Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
The X-Files
| The X-Files | ||
| Genre | Drama, Sciencefiction | |
| Speelduur | 42 minuten | |
| Bedenker(s) | Chris Carter | |
| Hoofdrollen | David Duchovny Gillian Anderson Robert Patrick Annabeth Gish Mitch Pileggi | |
| Land | Verenigde Staten | |
| Taal | Engels | |
| Gerelateerde series | Millennium The Lone Gunmen | |
| Uitzendingen | ||
| Start | 10 september 1993 | |
| Einde | 19 mei 2002 | |
| Afleveringen | 201 | |
| Netwerk(en) | FOX | |
| IMDb-profiel | ||
| TV.com | ||
The X-Files is een Amerikaanse televisieserie ontwikkeld door Chris Carter en voor het eerst vertoond in 1993. The X-Files kan het beste worden geplaatst in de genres sciencefiction/horror/mystery.
Verhaal
De serie loopt negen seizoenen en draait om de FBI-agenten Fox Mulder en Dana Scully die proberen een aantal onopgeloste en onverklaarbare FBI-zaken onder de naam X-files te op te lossen. Mulder gelooft in het paranormale, terwijl zijn partner Scully de verschijnselen wetenschappelijk benadert. Samen moeten zij bizarre zaken oplossen die door de FBI worden aangeduid als onoplosbaar, een X-file.
De serie, die een grote kijkbasis over de gehele wereld heeft verworven, kan worden onderverdeeld in zogenaamde losse afleveringen waarin een zaak binnen één aflevering wordt opgelost en mythologie-afleveringen. Vooral de mythologie-afleveringen bieden een verdieping in de karakters van de hoofdrolspelers.
Fox Mulder is wat men noemt een believer. Hij gelooft in het bestaan van buitenaardse wezens en zijn leven is gewijd aan het bewijzen van hun bestaan. Na een veelbelovende start aan zijn carrière bij de FBI ontdekt Mulder bij toeval de X-Files, een archief van onopgeloste en onverklaarbare zaken. Zijn interesse is zodanig gewekt dat hij onder hypnose gaat en herinnert zich hoe zijn vier jaar jongere zusje Samantha op achtjarige leeftijd door buitenaardsen werd ontvoerd tijdens een spelletje Stratego. Hij was niet in staat haar te beschermen tegen de 'aanwezigen' in de slaapkamer. Sindsdien is hij op zoek naar de waarheid omtrent haar verdwijning in de hoop dat hij haar terugvindt.
Dana Scully heeft geneeskunde gestudeerd voordat ze door de FBI werd gerekruteerd. Terwijl haar familie de keuze voor de FBI nooit heeft begrepen, kiest ze hier toch voor. Als ze van de FBI-academy afkomt, wordt ze geplaatst bij de afdeling van Fox Mulder met de opdracht zijn werk zodanig te bekritiseren, dat dit het einde van the X-Files zou betekenen en Fox Mulder zijn kruistocht naar de waarheid zou moeten opgeven. Doordat zij zich bemoeit met the X-Files en een nauwe band ontwikkelt met Fox Mulder, komt haar leven in gevaar als zij tijdens het tweede seizoen wordt ontvoerd.
Deze twee verhaallijnen vormen de basis voor een mythologielijn die negen seizoenen zal duren.
Het grootste gedeelte van de afleveringen staat op zichzelf. De losse afleveringen hebben een begin en eind van een verhaal. Het karakteristieke van losse X-filesafleveringen is dat ze een sterk verhaal hebben met vaak vele donkere aspecten. Wat het meest gewaardeerd wordt door fans is dat de zaken over het algemeen wel opgelost worden, maar een zodanig open einde hebben dat het verhaal eventueel verder zou kunnen gaan. Mulders speurtocht naar de waarheid achter de ontvoering van zijn zusje en de geheimen van de overheid loopt als een rode draad door de afleveringen, evenals Scully's pogingen logische verklaringen te vinden voor alle paranormale zaken.
Cast
Hoofdrollen
| Rol | Acteur | Seizoenen |
|---|---|---|
| Special Agent Fox William Mulder | David Duchovny | seizoen 1 t/m 7 seizoen 8: 12 afleveringen seizoen 9: 1 aflevering (laatste afl.) |
| Special Agent Dana Katherine Scully, M.D. | Gillian Anderson | seizoen 1 t/m 9 |
| Assistant Director Walter Sergei Skinner | Mitch Pileggi | seizoen 1 t/m 8 (gast) seizoen 9 |
| Special Agent John Jay Doggett | Robert Patrick | seizoen 8 en 9 |
| Special Agent Monica Reyes | Annabeth Gish | seizoen 8: 4 afleveringen seizoen 9 |
Bijrollen
| Rol | Acteur | Info |
|---|---|---|
| Cigarette-Smoking Man | William B. Davis, Chris Owens | 39 afleveringen |
| Melvin Frohike | Tom Braidwood | 39 afleveringen |
| John Fitzgerald Byers | Bruce Harwood | 37 afleveringen |
| Richard „Ringo“ Langly | Dean Haglund | 35 afleveringen |
| Alex Krycek | Nicholas Lea | 24 afleveringen |
| Alvin Kersh, FBI Assistant Director | James Pickens jr. | 19 afleveringen |
| First Elder | Don S. Williams | 15 afleveringen |
| Mr. X | Steven Williams | 14 afleveringen |
| Deep Throat | Jerry Hardin | 12 afleveringen |
| Alien Bounty Hunter | Brian Thompson | 11 afleveringen |
| Bill Mulder | Peter Donat, Dean Aylesworth | 11 afleveringen |
| Teena Mulder | Rebecca Toolan, Shelley Adam | 11 afleveringen |
| Marita Covarrubias | Laurie Holden | 10 afleveringen |
| Jeffrey Spender | Chris Owens | 10 afleveringen |
| Well Manicured Man | John Neville | 9 afleveringen |
| Diana Fowley | Mimi Rogers | 7 afleveringen |
Regisseurs
Hieronder staan enkele regisseurs en tussen haakjes de door hun geregisseerde afleveringen (op alfabetische volgorde). De hier genoemde regisseurs hebben ook veel afleveringen geschreven en/of zijn lange tijd bij het X-Filesproject betrokken geweest. De volgorde van de regisseurs is min of meer naarmate van hun betrokkenheid (bijvoorbeeld ook als executive/co-producer) en/of aantal geregisseerde/geschreven afleveringen.
| regisseur | Afleveringen |
|---|---|
| Chris Carter | Duane Barry, First Person Shooter, How the Ghosts Stole Christmas, Improbable, The List, Patience, The Post-Modern Prometheus, Providence, The Red and the Black, Talitha Cumi, Triangle |
| Rob Bowman | 731, Agua Mala, Aubrey, Biogenesis, The Calusari, Dod Kalm, Drive, En Ami, End Game, F. Emasculata, The Field Where I Died, Fresh Bones, Genderbender, José Chung's 'From Outer Space', Kill Switch, Max, Memento Mori, Never Again, One Son, Orison, Our Town, Paper Clip, Paper Hearts, Pusher, Sleepless, Syzygy, Teliko, Tempus Fugit, Terma, Trevor, Wetwired |
| Frank Spotnitz | Alone, Daemonicus |
| David Nutter | 2Shy, 3, Beyond the Sea, Blood, Clyde Bruckman's Final Response, Firewalker, Ice, Irresistible, Lazarus, Little Green Men, Nisei, Revelations, Roland, Shapes, Tooms |
| James Wong | Musings of a Cigarette Smoking Man) (heeft samen met Glen Morgan ook veel afleveringen geschreven) |
| R.W. Goodwin | Anasazi, The Blessing Way, The End, The Erlenmeyer Flask, Gethsemane, Herrenvolk, One Breath, Talitha Cumi) |
| Kim Manners | The Beginning, Brand X, Closure, D.P.O., Demons, Die Hand Die Verletzt, Dreamland, Emily, Essence, Field Trip, The Gift, Grotesque, Hell Bound, Home, Hungry, Kaddish, Leonard Betts, Lord of the Flies, Max, Milagro, Monday, Nothing Important Happened Today (deel 1), Oubliette, Patient X, Per Manum, Quagmire, The Rain King, Redux (deel 1 en 2), Requiem, Sanguinarium, Signs and Wonders, The 6th Extinction, Teso Dos Bichos, Theef, This Is Not Happening, Tunguska, Two Fathers, Within, Zero Sum |
| Daniel Sackheim | Conduit, Deep Throat, The Host, S.R. 819 |
| Vince Gilligan | Je Souhaite, Sunshine Days |
| John Shiban | Underneath |
| Michael Watkins | Arcadia, Dreamland (deel 2), Sein und Zeit, The 6th Extinction (deel 2): Amor Fati, Tithonus, X-Cops |
Ook David Duchovny en Gillian Anderson hebben enkele afleveringen geschreven en geregisseerd.
Mythologielijn
De mythologie episodes werden meestal getoond aan het begin of het einde van een seizoen en vormde meestal dubbelafleveringen. Samen omvatten ze ongeveer één derde van het totaal aantal afleveringen.
De volgende afleveringen vertellen de Mythologielijn (volgens The X-Files Mythology DVD serie die in 2005 uitkwam):
- Seizoen 1: Pilot, Deep Throat, Fallen Angel, E.B.E., The Erlenmeyer Flask
- Seizoen 2: Little Green Men, Duane Barry, Ascension, One Breath, Red Museum, Colony, End Game, Anasazi
- Seizoen 3: The Blessing Way, Paper Clip, Nisei, 731, Piper Maru, Apocrypha, Talitha Cumi
- Seizoen 4: Herrenvolk, Tunguska, Terma, Memento Mori, Tempus Fugit, Max, Zero Sum, Gethsemane
- Seizoen 5: Redux, Redux II, Patient X, The Red and the Black, The End
- Film: The X-Files: Fight the Future
- Seizoen 6: The Beginning, S.R. 819, Two Fathers, One Son, Biogenesis
- Seizoen 7: The Sixth Extinction, The 6th Extinction 2, Amor Fati, Sein und Zeit, Closure, En Ami, Requiem
- Seizoen 8: Within, Without, Per Manum, This is Not Happening, Deadalive, Three Words, Vienen, Essence, Existence
- Seizoen 9: Nothing Important Happened Today, Nothing Important Happened Today II, Trust No 1, Provenance, Providence, William, The Truth
Afleveringen
 Zie Lijst van afleveringen van The X-Files voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Inspiratie voor de serie
Televisie
Chris Carter noemde onder andere de series Alfred Hitchcock Presents, The Twilight Zone, Night Gallery, Tales from the Darkside en met name Kolchak: The Night Stalker als inspiratiebron voor The X-Files. Volgens eigen zeggen wilde hij weer eens een “enge” serie op de buis brengen gelijk aan deze series.
Volgens Carter was de relatie tussen Mulder en Scully geïnspireerd door de relatie tussen John Steed (Patrick Macnee) en Emma Peel (Diana Rigg) in de Britste serie de Wrekers.
De cultserie Twin Peaks wordt vaak gezien als een grote bron van inspiratie voor de duistere sfeer in de serie, en de manier waarop de serie vaak drama en ironie combineert.
Film
De producers en schrijvers van de serie noemden onder andere de films All the President's Men, Three Days of the Condor, Close Encounters of the Third Kind, Raiders of the Lost Ark, Rashomon, The Thing, The Boys from Brazil, The Silence of the Lambs en JFK als inspiratiebron voor de serie. Gangsterfilms zoals de Godfather-trilogie worden ook vaak als inspiratiebron genoemd.
Gerelateerde series
Chris Carter richtte Ten Thirteen Productions op om The X-Files te produceren, en later ook andere series. De shows geproduceerd door Then Thirteen Productions waren vaak gerelateerd aan elkaar. Zo werden er referenties naar de andere series gemaakt, en vonden er cross-overs plaats.
Andere series van Ten Thirteen Productions zijn:
Films
Het succes van de serie leidde tot twee speelfilms:
Invloed op latere series
The X-Files diende als inspiratiebron voor vele andere televisieseries zoals Strange World,[1][2] Burning Zone,[3] Special Unit 2, Mysterious Ways,[4] Lost, Carnivàle, Dark Skies,[2] The Visitor,[2] Freaky Links, Psi Factor: Chronicles of the Paranormal, Fringe en Supernatural. Bij een paar van deze series waren castleden van de X-Files betrokken, zoals Lost.
De invloed van The X-Files kan ook op andere niveaus terug worden gevonden, zoals in de televisieserie Alias. Deze serie hanteert ook een complexe mythologie.
De manier waarop Dana Scully werd neergezet in The X-Files wordt vaak gezien als inspiratiebron voor meer “sterke vrouwelijke onderzoekers” in latere televisieseries zoals NCIS.
Awards
Gedurende de 9 seizoenen dat de serie liep, werd de show genomineerd voor 141 awards. Daarvan won hij er 61, waaronder Emmy Awards, Golden Globes, de Environmental Media Award, en de Screen Actors Guild Award.[5] The X-Files won ook een Peabody Award in 1996.
In totaal heeft de serie 16 Emmy Awards gewonnen, waaronder twee voor acteren, een voor het script en 13 in andere technische catergorieën.
Trivia
- Het nummer van Mulders appartement is 42 (te zien in een aflevering).
- David Duchovny maakte een grap, dat hij met 42 jaar wil ophouden om Fox Mulder te spelen.
- Stephen King schreef het draaiboek voor de aflevering Chinga (aflevering 5-10)
- Aflevering 5-5 Post-Modern Prometheus werd compleet in het zwart-wit opgenomen. In deze aflevering doet een dubbelganger van Cher als zangeres mee.
- Het password van de PC van Mulder is trustno1
- Sinds de start van The X-Files werden alle afleveringen in Vancouver (Canada) opgenomen. Vanaf het zesde seizoen werden de afleveringen in Los Angeles geproduceerd.
- In meerdere afleveringen wordt een tijd van 11.21 getoond. Dit (21 november) is de geboortedatum van Chris Carters vrouw.
Externe links
- The X-Files Wiki — een wiki over "the X-Files televisieserie, film, en spin-offs".
- BBC X-Files Site (Unofficial). de BBC's X-Files site met informatie, afbeeldingen, interviews en meer.
- Red Wolf's X-Files Episode Guide — een niet-officiële afleveringengids.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Television Review: Caught in the Trap Of Science Run Amok door Ron Wertheimer
- ↑ 2,0 2,1 2,2 The Xerox Files door Joyce Millman
- º A Virus That Speaks Of a Deadly World Plot door Caryn James
- º Heaven Sent door Liane Bonin
- º IMDb Award Page for The X-Files