Stainz 2

Stainz 2
De Stainz 2 rond 1900.
Aantal	4
Fabrikant	Krauss/Linz
In dienst	1892
Asindeling	B-h2t
Spoorwijdte	760 mm
Massa locomotief	13.000 kg
Lengte over buffers	5,3 meter.
Maximumsnelheid	35 km/h
Vermogen	90 kW

De Stainz 2 is een van de vier bijna identieke stoomlocomotieven die rond 1890 zijn gebouwd om dienst te doen op twee nieuwe smalspoorbanen in de Oostenrijkse deelstaat Stiermarken, aangelegd door de Steiermärkische Landesbahnen (StmLB). Van deze vier locomotieven is de Stainz 2 veruit de bekendste omdat deze door LGB als voorbeeld is gebruik voor vele uitvoeringen van de Stainz modelspoorlocomotief.

Historie

De Gonobitz/Konjice 3 in het spoorwegmuseum van Ljubljana

De locomotieven, Meran 1, Stainz 2, Gonobitz 3 en Heiligengeist 4 hadden een spoorwijdte van 760 mm (Bosnische spoorwijdte) en zijn gebouwd door de firma Krauss te Linz. De Meran 1 was vernoemd naar het adellijke geslacht Meran waartoe Johann van Oostenrijk, aartshertog van Oostenrijk, behoorde. Locomotief 1 en 2 deden dienst op de Stainzerbahn Preding – Wieseldorf – Stainz en locomotief 3 en 4 hebben dienst gedaan op de lijn Pöltschach – Gonobitz. Na de Eerste Wereldoorlog werd in het Verdrag van Saint-Germain (1913) bepaald dat het zuidelijke deel van Stiermarken deel ging uitmaken van het nieuwe Slovenië waardoor de laatstgenoemde spoorlijn in Slovenië kwam te liggen. De plaatsnamen veranderde hierdoor in Poljčane en Konjice. Ook de naam van de locomotief Gonobitz 3 werd veranderd in Konjice 3.

De Stainz 2 in Murau, Stiermark, 2006.

Van de locomotieven zijn er twee bewaard gebleven, de Stainz 2 en de Konjice 3. De laatste locomotief bleef behouden doordat hij vanaf 1930 gebruikt werd voor intern transport bij de Jesenice ijzerwerken te Stara Sava, tegenwoordig een deel van de stad Jesenice. Deze locomotief bevindt zich nu in het Železnički spoorwegmuseum te Ljubljana.

De Stainz 2 werd in de jaren vijftig buiten bedrijf gesteld en bleef daarna bewaard als reserve. Vanaf 1969 tot 2000 werd de locomotief gebruikt op de Murtalbahn voor toeristische doeleinden. Tot 2008 is de locomotief nog bij sommige gelegenheden ingezet. Vanwege de kosten was de locomotief daarna niet meer rijvaardig gehouden maar kan wel nog worden bezichtigd.

SKGLB 1-2

Stainz 2 SKGLB 1–2
De SKGLB 2 op de Weißenbach-brug tijdens de constructie van de Salzkammergut-Lokalbahn in 1890.
Aantal	SKGLB: 2 StLB: 4
Fabrikant	Krauss/Linz
In dienst	1890-1892
Asindeling	B-h2t
Spoorwijdte	760 mm (Bosnisch)
Massa locomotief	11.600 kg
Diameter drijfwielen	1.600 mm
Lengte over buffers	5,49 meter
Maximumsnelheid	ca. 35 km/h
Oververhitter	12 atm
Aantal cilinders	2
Vermogen	60 pk (94,4 kW)

Er zijn voor de Salzkammergut-Lokalbahn (SKGLB) twee locomotieven van dezelfde serie gebouwd. Locomotief 1 is tijdens de Eerste Wereldoorlog ingezet voor militaire doeleinden en kwam uiteindelijk in Roemenië terecht. Locomotief 2 was tot 1953 in gebruik bij de SKGLB. Beide locomotieven zijn later gesloopt.

Modeltreinen

De Stainz 2 heeft model gestaan voor de volgende merken, waarvan de locomotief van LGB de bekendste is.

LGB

Op de Neurenbergse speelgoedbeurs van 1968 werden de treinen van Lehmann GroßBahn (LGB) voor het eerst aan het publiek getoond. Het waren modeltreinen voor buitengebruik met een spoorbreedte van 45 mm, gebouwd in de door LGB ontwikkelde schaal "G" (1:22,5). De eerste en de bekendste locomotief van LGB is de Stainz die in vele uitvoeringen is geproduceerd. Het model is nog steeds in productie.

Fleischmann Magic Train

De Fleischmann Magic Trains is van 1992 tot 2009 is geproduceerd. De schaal van de Stainz-locomotief was O (1:45) maar de locomotief reed op H0-rails (16,5 mm).

Minitrains

De schaal van de Stainz-locomotief van Minitrains is HOe (1:87) en de locomotief rijdt op 9 mm rails (gelijk aan spoor N).

Bronnen en weblinks

• http://www.burger.si/MuzejiInGalerije/ZelezniskiMuzej/Lokomotive/ENGLokomotiva_K3.htm
• http://www.stlb.at/bahn/fahrzeuge/landesbahn-unzmarkt-tamsweg/