallenhuis gebouwd. Een houtskelet van vijf eiken ankerbalkgebinten heeft de lengte van 4 gebintvakken. Op basis van het type houtskelet kan het geheel vanaf het midden van de zeventiende eeuw gebouwd zijn. In de boerderij leefden mens en dier waarschijnlijk minimaal gescheiden of ongescheiden van elkaar. De schuur voldoet aan de principes van een langsdeelschuur waarbij men aan de kopse zijde toegang had tot de stal en de hooizolder boven de stal. Die deel bevond zich in de brede middenbeuk. Links en rechts daarnaast konden de lagere zijbeuken dienen als veestalling. De hoofd-woonruimte bevond zich in de zelfde middenbeuk. Nabij het centrale gebint bij de huidige schouw bevond zich waarschijnlijk een open vuur op een stookvloer. Als de balklaag al aanwezig was had men vanuit deze ruimte met een laddertrap (mogelijk al de huidige trap) de zolder boven het woonhuis. Slaap en bergruimten waren in de zijbeuken van het woongedeelte door eenvoudige houten wanden van de open middenbeuk afgeschermd. In de noord-oostelijke kopgevel was een toegangsdeur en één venster voor de verluchting en daglichttoetreding aangebracht. De gevel was met een overstek beschermd voor negatieve weersinvloeden. Het dak zal met stro gedekt zijn en de wanden moeten uit houten planken en/of vitselstek hebben bestaan. De indeling van de lage wanden is niet meer te achterhalen.

De derde structuur is beoordeeld als een plattegrond van de huidige boerderij die volgens het rapport, samen met alle bijgebouwen, rond 1700 gebouwd is.4 Daarbij werd de vraag gesteld of de boerderij wellicht een voorganger heeft gehad. De sporen die tijdens de opgraving zijn gezien, zijn in situ bewaard waardoor het perceel zijn dubbelbestemming archeologie heeft behouden.