Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Prikken

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Zie ook : Prik (doorverwijzing).
rel=nofollow

De prikken oftewel lampreien oftewel negenogen oftewel Petromyzonidae vormen een van de twee families van kaakloze vissen (Agnatha). Er zijn ongeveer dertig soorten, waarvan de meeste in zoet water leven. De mond is rond (zie afbeelding) en volwassen dieren hebben een rasptong met tandjes. Sommige soorten zuigen bloed bij andere vissen.

De bekendste soorten zijn:

De benaming negenoog is te danken aan de rij gaten bij de kop, waarvan er zeven voor de ademhaling dienen, de achtste een echt oog is, en het negende de neusopening.

Trivia

Het is opmerkelijk dat de rivierprik, door de auteur A. Hoogendijk Jz. in zijn boek De Grootvisscherij op de Noordzee aangeduid als Petromyzon fluviatillus, eeuwenlang is gebruikt als aas bij een vorm van hoekwantvisserij - de zogeheten beugvisserij - op kabeljauw, schelvis en bot. In zijn inmiddels vermaarde Visboeck meldt de 16e eeuwse auteur Adriaen Coenen reeds het gebruik van dergelijke prikken. De toenmalige vissersschepen, de hoekers en later de daaropvolgende sloepen, voerden deze, dan nog in leven zijnde, prikken mee in twee speciale, met water gevulde, prikkenbakken. Het was zowel hoofd- als noodzaak, deze prikken tijdens de meerdere weken durende reis in leven te houden; daartoe moest men met regelmaat het water in de prikkenbakken handmatig in beweging houden. Direct voorafgaand aan de visserij van die dag werden de prikken door de schipper, de gezagvoerder van het vissersvaartuig, in stukken gesneden om hun delen vervolgens aan van haken voorziene lijnen te bevestigen. Deze lijnen gingen vervolgens in een bepaalde samenhang overboord. Een nogal macabere bijkomstigheid berustte als taak bij het jongste bemanningslid, de speeljongen: een kind nog. Deze jongen moest de nog levende prik met zijn tanden, met name met zijn hoektanden, doodbijten alvorens de schipper kon beginnen met het snijden van zo'n prik; het aas moest namelijk zo levend mogelijk zijn. Een kleine, zoete beloning viel aan zo'n speeljongen ten deel teneinde de bittere nasmaak van het bloed en van het vocht van de prik kwijt te raken.

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Petromyzonidae op Wikimedia Commons