Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Runderhorzel
| Runderhorzel | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 De runderhorzel(vlieg) (Hypoderma bovis), A. pop, B. larve, C. vlieg. (verhoudingen onderling kloppen niet) | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Hypoderma bovis Linnaeus, 1758 |
De runderhorzel(vlieg) oftewel Hypoderma bovis is een insect behorend tot de orde tweevleugeligen (Diptera). De naam is gebaseerd op het endoparasitaire stadium van de vlieg; de larven leven namelijk in onderhuidse abcessen bij runderen (hypodermose).
Deze soort is roodbruin en heeft een sterke, bruine beharing. De antennae zijn zeer kort. Adulte exemplaren zijn ongeveer 1,5 cm lang en qua grootte vergelijkbaar met een bij.
De verwante soort H. lineatum is slanker en heeft een oranje behaarde achterlijfspunt. Zijn levenscyclus is gelijk aan die van H. bovis.
Runderhorzels komen ook in Nederland voor.
Levenscyclus
In het voorjaar en in de zomer legt het wijfje haar eieren op de pootharen van runderen. Wanneer de larven uitkomen dringen ze door de huid en vreten zich een weg door het lichaam. De laatste 3 maanden zit de larve in een voor het rund zeer pijnlijk onderhuids gezwel ("wormbuil" of "vliegbuil") op de rug. Het gezwel heeft een gat naar buiten waarlangs de larve kan ademen en waardoor de larve, wanneer hij rijp is, het lichaam kan verlaten om op de grond te verpoppen. Het popstadium duurt ongeveer anderhalve maand. Het uiteindelijke insect leeft 5 dagen en sterft dan, temeer omdat het wegens het ontbreken van benodigde monddelen niet kan eten.
Het lijkt erop dat alleen gezond vee geteisterd wordt door de runderhorzel. In die zin is de aanwezigheid van wormbuilen een indicatie voor de gezondheid van de dieren. Niettemin wordt zoveel mogelijk getracht de vlieg te bestrijden.