Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Sui Yangdi

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Keizer Yang van Sui (隋煬帝, 569 – April 11, 618), en daarvoor Yang Guang (楊廣), was de tweede zoon van Keizer Wen van Sui, en de tweede keizer van de Sui Dynastie in China.

Yang Guang heette eerst Yang Ying, maar door een orakeluitspraak, werd hij later Yang Guang genoemd. Nadat in 581 de Sui Dynastie gesticht was door Keizer Wen, werd hij Prins van Jin. Rond 588 had hij het commando over het leger dat de Chen Dynastie in het zuiden van China, binnenviel. Deze militaire successen - samen met andere intriges tegen zijn oudere broer- leidden ertoe dat hij in 600 kroonprins werd, hoewel hij niet de oudste zoon van Keizer Wen was. Na de dood van (vermoedelijk moord op) Keizer Wen in 604, besteeg hij de troon als Keizer Yang.

Kenmerkend voor de regeringsperiode van Keizer Yang waren de grote bouwconstructies die hij uitvoerde, zoals het afwerken van het Grote Kanaal en de restauratie van de Grote Muur, een project waarbij meer dan zes miljoen arbeiders omkwamen. Ook voerde hij succesvolle expedities uit tegen omliggende rijken, zoals Champa, in het huidige Noord-Vietnam, waar malaria desastreus onder de Sui troepen huishield. In Korea had hij minder succes, tegen Koguryo, een van de drie koninkrijken van Korea. De militaire campagnes daar liepen uit op fiasco's, de staatskas was leeg en het volk kwam in opstand. Uiteindelijk werd Yang vermoord door zijn eigen generaal, Yuwen Huaji.

Hoewel hij enige successen boekte, staat Keizer Yang bekend als een van de slechtere heersers die China ooit gehad heeft, doordat zijn bouwprojecten en expedities zoveel geld kostten, gingen de belastingen omhoog, wat uiteindelijk leidde tot de ondergang van de dynastie.

Achtergrond

Yang Guang werd geboren in 569. Hij was de tweede zoon van Keizer Wen, naast zijn oudere broer Yang Yong, en hij had een oudere zus, Yang Lihua. Als een intelligente jongen, was hij de oogappel van zijn ouders.

In 580 deed zijn vader Yang Jian een staatsgreep, waarbij hij de zoon van Keizer Xuan, de voormalige heerser van de Noordelijke Zhou-dynastie, van de troon stootte en zichzelf in 581 uitriep tot keizer. Hij verklaarde dat zijn oudste zoon Yang Yong kroonprins werd en Yang Guang werd daarmee dus Prins van Jin.

Als Prins van Jin

In 581 benoemde Keizer Wen hem tot commandant van de Bing Provincie (hedendaags Taiyuan,Shanxi. In 582 organiseerde Keizer Wen een huwelijk tussen Yang Guang en een dochter van Xiao Kui. In 584, gaf Ashina Shetsu, de Khan van de Tujue, zich over aan de sui. Toen de Khan daarna een burgeroorlog begon tegen een 'onder-Khan', die in opstand was gekomen, stuurde Keizer Wen zijn zoon Yang Guang ernaartoe om de Khan te helpen.

In 588 werd Yang Guang verplaatst naar Shouchun in het huidige Lu'an, Anhui, waar hij ook daar het commando kreeg. In 588 lanceerde Keizer Wen een groot offensief tegen zijn rivaal, de Chen Dynastie. Yang Guang was opperbevelhebber van deze operatie, met behulp van generaal Yang Su, en zijn jongere broer Yang Jun. Twee generaals van het Sui leger, Han Qinhu en Heruo Bi, onder commando van Yang Guang, staken de Yangtze rivier over en naderen de Chen hoofdstad, Jiankang. Deze werd ingenomen, nadat generaal Heruo Bi met zijn leger, de generaal van het Chen leger, Xiao Mohe, versloeg, en Keizer Chen Shubao, was gevangengenomen. Hogere officieren liet Yang Guang executeren. Chen Shubao beval een algehele overgave, en dat jaar daarna, escorteerden Yang Guangs troepen hem naar Chang'an. Daarna verliet Yang de hoofdstad, en ging terug naar zijn provincie.

In de lente van 600, viel de nieuwe Kahn van de Tujue, Ashina Dianjue, de grenzen in het noorden aan. Yang Guang ging op bevel van zijn vader naar het noorden en versloeg Ashina.

Rond 600 viel Yang Yong, de oudere broer van Yang Guang, steeds meer in de ongenade bij Keizer Wen en Keizerin Dugu. Hij verbraste zijn geld, had vele concubines, en Yang Guang overtuigde zijn moeder er ook nog eens van dat Yang Yong hem wilde vermoorden. Yang Guang kreeg het voor elkaar dat Ji Wei, een medewerker van Yang Yong, zijn broer Yang Yong zou beschuldigen van hoogverraad. Keizer Wen liet Yang Su, een medewerker van de keizerlijke familie, een onderzoek doen. Samen met Yang Guang, waarmee Su samenwerkte, zorgden ze systematisch voor bewijzen. Keizer Wen liet, door dat bewijs, Yang Yong arresteren, en onterven, en gaf hem huisarrest, bewaakt door bewakers van Yang Guang's wacht. Yang Guang werd nu kroonprins.

Als Kroonprins

Yang Guang ging verder met het veiligstellen van zijn pasverworven status als kroonprins. Verschillende verhalen gingen daarover de ronde.

In 602, had zijn jongere broer Yang Xiu, de Prins van Shu, een groot leger en voorraden in handen. Yang Guang zocht weer bewijzen tegen Yang Xiu, en liet Yang Su Keizer Wen ervan te overtuigen dat er een onderzoek nodig was. Toen Yang Xiu naar Chang'an kwam, zorgden Yang Guang en Yang Su voor het benodigde bewijs, en ook Yang Xiu kon daarna de biezen pakken. Ook hij kwam onder huisarrest te staan.

In 604 stierf Keizer Wen in zijn zomerpaleis, het Renshou Paleis. Hij zou zijn gevallen. Er zijn historici die geloven dat hij zou zijn vermoord in opdracht van Yang Guang, maar daar zijn geen bewijzen voor gevonden. Yang Guang stuurde daarna een medewerker om Yang Yong te vermoorden, en besteeg daarna de troon als Keizer Yang.

Vroege Regeringsperiode

Onmiddellijk kwam Yang Liang, een andere broer van Keizer Yang, in opstand. 19 provincies steunden hem, maar door een ontbrekend centraal plan, om Keizer Yang van de troon te stoten, kwam de rebellie niet van de grond. De opmars van Yang Liang werd tot een halt geroepen, toen Keizer Yang zijn assistent Yang Su stuurde, die snel Xiao, het hoofdkwartier van Liang, innam en Yang Liang gevangen nam. Yang Liang werd niet geëxecuteerd, maar kreeg levenslange opsluiting.

Keizer Yang verhuisde zijn hoofdkwartier naar Luoyang, hoewel de hoofdstad nog steeds Chang'an was, omdat een tovenaar had gezegd dat de geografie van Chang'an niet goed voor zijn gezondheid was. De oudste zoon van Keizer Yang, Yang Zhao, de nieuwe prins van Jin, kreeg het commando over Chang'an.

In 605 riep hij zijn vrouw, prinses Xiao, uit tot keizerin, en Yang Zhao kroonprins. Allerlei voormalige officieren werden ontslagen, en hij verving hen door eigen familie en vertrouwelingen. In 605 startte hij met gigantische bouwprojecten in Luoyang, zoals het keizerlijke paleis. Hij liet het Tongji kanaal en het Han kanaal bouwen, die samen deel uit zouden gaan maken van het grote kanaal van China. Deze projecten kostten 40%-50% van de arbeiders die eraan meewerkten het leven, en duurde 5 maanden. Keizer Yang liet nog eens 40 tweedegraads paleizen bouwen, als tijdelijke verblijfplaats als hij rondtrok door zijn rijk. In de herfst ging hij dan ook op een militaire expeditie door zijn rijk, om te zien hoe zijn rijk eraan toe was.

Ondertussen vielen de Khitan stammen de Ying Provincie aan, dus liet Keizer Yang de Tujue troepen, onder leiding van de bevriende Ashina Rangan, de Khitan aanvallen, die door de verrassingsaanval verslagen werden.

In 606 stierf Yang Zhao, de kroonprins aan een ziekte. Ook Yang Su stierf. Keizer Yang benoemde geen opvolger om twisten te voorkomen, maar neigde zijn tweede zoon, Yang Jian, kroonprins te noemen, een streven dat hij liet blijken door telkens als hij Luoyang verliet, Yang Jian als plaatsvervangend opzichter neer te zetten. In 607 executeerde Yang alle zonen van Yang Yong. Ook schafte hij alle provincies af en maakte er commanderijen van. Hij schafte drie edele titels af, de graven, ondergraven en baronnen. Ook hervormde hij het leger in 16 korpsen.

Toen hij in de zomer van 607 Ashina Rangan bezocht, kwam er geheime kritiek van sommige officieren. Hij liet ze, nadat hij dat ontdekte, executeren en besloot de Xiao familie uit te schakelen, achterdochtig als hij was, dat ze de macht zouden grijpen. In 608 zorgden conflicten over een concubine en het gepoch van Jian over zijn wachters tussen Yang Jian, de tweede zoon van Keizer Yang, ervoor, dat Keizer Yang vele medewerkers van Yang Jian liet executeren of verbannen. Hoewel hij Yang niet onterfde, had hij voortaan geen invloed meer op politiek gebied.

Regeringsperiode vanaf 609 n.Chr.

In de lente van 609, kwam Ashina Rangan opnieuw op bezoek bij Keizer Yang, die hem belaadde met schatten. Daarna beval de Keizer tot herdistributie van het boerenland onder de boeren.

Vanaf nu begon de levensstijl van de Keizer behoorlijk verspillend, en vrij van morele waarden, te worden. In 610 bezocht hij Jiangdu en maakte er de derde hoofdstad van. In 611 leidde een conflict tussen de Keizer en een bode uit Koguryo, een van de koninkrijken in het huidige Korea, ertoe dat de Keizer een veldtocht tegen Goguryeo begon. In het westen maakte Keizer Yang kortemetten met de opstandige Ashina Daman, de nieuwe Khan van de Tujue, en verdeelde het volk in drie groepen.

In 612 begon het offensief tegen Koguryo, toen alle soldaten in de Zhuo Commanderij waren verzameld. Een aantal steden op Koguryo grondgebied werden belegerd, maar vooral de belangrijke steden Liaodong en Pyongyang. Maar Keizer Yang wilde dat alle tactieken die de generaals beraamden tegen Koguryo, bij hem werden afgeleverd zodat hij ze kon beoordelen en goedkeuren. Daardoor wisten alle steden en forten in Koguryo de Sui te weerstaan. Een nieuwe veldtocht, ditmaal met behulp van de vloot, liep op een fiasco uit toen ze in de Koguryo hoofdstad in een hinderlaag liepen. Het landleger werd geteisterd door guerrilla-aanvallen van Koguryo troepen. Bij de rivier de Salsu, bouwden de Koguryo een dam, waardoor de rivier doorwaadbaar leek. Toen de Sui in het midden van de rivier aan het oversteken waren, openden de Koguryo de dam en van de 305.000 soldaten die de rivier overstaken overleefden maar 2700 soldaten de ramp. De Sui troepen trokken zich terug, en de Keizer had kostbare troepen, geld en de steun van het volk verloren.

In de lente van 613, begon Keizer Yang met de voorbereiding van een tweede campagne. Hij richtte een eigen leger op, het Xiaoguo Leger dat zoiets betekent als 'de moedigen en de sterken'. Maar het bevel tot dienstplicht zorgde ervoor dat meer soldaten bij de boerenrebellen gingen, die het noorden van het rijk terroriseerden. Generaal Zhang Xutuo kon sommige legers van de rebellen verslaan, maar kon ze geen beslissende slag toebrengen. Ondertussen was Keizer Yang's leger Mantsjoerije ingetrokken, maar de campagne verliep langzaam omdat de zoon van Yang Su, een voormalig medewerken van Keizer Yang, bij Luoyang in opstand kwam en velen van de bevolking zich bij hem aansloten. De campagne tegen Koguryo werd afgebroken en Yang stuurde twee generaals, Yuwen en Qutu Tong, naar het zuiden om Luoyang te verdedigen. Yang Xuangang, de zoon van Yang Su, was nu in de minderheid, en na enkele verliezen vertrok hij naar het grotendeels onverdedigde Chang'an, maar onderweg werd hij aangevallen, waarna hij zich liet vermoorden.

Rond 614 wist Wang Shichong de rebellie in het noorden neer te slaan.

Late heerschappij

In de lente van 614 maakte Keizer Yang zich voor de derde keer op voor een campagne tegen Koguryo. Hoewel al zijn officieren er tegen waren, durfde niemand hem tegen te werken. Veel soldaten die zich bij de Zhuo Commanderij moesten melden, deserteerden. Yang liet soldaten die deserteerden, executeren, maar het hield de deserterende soldaten niet tegen. Goguryeo had na een aantal hinderlagen ook nog eens de voedselvoorziening afgesneden. Maar omdat ook zij uitgeput waren, stelde Goguryeo vrede voor. Op een gegeven moment, toen Yang zich opnieuw door de koning van Goguryeo beledigd voelde, lanceerde hij een vierde campagne, maar die kwam nooit van de grond. Met rebellie in het hele rijk, begon de situatie voor de Sui Dynastie te verslechteren. In het westen viel Ashina Duojishi, de nieuwe Khan van Tujue Volk, Yanmen aan, en de keizer liet een van zijn dochters, prinses Yicheng, de Khan vals laten informeren dat er vanuit het noorden een aanval op de Tujue kwam. Nadat uit Luoyang versterkingen voor de Sui waren gearriveerd, trok de Khan zich terug.

Rond 616 begonnen de rebellen de boodschappers van verschillende commanderijen te vermoorden en de boodschappen te onderscheppen, werd Yang bezorgd over de situatie. Iedereen die hem aan de rebellie durfde te berichten, werd of geëxecuteerd of kreeg ontslag. Hij vertrok daarna naar Jiangdu. Meteen nadat hij uit Luoyang vertrokken was, vertelde Li Mi, een officier van Keizer Yang, aan de generaal van de rebellen dat een aanval op Luoyang nu een goed idee was. Nadat hij de Sui generaal Zhang Xutuo had verslagen in, riep Zhai Rang Li Mi uit tot leider. In het noorden had Sui generaal Yang Yichen meer succes met de rebbelen, die hij versloeg. Maar keizer Yang, bang dat Yang Yichen over zou lopen naar de rebellen, riep hem terug. Hij stierf kort daarna, en de rebellen kregen weer controle over het noorden, onder leiding van Dou Jiande.

Li Mi, die Zhai ondertussen vermoord had, nam controle over diens leger en veroverde een voedselopslagplaats bij Luoyang. Li Mi kreeg support van verschillende ander rebellenleiders.

Er was een voorspelling, die al in 614 de ronde ging, dat de volgende keizer Li zou heten. Een van de rebellenleiders die zich aansloten bij Li Mi, ging naar het zuiden, om de troepen van Keizer Yang te verslaan. Zijn naam was Li Yuan. Li Yuan veroverde in 617 Chang'an, waar hij de zoon van Keizer Yang, Yang You, als keizer Gong benoemde, terwijl hij Keizer Yang voortaan de gepensioneerde Keizer noemde, Taishang Huang. Zichzelf noemde hij daarna prins van Tang.

In Jiangdu, probeerde Keizer Yang de schijn op te houden dat alles wel goed zou komen. Hij overwoog de hoofdstad naar Danyang (Nanjing, Jiangsu) te verplaatsen. Zijn Xiaguo-leger, dat doorkreeg dat Keizer Yang niet van plan was terug te keren naar het noorden, deserteerde. Keizer Yangs generaals beraamden nu zelf rebellie, samen met het Xiaguo leger. Zelfs concubines wisten ervan. Toen een concubine het aan Keizer Yang wilde vertellen, werd ze onthoofd. Een andere concubine met hetzelfde plan, werd tegengehouden door Keizerin Xiao, die ervan overtuigd was dat het nu al te laat was. Ondertussen werd Yuwen Huaji leider van het Xiaoguo leger. In 618 begon de coup. De generaals en hun Xiaoguo leger omsingelden het keizerlijke paleis van Keizer Yang. Ze doodden zijn zoon Yang Guo, en nadat Keizer Yang al zijn misdaden had toegegeven, wurgde een soldaat hem met zijn eigen sjaal. Daarna moordden ze bijna zijn hele familie uit. In 622 riep Li Yuan, nu onder de naam Tang Gaozu, de Tang Dynastie uit, en onder zijn bewind werd het rijk voor een groot deel herenigd. Ook liet hij Keizer Yang begraven.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Q7419 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

rel=nofollow
rel=nofollow