Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Projectiel
Een projectiel is een voorwerp dat met grote kracht wordt afgeschoten en dat zich op hoge snelheid vrij verplaatst. Het doel van het afschieten van projectielen is meestal om iets of iemand (het doel) zo te raken dat het doel wordt uitgeschakeld (vernietigd, beschadigd, of gewond of gedood).
De effecten die optreden door het afschieten van een projectiel, tot en met de inslag, worden bestudeerd in de ballistiek.
Een projectiel wordt meestal als wapen gebruikt. Er zijn ook andere toepassingen, zoals het gebruik van een verdovingspijltje om een wild dier onder narcose te brengen. Diverse sporten en hobby's zijn gebaseerd op het proberen te raken van een doel met een projectiel.
Aandrijving
Een projectiel kan door verschillende krachtbronnen worden afgeschoten:
- Door spierkracht, bijvoorbeeld het gooien van stenen, het werpen van speren of pijltjes gooien.
- Door luchtdruk, zoals bij een blaaspijp en een luchtdrukpistool.
- Door veerkracht, zoals bij een katapult of pijl en boog.
- Door een explosief verlopende chemische reactie, zoals bij een vuurwapen of een ontploffende bom of chemische fabriek. Deze reactie veroorzaakt een hoge luchtdruk, waardoor het projectiel wordt voortgestuwd.
- Elektromagnetische lancering.
Sommige projectielen hebben hun eigen aandrijving, bijvoorbeeld raketten en vuurpijlen. Andere projectielen verplaatsen zich alleen door de snelheid die ze bij het afschieten hebben meegekregen.
Lading
Een projectiel kan een passief voorwerp zijn, zoals een steen of een loden kogel. Echter, een projectiel kan ook een nuttige lading meenemen, zoals een granaat die een explosief materiaal bevat dat op of bij het doel moet ontploffen.
Andere voorbeelden van lading zijn, een verdovingspijltje, het gif van een giftige pijl uit een blaaspijpje, het uiteinde van een reddingslijn die vanaf een reddingsboot naar een schip in nood wordt geschoten zodat de bemanning het schip kan verlaten.
Geleid projectiel
Een geleid projectiel wordt tijdens het afleggen van zijn baan nog bestuurd, hetzij door een ingebouwd besturingssysteem, dan wel vanaf een andere plaats, door middel van radiosignalen of via een draad, die wordt afgewikkeld terwijl het projectiel zich verplaatst. Sommige projectielen richten zich op een positie die met een laserstraal wordt aangewezen. Een kruisraket maakt gebruik van visuele informatie tijdens de vlucht, om zijn koers bij te stellen.