Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Victoriaschaal
De Victoriaschaal is een kader en meetinstrument dat aan de hand van een steekproef vanuit een pedagogisch standpunt de afwezigheid/aanwezigheid van de levensbeschouwelijke identiteit van een katholieke school nagaat. De schaal is ontwikkeld door onderzoekers van de KU Leuven, met name uit de faculteit theologie en religiewetenschappen.[1]
Beschrijving
De focus van dit instrument ligt vooral op de manier waarop een katholieke school omgaat met diversiteit. Het is een typologie dat ingaat op de manieren waarop religieuze en culturele identiteiten op katholieke scholen wel of niet op elkaar inspelen. Deze meting verloopt op twee meetniveaus namelijk het feitelijke niveau (waarop de huidige identiteit van de school wordt waargenomen en geïnterpreteerd) en het normatieve niveau (het ideaalbeeld van de school in verband met de identiteit van katholieke scholen).[2]
De schaal bestaat uit een horizontale en een verticale as die samen een identiteitsvierkant representeren. Iedere as vertegenwoordigt een eigen dimensie:
- De verticale as (y-as) representeert de mate waarin de school handelt vanuit een algemeen christelijke inspiratie. Aan de hand van deze as wordt de prominentie en zichtbaarheid van de katholieke identiteit en de manier waarop deze een invloed heeft op de dagdagelijkse werking van de school getoond (maximaal wordt binnen de tabel weergegeven door een ‘+’, minimaal wordt weergegeven door een ‘-‘).
- De horizontale as (x-as) representeert de solidariteit van de school naar de mensen uit andere subculturen toe. In welke mate de school openheid en ontvankelijkheid vertoont naar de culturele, religieuze en filosofische diversiteit van verschillende personen binnen de schoolgemeenschap (maximaal wordt binnen de tabel weergegeven door een ‘+’, minimaal wordt weergegeven door een ‘-‘).[3][4]
| (sc) | solidariteit met andere subculturen | ||
|---|---|---|---|
| - | + | ||
| handelt vanuit algemeen christelijke inspiratie |
+ | monoloogschool | dialoogschool |
| - | kleurloze school | kleurrijke school | |
Schoolsoorten
Binnen dit identiteitsvierkant vinden we vier ideaaltypische strategieën die scholen kunnen hanteren om vorm te geven aan hun pedagogische verantwoordelijkheid ten opzichte van hun geloofsopvoeding.
- De monoloogschool
- De kleurloze school
- De kleurrijke school
- De dialoogschool
De monoloogschool
De monoloogschool bevindt zich linksboven op het identiteitsvierkant. Dit is omdat binnen dit schooltype maximale christelijke identiteit en minimale solidariteit voorkomt. De nadruk van de school ligt op de overdracht van de katholieke schoolidentiteit. Deze school kiest bewust niet voor ontvankelijkheid van andere religies en levensbeschouwingen. De school is van mening zo de katholieke identiteit te beschermen van potentiële bedreigingen. Ze maximaliseren het aantal katholieke leerkrachten en studenten dat ze toelaten. Dit schooltype benadrukt veiligheid, zekerheid en geborgenheid binnen hun eigen katholieke kring.
De kleurloze school
De kleurloze school bevindt zich met zijn minimale christelijke identiteit en minimale solidariteit links beneden op het identiteitsvierkant. Dit schooltype streeft naar ‘levensbeschouwelijke neutraliteit’. Zij zien levensbeschouwing als een privézaak die niet van bovenop opgelegd en bestuurd mogen worden. De christelijke identiteit is afwezig. Met dit beleid willen ze de boodschap duidelijk maken dat voor hun de kwaliteit van het onderwijs prioritair is. De nadruk ligt op persoonlijke vrijheid op voorwaarde dat men de vrijheid van anderen niet belemmert.
De kleurrijke school
De kleurrijke school bevindt zich rechtsonder op het identiteitsvierkant. Binnen dit schooltype is er een minimale christelijke identiteit en een maximale solidariteit. Deze scholen worden ook wel eens een 'actiecentrum' genoemd. Religieus geloof kan een aspect zijn dat de school verwelkomt, maar respect voor gelijkheid, vrijheid, autonomie en diversiteit staan binnen de onderwijsdoelstellingen centraal. Hun doel is om de levensbeschouwelijke veelheid maximaal tot uiting te laten komen. Met andere woorden zien we hier een school met een rijke en zichtbare diversiteit waarbinnen de christenen in de minderheid zijn.
De dialoogschool
Voor maximale christelijke identiteit en maximale solidariteit, worden rechtsboven op het identiteitsvierkant de dialoogscholen onderscheiden. De uitgangspunten van dit project zijn ‘diversiteit’, ‘dialoog’ en ‘katholieke traditie’. Met diversiteit bedoelt men dat er in deze katholieke school iedereen toegelaten wordt, ongeacht zijn of haar religieuze of ideologische achtergrond. Verder zijn de scholen met dit pedagogisch project geïnspireerd door de katholieke traditie. Met als doel deze traditie opnieuw te contextualiseren binnen de hedendaagse context. [5][6]
Empirische inzichten over de perceptie en attitudes ten opzichte van de schooltypes
De Victoriaschaal is een empirisch instrument dat gebruikt werd om onderlinge relaties van de complexe dynamiek van katholieke institutionele identiteit te kunnen onderzoeken. Uit onderzoek bekwam men resultaten van perceptie en attitudes ten opzichte van de schooltypes van zowel leerkrachten als leerlingen.
Uit empirisch onderzoek kwamen de volgende resultaten voort:
76,1% van de leerkrachten wijzen het type van de monoloogschool af en 91% duidt op afwijzing of onverschilligheid tegenover het type van zowel kleurloze als kleurrijke scholen. 94% van de leerkrachten prefereert de dialoogschool als hun ideale schooltype.
De perceptie van de leerlingen kwam voor een groot deel overeen met die van de leerkrachten. De normatieve voorkeur van schooltype van de leerlingen ging voornamelijk uit naar de dialoogschool (75,5%). Naast de dialoogschool, hebben leerlingen ook een voorkeur voor het kleurrijke schooltype (53,1%). Over het algemeen wijzen leerlingen het type van de monoloogschool af (72%). Op normatief niveau wordt er ook een afweerreactie waargenomen ten opzichte van het kleurloze schooltype. [2]
Bronnen, noten en/of referenties
|
