Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Tweevleugeligen
| Tweevleugeligen | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Een vlieg (Protophormia terraenovae) | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Orde | |||||||||
| Diptera Linnaeus, 1758 | |||||||||
 Afbeeldingen Tweevleugeligen | |||||||||
Tweevleugeligen op  Wikispecies |
De tweevleugeligen oftewel Diptera zijn een orde van insecten waartoe alle vliegen (Brachycera) en muggen (Nematocera) behoren. Alle andere orden van insecten (behalve de zeer kleine orde van de Strepsiptera) hebben nul of vier vleugels. Het tweede paar vleugels is bij de Diptera gemodificeerd tot halters, kleine, soms knotsvormig orgaantjes achter de vleugels die vooral bij de langpootmuggen nog zeer makkelijk waarneembaar zijn. Net als alle insecten hebben de tweevleugelen aan ieder borstsegment één paar poten zitten, waardoor ze zes poten hebben.
De tweevleugeligen vormen een van de meest succesvolle orden van de insecten; het aantal beschreven soorten bedraagt ongeveer 160.000. Ze zijn vaak zeer goede vliegers met een korte generatietijd en dus een razendsnelle voortplanting onder de juiste omstandigheden. Diptera hebben een volledige gedaanteverwisseling: de larve die uit het ei komt is vaak pootloos en wormachtig. Vliegenlarven heten maden.
De orde tweevleugeligen bestaat uit een groot aantal families. Hier volgen de bekendste families met veel soorten, waarover veel Nederlandse publicaties en berichten zijn.
Diptera
Muggen
- Steekmuggen (Culicidae)
- Knutten of kriebelmuggen (oa Simuliidae)
- Dansmuggen (oa Chironomidae)
- Rouwmuggen (oa Sciaridae)
- Motmuggen (Psychodidae)
- Langpootmuggen(Tipulidae)
Vliegen
- Bromvliegen (Calliphoridae)
- Boorvliegen - (Tephriditae)
- Dansvliegen (Empidae)
- Dazen (Tabanidae)
- Horzels (Oestridae)
- Echte vliegen (Muscidae)
- Roofvliegen (Asilidae)
- Slakkendoders (Sciomyzidae)
- Sluipvliegen (Tachinidae)
- Vleesvliegen (Sarcophagidae)
- Zweefvliegen (Syrphidae)
Steek- en kriebelmuggen
Dit is de bekendste groep doordat het halfparasieten zijn die bloed zuigen van zoogdieren. Sommige soorten kunnen ziektes verspreiden onder de mens, andere zijn gespecialiseerd in heel andere dieren zoals kikkers.
Dans- of vedermuggen
Verschillende families hebben de naam dansmuggen, die de naam danken aan de zwermen waarin ze vliegen.
Langpootmuggen en steltmuggen
Deze soorten hebben relatief zeer lange poten. De larven leven vaak van planten.
Motmuggen
Een familie van zeer kleine muggen met geschubde vleugels, waardoor ze meer weg hebben van kleine vlinders dan van muggen.
Bromvliegen
Onder andere de keizer- of goudvliegen (geslacht Lucilia) is bekend. De soorten zijn blauw, groen metaal-glanzend van kleur, ze leven veel in de menselijke omgeving. De larven leven van dierlijk materiaal, veel soorten zijn zeer gespecialiseerde lijken-opruimers of parasieten.
Dansvliegen
Het meest bekend doordat ze zwermen vormen en vaak in de omgeving van water te vinden zijn; veel kleine soorten met een aantal opvallende grote die in het voorjaar veel op bloemen te zien zijn; langwerpig van vorm met korte tot zeer lange steeksnuit.
Dazen of paardenvliegen
In drie groepen, regendazen met grijsgevlekte vleugels, goudoogdazen met grote zwarte vlakken op de vleugels, en de grote dazen; vrouwtjes zuigen bloed bij grote zoogdieren, vaak bij vee, maar naar verhouding weinig bij de mens.
Huisvliegen
In principe door iedereen gekend; de larven leven vooral van plantaardig materiaal en zijn meestal te vinden tussen allerlei afval; gewaardeerde en zeer nuttige bewoners van composthopen, maar lastig als je de compost in een groene container in huis haalt. Een huisvlieg leeft ongeveer 3 weken. Ze hebben een slurf waar ze hun voedsel mee nuttigen.
Roofvliegen
Meestal grote soorten, langwerpig gebouwd met forse poten, die vol staan met grote sterke borstels; jagen op insecten; larven in de bodem of in gangen in dood hout, waar ze ook van de jacht leven.
Sluip- of parasietvliegen
Met een duidelijk bobbeltje (postscutellum genaamd) tussen borststuk en achterlijf en met talrijke sterke borstels; parasieten van kevers, muggen, sprinkhanen, andere vliegen, vlinders, wantsen. ze komen het meeste voor in het bos of bij afgelegen plaatsen..
Vleesvliegen
Meestal zeer gespecialiseerde lijken-opruimers of parasieten van slakken, regenwormen, kevers, spinnen, duizend- en miljoenpoten en andere dieren; over heel de wereld hebben de meeste soorten een grijs borststuk met zwarte lengtestrepen en een dambord-patroon van zwart en grijze weerschijnvlekken op het achterlijf. Wijfjes kunnen rottend materiaal op grote afstand ruiken.
Zweefvliegen
De meest bekende en makkelijkst te vinden bloembezoekers; de vliegen leven van stuifmeel en nectar; de larven van de grootste groep jagen net als lieveheersbeestjes op bladluizen en horen tot de nuttigste insecten; heel belangrijk voor biologische bestrijding van veel plagen in plantenteelt en tuinierderij.
Literatuur
- Paul L. Th. Beuk, ed. Checklist of the Diptera of The Netherlands. KNNV 2002 Een overzicht van alle in Nederland voorkomende soorten. Te krijgen bij veel natuurmusea, IVN- en KNNV-afdelingen.
Externe links
- diptera.info website voor dipterologen