Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Podcast

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Podcasting is een systeem waarin podcasters bestanden, zoals audiobestanden, videobestanden of teksten (bijvoorbeeld als PDF of EPUB) beschikbaar stellen op het internet. Dit kunnen bijvoorbeeld discussies, opnames van radio-uitzendingen of muziekprogramma’s zijn. Men kan een podcast vergelijken met een soort radio- of tv-uitzending die via het internet verspreid wordt.

Podcasting maakt gebruik van het zogenaamde publisher-subcriber model. Dit betekent dat u zich kunt abonneren op alle podcasts van een persoon of organisatie. Bent u bijvoorbeeld geïnteresseerd in de podcasts van ict op school, dan kunt u op deze podcast een abonnement nemen. Nieuwe podcasts worden dan automatisch gedownload naar uw computer. In dit geval is ict op school de uitgever of publisher, en u de de abonnee of subscriber. Deze techniek wordt mogelijk gemaakt door RSS. RSS staat voor Really Simple Syndication en is een techniek die vooral bij weblogs en nieuwssites wordt gebruikt om geïnteresseerden direct te voorzien van de allerlaatste headlines. Door een RSS-abonnement te nemen, komen alle nieuwe headlines automatisch in beeld en hoeft u niet de website te bezoeken om te bekijken of er een nieuw bericht is geplaatst. Een RSS-lezer spoort de gewenste headlines op en zet deze overzichtelijk op een rij. Via dezelfde techniek worden ook podcasts verspreid. Het bestand wordt gekoppeld aan de RSS-feed en zo komen de betanden automatisch bij de abonnees terecht. Het afspelen gebeurt met een aggregator, een softwareprogramma waarmee de audio of video direct beluisterd en bekeken kan worden.

Technische aspecten, voorwaarden en apparatuur

Beluisteren

Het afluisteren van een podcast is mogelijk met een podcast aggregator. Enkele voorbeelden:

  • iPodder (open source)
  • iTunes (gratis)
  • Doppler (gratis)
  • Odeo (online, gratis)
  • Podnova (online, gratis)
  • Yahoo podcasts (online, gratis)

In sommige aggregatoren (zoals iTunes) is het ook mogelijk om een abonnement te nemen op een podcast omdat aan deze aggregator een grote database met podcasts is gekoppeld.

Maken

Planning

  • Wat is het doel van de podcast?
  • Wat is het onderwerp?
  • Wie is de doelgroep?
  • Wat komt er in de uitzending?
  • Wie verzorgt welke inhoud?
  • Hoe wordt de podcast binnen het curriculum ingezet?

Voorwaarden en middelen

Om een podcast te maken, is de volgende apparatuur noodzakelijk:

  • opnameapparatuur;
  • achtergrondmuziek (rechtenvrij);
  • computer met software om te bewerken;
  • internetverbinding;
  • website of weblog met een RSS-mogelijkheid.

Script

Bespreek eventuele vragen met betrokkenen. Bespreek ook de publicatie van het materiaal (een minderjarige moet stemming van ouders/verzorgers krijgen).

Opname

Er zijn apparaten die geluid in goede kwaliteit in mp3-formaat kunnen opnemen. Deze zijn ideaal voor podcasten met audio. Voor video heeft u logischerwijs een videocamera nodig, met eventueel een microfoon als er veel omgevingsgeluid is. Uiteraard kunt u ook direct een microfoon of camera aan uw computer koppelen. U heeft dan wel software nodig die deze opnamen kan verwerken en kan converteren.

Het kan handig zijn om te werken met korte opnamen. Het is met geluidsbewerkingssoftware gemakkelijker om met kleine stukjes te werken, dan met grote opnamen waar men stukken uit moet knippen.

Verwerking

De opnamen moeten worden verwerkt tot het uiteindelijke geheel. Een open source programma voor het bewerken van audio is Audacity en voor het verwerken van video is Jahshaka. Maar er zijn ook commerciële podcast-editprogramma’s, zoals:

  • Apple Garageband (Mac)
  • Sony Sound Forge
  • Audio Edit
  • Adobe Audition
  • CakeWalk
  • Castblaster

Wanneer men in de podcast muziek wil gebruiken in de podcast, dient men rechtenvrije muziek te gebruiken, tenzij men het budget heeft om de auteursrechten te betalen. Er zijn websites met muziek speciaal voor podcasters:

  • Garageband.com
  • Podshow.com
  • iCompositions.com

Publiceren

Wanneer de mp3 (audio) of mp4 (video) klaar is, kan deze online worden worden. Wanneer het bijvoorbeeld gaat om een podcast van de school, kan deze binnen de webruimte van het schooldomein worden gezet. Met een FTP-programma kan men hiervoor een map aanmaken (bijvoorbeeld files), en de podcasts hierheen uploaden. De podcasts in een map moeten allemaal een unieke naam hebben, bijvoorbeeld 001, 002, 003, enz.

RSS-feed

Om de podcast verspreidbaar te maken, moet men een RSS-feed maken. Elke nieuwe aflevering wordt dan aan deze RSS-feed toegevoegd. Een RSS-feed kan men zelf schrijven in XML-taal, dit is een uitgebreide HTML-code, maar men kan de RSS ook laten maken door een weblog, waarbij men bestanden aan een nieuwsbericht kan koppelen. Zo wordt er bij elk nieuw nieuwsbericht een seintje naar de abonnees gestuurd.

Ook zijn er generatoren voor een feed. Een voorbeeld is de Podcast Generator.[1]

Verspreiding

Om de feed te kunnen verspreiden, moet een duidelijk adres gemaakt worden. Met een programma als Podcast Generator werkt, gebeurt dit automatisch. Mocht dit niet het geval zijn, dan kan men bijvoorbeeld Feedburner gebruiken:

  • ga naar Feedburner;
  • maak een account aan;
  • geef de XML-feed in en vink aan dat het een podcast betreft
  • noteer de RSS-feed die Feedburner maakt: dit is het adres van de podcast!

Waar vind ik podcasts?

De meeste podcasts wereldwijd zijn verzameld in de iTunes Store van Apple (link opent in iTunes). Via het programma iTunes kunt u direct een abonnement nemen op een podcast of zoeken in de grote database. Maar er zijn ook diverse andere plaatsen waar podcasts te vinden zijn:

Startpagina over podcasting met overzicht directory's

Mogelijkheden in het onderwijs

Podcasts worden op verschillende manieren in het onderwijs gebruikt. Globaal genomen zijn er drie mogelijkheden:

  • lessen verspreiden onder leerlingen: van leraar naar leerling
  • werk presenteren: van leerling naar leraar of klas
  • met elkaar communiceren over werk: van leraar naar leerling of van leerling naar leerling

Gebruik van podcasts door de leraar

Een leraar heeft verschillende mogelijkheden om podcasts te gebruiken, zoals:

  • gebruik maken van bestaande podcasts van experts;
  • lessen verspreiden onder leerlingen die niet naar school kunnen;
  • huiswerk inspreken en op deze manier communiceren met leerlingen;
  • op afstand communiceren met een klas op school;
  • een instructie visueel vormgeven en als filmpje rondsturen (eenmalig maken en jaren plezier!);
  • auditieve ondersteuning bieden aan leerlingen met taalachterstanden of dyslexie.

Maken van podcasts door leerlingen

Ook hier zijn diverse mogelijkheden:

  • de leraar maakt met leerlingen een verhaal over een bepaald onderwerp (project);
  • de leerlingen ervaringen laten delen en meningen laten uitwisselen;
  • verslagen laten maken van bezoeken buiten de school;
  • via een podcast hun werkstuk laten presenteren;
  • leerlingen laten samenvatten wat er binnen de school gebeurt (klassenkrant);
  • leerlingen hun eigen portfolio laten maken met behulp van een podcast.

Grote Engelstalige onderwijsinstellingen stellen hun colleges als podcast beschikbaar zodat studenten gemiste lessen kunnen inhalen. Ook zijn er scholen die leerlingen laten experimenteren met podcasts om zo op een andere manier hun opgedane kennis te presenteren.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  1. º deze wordt ook behandeld in de startpakketten van Ict op school.
rel=nofollow

Q20899 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

rel=nofollow
rel=nofollow