Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Transponist
Een transponist is een bespeler van een harmonisch muziekinstrument (meerdere melodische lijnen en notenbalken) die de vaardigheid bezit en toepast bij openbare optredens om muziekpartituren getransponeerd uit te voeren, dit wil zeggen in een andere toonaard, al dan niet vooraf bepaald, dan degene welke genoteerd staat.
Bij de spelers van melodische muziekinstrumenten wordt de transpositie, indien nodig, beperkt tot één melodische lijn, terwijl bij een harmonisch instrument meerdere melodische lijnen en notenbalken betrokken zijn.
Leestechniek
De transponist dient voor zijn transposities een grondige kennis te hebben van de zeven muzieknotatiesleutels en van de transpositieschema's die hiervoor gebruikt worden. Men dient zich niet alleen te concentreren op de ongetransponeerde voortekening, maar ook op de differentiële voortekening, die met een letterbenaming aangeduid wordt.
Toepassing
Sedert de komst van de digitale automatisch transponerende instrumenten is de noodzaak voor de transpositievaardigheid afgenomen, maar zij blijft ten volle noodzakelijk bij niet-transponerende concertinstrumenten zoals het pijporgel en de concertvleugel.
Voorbeelden van Sleutelschema's
De standaardcombinatie (rechterhand, solsleutel 2e lijn - linkerhand, fasleutel 4e lijn) wordt overgezet naar de volgende transpositiecombinaties:
- in D, Des, Dis:
(rechterhand, utsleutel 3e lijn - linkerhand, utsleutel 2e lijn)
- in E, Es, Eis, Eses:
(rechterhand, fasleutel 4e lijn - linkerhand, fasleutel 3e lijn)
- in F, Fis, Fes:
(rechterhand, utsleutel 2e lijn - linkerhand, utsleutel 1e lijn)
- in G, Gis, Ges:
(rechterhand, fasleutel 3e lijn - linkerhand, utsleutel 4e lijn)
- in A, Ais, As, Ases:
(rechterhand, utsleutel 1e lijn - linkerhand, solsleutel 2e lijn)
- in B, Bes, H (si b, si bb, si):
(rechterhand, utsleutel 4e lijn - linkerhand, utsleutel 3e lijn)
- in C, Cis, Ces: (standaardcombinatie)
(rechterhand, solsleutel 2e lijn - linkerhand, fasleutel 4e lijn)
Voorbeelden van Lettertransposities
- in Eis: 7#, 4x (zeven kruisen en 4 dubbelkruisen)
voor de transpositie van re b groot naar fa # groot
- in Ases: 7b, 4bb (zeven mollen en 4 dubbelmollen)
voor de transpositie van fa # groot naar re b groot
Voorbeelden van Transponisten
Bekende transponisten zijn ondermeer:
- Marinus De Jong, Nederland-België
- Marcel Dupré, Frankrijk
- Emmanuel Geeurickx, België
- Carl Verbraeken, België