Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Strafblad
Een strafblad is een registratie van de wetsovertredingen waar iemand voor veroordeeld is. 'Veroordeeld zijn' wil zeggen dat een rechter een uitspraak heeft gedaan in een strafzaak. Pas als iemand voor een strafbaar feit heeft moeten voorkomen en door een rechter veroordeeld is, wordt er gezegd dat hij of zij "een strafblad heeft".
Justitieel register
In Nederland bepaalt de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens welke gegevens over iemand in het register worden opgenomen en hoe lang die bewaard worden. Dit register wordt het Justitieel Documentatie Register genoemd.
De tijd dat het strafblad blijft bestaan is voor misdrijven 30 jaar, na onherroepelijke afdoening van de strafzaak. De termijn beloopt 40 jaar indien op het misdrijf een gevangenisstraf van 8 jaar of meer staat. In afwijking van deze regel worden justitiële gegevens met betrekking tot zedendelicten uit de justitiële documentatie verwijderd twintig jaren na het overlijden van betrokkene. Bij minderjarigen kan de rechter bepalen dat de straf waartoe hij de minderjarige veroordeelt, niet op het strafblad wordt opgenomen.
De aanwezigheid van een strafblad kan betekenen dat men bijvoorbeeld geen visum, verblijfsvergunning of wapenvergunning krijgt (bijvoorbeeld als sportschutter), althans, niet binnen een bepaalde periode (gewoonlijk acht jaar). Ook kan het hebben van een strafblad gevolgen hebben voor de uitoefening van bepaalde beroepen als advocaat, docent, deurwaarder, beëdigd vertaler, politieagent, notaris enz.
Boetes en transacties
Verkeersovertredingen die onder de Wet Mulder vallen worden niet geregistreerd in het Justitieel Documentatie Systeem en staan dus niet op het strafblad. Dit zijn boetes van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) voor bijvoorbeeld te hard rijden en zijn herkenbaar aan de letter 'M' die rechtsboven op de boete staat.
In het geval van een overtreding of een (eenvoudig) misdrijf, kan de officier van justitie ervoor kiezen om via het CJIB een transactievoorstel te doen, herkenbaar aan de letter 'T' die rechtsboven op de boete staat. Dit is een "schikkingsvoorstel" van het Openbaar Ministerie: de verdachte koopt als het ware de strafvervolging af en hoeft dus niet voor de rechter te verschijnen. Een transactievoorstel is geen formele schuldverklaring, maar door het afkopen kan hij niet meer voor hetzelfde feit worden vervolgd.
Een transactievoorstel wordt in de meeste gevallen wél opgenomen als aantekening in de justitiële documentatie. Een aantekening heeft minder verstrekkende gevolgen dan de registratie van een veroordeling. Het Besluit justitiële gegevens regelt dat transacties van misdrijven worden opgenomen in de justitiële documentatie. Voor overtredingen geldt hetzelfde, echter met uitzondering van transacties beneden de € 100,-- en de beslissing tot niet verdere vervolging van de zaak (alleen in het geval dat hier geen voorwaarden aan zijn opgelegd). Afgifte van visa voor vakanties of stages worden doorgaans niet beïnvloed door een transactie-aantekening. De autoriteiten die een visumverzoek controleren hebben geen beschikking over de volledige registratie. Door een wettelijke uitzondering blijven aantekeningen "geheim" voor visumverstrekkers. Wel kan de afgifte van de 'verklaring omtrent het gedrag' belemmerd worden door een aantekening. Dit hangt geheel af van de grootte van de registratie en het doel waarvoor de verklaring nodig is.
Verklaring omtrent het gedrag
Een strafblad kan gevolgen hebben voor de verklaring omtrent het gedrag (VOG) ook wel 'verklaring (of bewijs) van goed gedrag' genoemd. Iedere werkgever kan voor aanvang van een nieuwe baan naar een dergelijke verklaring vragen. Het is een verklaring waaruit blijkt dat het gedrag van de sollicitant geen bezwaar oplevert voor de nieuwe baan. Dronken rijden is voor een onderwijzer niet relevant, maar voor een taxichauffeur wel. Ook als de sollicitant gaat werken met vertrouwelijke gegevens of geld kan zijn nieuwe werkgever om een VOG vragen.
In artikel 35 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens staat beschreven in welke gevallen de Minister (een VOG wordt immers uit naam van de Minister afgegeven) een VOG kan weigeren: "Onze Minister weigert de afgifte van een verklaring omtrent het gedrag, indien in de justitiële documentatie met betrekking tot de aanvrager een strafbaar feit is vermeld, dat, indien herhaald, gelet op het risico voor de samenleving en de overige omstandigheden van het geval, aan een behoorlijke uitoefening van de taak of de bezigheden waarvoor de verklaring omtrent het gedrag wordt gevraagd, in de weg zal staan."
Kort gezegd houdt dit dus in dat een VOG geweigerd kan worden indien de recidive van het strafbare feit: A. een risico voor de maatschappij oplevert (denk aan moord, doodslag, verkrachting, e.d.) en/of B. het strafbare feit direct te maken heeft met het doel waarvoor de VOG wordt aangevraagd (denk weer aan de veroordeelde pedofiel die kleuterleider wilt worden).
Politieregister
De politie slaat meldingen op in regionale of landelijke registers. Eén daarvan is het landelijke Herkenningsdienstsysteem. In de systemen Genesys, BPS of Xpol legt de politie op lokaal of regionaal niveau de contacten tussen burger en politie vast.
Inzagerecht
Op basis van de privacywetgeving zijn burgers gerechtigd om de gegevens die over hen persoonlijk zijn opgenomen in registers in te zien. Hiervoor moet in de regel wel een schriftelijk verzoek worden ingediend, er kunnen leges worden gevraagd voor de onkosten en er mag meestal geen kopie worden gemaakt. Op deze wijze kan iemand bijvoorbeeld controleren of na verloop van een aantal jaren veroordelingen uit het verleden uit het register gewist worden.
Het is uiteraard niet toegestaan dat een burger vrijelijk in de bestanden rond gaat neuzen; men mag alleen zijn eigen gegevens inzien, en niet die van anderen. In verband met lopende onderzoeken kan inzage in politieregisters beperkt worden.
Wie inzage krijgt, mag de gegevens met de hand overschrijven, maar niet fotokopiëren. Hierdoor wordt de burger beschermd, bijvoorbeeld tegen de werkgever die een fotokopie wil zien.
Europees register
Ten behoeve van de bestrijding van de internationale misdaad en terrorisme besprak de Europese Commissie in juli 2004 de mogelijkheid van een Europees strafregister. Op dit moment kunnen de justitiële autoriteiten gegevens over verdachten opvragen bij de autoriteiten van een ander land, maar ze kunnen niet zelf de registers van een ander land inzien. De aanleiding voor deze plannen was het onderzoek naar de Franse seriemoordenaar Michel Fourniret. Fourniret kwam in 1987 in Frankrijk vrij na zes jaar gevangenisstraf te hebben uitgezeten wegens kindermisbruik. Hij vertrok naar België, waar de overheid niets wist over het criminele verleden van de voormalige boswachter.
Na de bomaanslagen in Madrid op 11 maart besloten de Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken dat er in principe een strafregister moet komen.
Tijdschriften
Er bestaan diverse tijdschriften en verenigingsbladen op het gebied van het strafrecht met de titel Strafblad.