Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Toren van Pisa
De (scheve) toren van Pisa is de vrijstaande klokkentoren (een campanile) bij de kathedraal van Pisa (Duomo di Pisa). De toren is een van de onderdelen van de Piazza dei Miracoli. Bouwmeesters waren Gugilmo en Buonanno.
De bedoeling was een verticale toren te bouwen, maar kort na het begin van de bouw in augustus 1173 begon de toren al over te hellen. Doordat men loodrecht verder bouwde, is de toren niet alleen scheef maar ook krom.
De toren is 55,86 meter hoog en het gewicht wordt geschat op 14 453 ton. De huidige helling is ongeveer 10%. De toren heeft 297 treden.
Er wordt beweerd dat Galilei voorwerpen van de toren naar beneden liet vallen om de valeigenschappen te bestuderen. Dit is vermoedelijk niet juist.
Op 27 februari 1964 vroeg de Italiaanse regering om hulp om te zorgen dat de toren niet om zou vallen.
Op 7 januari 1990 werd de toren gesloten uit veiligheidsoverwegingen. Vervolgens werd hij gerestaureerd om de helling te verminderen. Na ruim tien jaar werk werd de toren weer voor het publiek geopend op 15 december 2001.
In augustus 2004 heeft een evaluatie van experts uitgewezen dat de toren de eerstvolgende drie eeuwen niet zal instorten. De toren is opnieuw in veiligheid, stelde professor Carlo Viggiani van de universiteit van Napels in de Italiaanse media.
Professor Michele Jamiolkowski, de ingenieur die de renovatiewerken leidde, voegde eraan toe dat de 800 jaar oude toren sinds mei 2008 weer stabiel is. Gedurende de laatste fase van de renovatie, die 28 miljoen euro kostte, hebben de experts de fundamenten van het gebouw versterkt en de toren 44 centimeter rechtop getrokken. De overhelling bedroeg in 1993 vier en halve meter. Nu is die gestabiliseerd op 4 meter. Met de moderne techniek is het wel mogelijk de toren helemaal recht te zetten, maar daar werd van afgezien omdat dat het toerisme geen goed zou doen. De toren heeft weer dezelfde inclinatie als in het jaar 1700. Deze zomer zullen het voor het eerst sinds 1935 alle zeven loges te zien zijn vanaf de dan opengestelde binnenplaats.
Bouw
De toren werd in drie stappen, over een periode van 200 jaar, opgebouwd. De constructie van de eerste verdiepingen begon op 9 augustus 1173. Na de bouw van de derde verdieping in 1178 ging de toren hellen. Werken aan de toren lagen daarna ongeveer 100 jaar stil, doordat de inwoners van Pisa in oorlog verwikkeld waren met Genua en Florence. Dit gaf de grond tijd om te zetten - was de toren in één keer afgebouwd dan was hij zeker omgevallen.
In 1272 werd de bouw hervat door Giovanni di Simone. Toen al merkte men op dat de reeds gebouwde verdiepingen scheef stonden, en er werd dus besloten die scheefheid in de volgende verdiepingen te neutraliseren door aan de ene zijde meer mortel te gebruiken dan aan de andere. De bouw viel opnieuw stil in 1284.
In 1372 werd de toren afgewerkt, met de bouw van de laatste, bovenste verdieping. De toren was toen al sterk naar de andere zijde gekanteld, en opnieuw werd besloten dit constructief op te lossen: de bovenste verdieping werd opnieuw recht gebouwd (hier waren ingrijpende wijzigingen voor nodig, zo heeft het opstapje bovenaan aan één zijde drie treden minder dan aan de tegenoverliggende kant).
Galileo demonstreerde in 1609 bovenop deze klokkentoren hoe een telescoop werkt.
Trivia
- Er bestaat ook een spel, gebaseerd op de Toren van Pisa, waar het de bedoeling is om op een miniatuur wiebelend torentje van Pisa zoveel mogelijk poppetjes te plaatsen, zonder dat hij omvalt.
- Voorgaand spel was tevens het afsluitende onderdeel van de finale van Ron's Honeymoonquiz, dat tussen 1987 en 1996 werd uitgezonden.
- Het NOS-journaal liet op 1 april 1960 het Nederlandse volk in het nieuws weten dat de toren van Pisa zou zijn omgevallen. Het betrof een 1 aprilgrap.
Zie ook
- Oldehove (scheve toren in Leeuwarden, Nederland)