Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Rusteloze benen-syndroom

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf RLS)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Rusteloze benen-syndroom oftewel Restless-legssyndroom oftewel RLS is de benaming voor een ziektebeeld die letterlijk vertaald rusteloze benen betekent. Het gaat om vervelende gevoelens in de benen, die vooral 's avonds optreden, net voor het slapen gaan. Dit leidt tot de drang de benen te bewegen. RLS komt voor bij ongeveer 10% van de personen met een blanke huidskleur en nemen meestal toe met de leeftijd, maar de aandoening kan ook maandenlang spontaan wegblijven.

Ziektebeeld

Er treden 4 symptomen op, die afhankelijk van de patiënt meer of minder sterk kunnen zijn:[1]:

  1. Een drang om de benen te bewegen, vaak gepaard gaand met vervelende sensaties en gevoelsstoornissen in de benen.
  2. De klachten worden erger in rust (zitten, liggen).
  3. De drang neemt af zolang bewogen wordt.
  4. De klachten zijn 's nachts het hevigst.

Diagnose

Het stellen van de diagnose vereist een goede anamnese. Registratie van slaap in een laboratorium (polysomnografie) is voor een diagnose niet noodzakelijk, maar kan in sommige gevallen aanvullend toegepast worden: hiervoor worden tijdens slaap een selectie van EEG (hersenenactiviteit), EOG (oogbewegingen), EMG (spieractiviteit, meestal gemeten in het gezicht en aan de benen), ECG (hartspieractiviteit), ademactiviteit (neus en mond) en de hoeveelheid zuurstof in het bloed van de patiënt geregistreerd. [2]

Periodiek bewegen van ledematen

Een verschijnsel dat verwant is aan het Restless-legssyndroom is het periodiek bewegen van ledematen (periodic limb movement during sleep, PLMS, of nocturnal myoclonus genoemd). Dit zijn stereotiepe, herhaalde bewegingen van de benen (soms armen) gedurende non-REMslaap.[2] Het treedt vooral bij restless-legssyndroom op, maar kan bijvoorbeeld ook bij narcolepsie en andere slaapstoornissen voorkomen. 80% van de patiënten met restless legs blijkt ook PLMS te hebben.

Oorzaken

Mogelijk zou restless-legssyndroom veroorzaakt zijn door een relatief tekortschieten van de zenuwcellen die signalen doorgeven met dopamine, wellicht doordat de 'ontvangende' zenuwcellen er minder gevoelig voor worden.[3] Er lijkt een erfelijke aanleg voor de aandoening te bestaan. De ijzerhuishouding is in een deel van de gevallen niet op orde.[2]

Behandeling

Deze paragraaf is gebaseerd op:[4][5]

Een secundaire oorzaak van RLS zal uitgesloten moeten worden, bijvoorbeeld een tekort aan ijzer of een uremie.

Niet-medicamenteuze behandeling

Een kwestie van uitproberen om uit te zoeken wat helpt.

  • Warm baden.
  • Massage van de benen.
  • Aanbrengen, op de benen, van een hotpack of coldpack, of afwisselend gebruiken.
  • Goed slapen (koele, rustige ruimte, steeds op dezelfde tijd naar bed gaan en opstaan). Echter er is een groep patiënten waarbij maatregelen die de slaap bevorderen, de RLS juist verergeren.
  • Lichaamsbeweging/sport, maar niet laat op de dag.
  • Vermijden van cafeïne
  • Gebruik van alcoholhoudende dranken en roken verminderen.
  • 's Avonds mentaal actief blijven. Verveling en loomheid voor het naar bed gaan kunnen de RLS verergeren.

Medicatie kan men overwegen indien patiënten tenminste 3 nachten per week last hebben.

Pijnstillers

Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen kunnen helpen bij milde gevallen van RLS. Innemen zodra de eerste symptomen optreden.

Dopaminerge middelen

Dopaminerge middelen zijn de eerste keuze middelen bij matige tot ernstige RLS die niet reageert op niet-medicamenteuze maatregelen. Pramipexol, ropinirol, en bromocriptine zijn waarschijnlijk een betere keus dan de combinatie levodopa met carbidopa. Dit komt doordat bij de 3 eerstgenoemde middelen de kans op verergering (z.g. paradoxaal effect) kleiner is, en de kans op terugkeer van de klachten kleiner is.

Benzodiazepines

Voor patiënten met milde of periodiek optredende klachten is behandeling met (alleen) een benzodiazepine een optie.

Opiaten

  • codeïne, voor patiënten met milde of periodiek optredende klachten.
  • oxycodon (OxyContin, OxyNorm), deze en andere sterk werkende opiaten worden steeds vaker ingezet bij therapieresistente vormen van RLS, de kans op verslaving bij lage doseringen is zeer gering terwijl de werkzaamheid zeer groot is.

Anti-epileptica

Externe links

Referenties

Referenties

Referenties:
  1. º Ferini-Strambi L.RLS-like symptoms: differential diagnosis by history and clinical assessment. Sleep Med. 2007 Aug;8 Suppl 2:S3-6.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Karatas M.Restless legs syndrome and periodic limb movements during sleep: diagnosis and treatment. Neurologist. 2007 Sep;13(5):294-301.
  3. º Paulus W, Dowling P, Rijsman R, Stiasny-Kolster K, Trenkwalder C, de Weerd A.Pathophysiological concepts of restless legs syndrome.Mov Disord. 2007 Jul 30;22(10):1451-6.
  4. º Trenkwalder C, Wetter TC, Stiasny K, et al. Restless legssyndrome and periodic limb movements in sleep. Nervenarzt 2001; 72: 425-36.
  5. º Satija P, Ondo W. Restless Legs Syndrome Pathophysiology, Diagnosis and Treatment. CNS Drugs 2008; 22: 497-518.
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Rusteloze_benen-syndroom&oldid=52366"