Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Verdringing
Verdringing is een term uit de psychologie, die voor het eerst werd gebruikt door Sigmund Freud als een van de afweermechanismen van de bewuste IK (Ich).
Als bepaalde wensen of behoeften zouden worden uitgeleefd, zou dit aanleiding geven tot conflicten met de buitenwereld of met het Über-ich. Het Ich kan dit voorkomen door ervoor te zorgen dat die wensen of behoeften niet worden omgezet in bepaalde gedachtengangen en/of handelingen. Dit is een onbewust proces.
Tussen behoefte en handelen blijft een zekere spanning bestaan. Het Ich zal trachten deze spanning te verminderen door te zorgen dat de behoefte niet bewust wordt, oftewel blijft het onbewust. De persoon is zich nog wel bewust van de behoefte als hij zijn aandacht hierop richt, maar tracht dit laatste te vermijden. Dit heet onderdrukking. De andere kant van de (spreekwoordelijke) medaille is dat het verdringen niet bijdraagt aan de verwerking van het-één-en-ander. Daarvoor is het juist nodig om de verdrongen herinneringen en bijbehorende gevoelens te overdenken (begrijpen, beredeneren, beconcluderen), wat meestal inhoudt dat moeilijk begaanbare wegen begaan moeten worden (het verwerken van de verdringingen).
Een langer durende onderdrukking blijft echter steeds energie kosten. Het Ich kan derhalve nog een stap verder gaan door de wens of behoefte niet eens bewust te laten worden en naar het onbewuste terug te dringen. Deze is aanvankelijk bewust geweest maar wordt nu onbewust. Dat heet verdringing. De verdringing treedt onbewust in werking. Is de verdringing geslaagd dan weet de persoon niets meer van zijn verdrongen behoefte. Het niet aanwezig zijn in het onbewuste betekent niet dat deze behoefte niet meer leeft, integendeel, deze werkt door in het onbewuste en hoe langer hoe sterker. Vanuit het onbewuste beïnvloeden de verdrongen verlangens het gedrag van het individu. Niet de drift zelf maar bepaalde externe doelstellingen worden gecensureerd. Bijvoorbeeld niet de seksuele drift is vernietigd bij een bepaalde persoon, maar wel heteroseksueel contact als bevredigingsmogelijkheid.
Vaak betreffen het echter ook traumatische ervaringen die verdrongen worden, wat meestal moeilijker te verwerken is, vanwege dat er meestal al gedurende langere tijd herbelevingen en angsten zijn die keer-op-keer weer moesten worden verdrongen, wat het niet-verdringen (verwerken) bemoeilijkt.
Welke gevolgen de verdringing van een conflict zal hebben hangt af van de betekenis welke dit conflict voor de persoonlijke ontplooiing van de mens en voor zijn inschakeling in de omgeving had. De verdringing betekent niets anders dan een uitstellen van het conflict. Op een dag kunnen eigenaardigheden in de gedragingen en in het handelen van de mens zichtbaar worden die niet meer zonder meer begrijpelijk zijn.
Deze verdrongen behoeften kunnen een soort complex vormen. Complexen op grond van verdringing ontstaan vaak in de vroege kinderjaren. Het is de volwassene absoluut onmogelijk zich de oorsprong ervan te herinneren. De in het onbewuste opgekropte verdrongen complexen kunnen zich ook langs sluikwegen en in allerlei vermommingen uiten. Dit om de weerstanden te omzeilen.
De belangrijkste vermommingen zijn:
Kritiek
Het bezwaar van verdringing is dat de zorgverlener zelf kan bepalen of er sprake is van verdringing en ook zelf kan bepalen wat er verdrongen zou worden.
Het komt voor dat een hulpverlener seksueel misbruik als verdrongen herinnering aanpraat. Volgens sommigen is het echter nauwelijks mogelijk dat een patiënt iets dergelijks door middel van verdringing zou kunnen vergeten.