Airbag

Een airbag (Automotive Inflatable Restraint bag) oftewel luchtkussen oftewel veiligheidskussen oftewel plofzak oftewel plofkussen is een beschermend kussen dat vooral in auto's is gemonteerd. Als men een auto-ongeluk krijgt wordt het luchtkussen automatisch opgeblazen en wordt bijvoorbeeld het hoofd beschermd tegen enig letsel. Het eerste autoluchtkussen werd in 1971 gemaakt, in 1940 bestond er al een luchtkussen voor in het vliegtuig, dit was echter geen groot succes.

Een zijairbag in een Porsche.

Opbouw

Het airbagsysteem van een auto is opgebouwd uit diverse componenten. Het regelapparaat is een computer die verbonden is met sensors (voelers) en actuators (doeners). Om bescherming van de voertuiginzittende te waarborgen wordt er tijdens de rit continu gemeten. Afhankelijk van de gemeten waarde uit de sensors zal er een berekening plaatsvinden. De berekende waarde bepaalt dan of het om een ongeval gaat of dat er bijvoorbeeld over een stoepje wordt gereden. De grenswaarde is vastgelegd in het regelapparaat en is bepalend voor de activering van de airbags (actuators). Bij nieuwe modellen airbag-systemen wordt ook bepaald welke airbag ontplooid wordt en in sommige gevallen zelfs met hoeveel kracht.

Lijst met sensors:

• Vertragingssensors
• Druksensors
• Sensor zitplaatsherkenning

Lijst met actuators:

• Airbags
• Gordelspanners

In moderne auto's communiceren de regelapparaten met elkaar. Ieder regelapparaat heeft zijn eigen functie, maar maakt soms ook gebruik van de meetwaarden uit de andere regelapparaten. Deze communicatie vindt plaats via de ringleiding, die beter bekend staat als de canbus. Op deze canbus worden de signalen binair verzonden en ontvangen. Zodra het airbagsysteem, aan de hand van zijn gemeten waarde, besluit om de airbags te activeren zullen er uit veiligheidsoverweging ook een aantal signalen verzonden worden.

Het opblazen van de airbag na activering moet zeer snel kunnen gebeuren, daarom wordt de airbag opgeblazen door in de luchtzak een explosieve stof te laten reageren. Deze stof wordt ontstoken door een klein en zeer snel werkend gloei-element. Door deze ontploffing wordt de airbag zeer snel gevuld met de gassen die de explosie veroorzaakt.

Lijst met mogelijke signalen voor andere regelapparaten: - Motor uit (motorregelapparaat) - Deuren van slot af (comfortregelapparaat) - Waarschuwingslichten aan (boordnetregelapparaat) - Claxon aan (boordnetregelapparaat)

Een airbag is niet bedoeld als vervanging voor autogordels, het is slechts een aanvulling. Indien autogordels niet gedragen worden kan een airbag het letsel vergroten bij een ongeval.

Gevaren

Airbags werken op basis van een zeer snelle en krachtige ontplooiing. De kracht hiervan kan fataal letsel veroorzaken indien geen autogordels gedragen worden. Moderne airbag systemen kunnen herkennen of autogordels gedragen worden. Normaal gesproken moet een inzittende minimaal 25 cm van een (niet-ontplooide) airbag verwijderd blijven om verwonding tijdens een ongeval te voorkomen. Door het opblazen van de airbags kunnen verwondingen ontstaan zoals schaafwonden, gehoorbeschadiging, hoofdverwondingen, oogbeschadiging en botbreuken in neus, armen en vingers. Het roken van een pijp in een auto is vaak dodelijk als de airbags geactiveerd worden, de pijp wordt met kracht de keel in gedrukt waardoor verstikking kan volgen. Dit wordt dan ook ten strengste afgeraden.

Het plaatsen van een baby in een draagbaar babystoeltje (maxi-cosy) op een zitplaats met airbags wordt afgeraden tenzij de airbags uitgeschakeld kunnen worden. Bij activatie wordt het babystoeltje namelijk gekanteld en kan de baby stikken of verwondingen oplopen.

Na een ongeval dienen niet-ontplooide airbags met enige voorzichtigheid behandeld te worden. De kracht van een airbag is zeer groot en kan letsel toebrengen aan een persoon die zich in het pad van de airbag bevindt maar niet in de autogordel in de stoel zit. Indien er nog een slachtoffer in het voertuig aanwezig is zal de brandweer een speciale hoes om het stuur aanbrengen om bij een niet-bedoelde activatie het slachtoffer en de hulpverleners te beschermen.

Vertalingen

Velen zijn in de veronderstelling dat de letterlijke vertaling van airbag luchtzak zou zijn. De letters A, I en R in airbag staan echter voor Automotive Inflatable Restraint. In november 1998 riep NRC Handelsblad middels een prijsvraag haar lezers op om Nederlandse vertalingen te vinden voor Engelse leenwoorden. Door lezers werd 'airbag' vertaald met 'botsballon'. Ook de vertalingen 'botszak' en 'binnenbumper' bestaan. Voor de vertaling van airbag in de Nederlandse gebarentaal is gebruik gemaakt van de vertaling 'botsballon'. Voor het 'botsen' sla je eerst met je vuist recht op een vlakke hand. Daarna beeld je de ballon uit. Met gespreide vingers doe je alsof je een voetbal vasthoudt. Vervolgens breng je je handen in een wijder wordend gebaar omhoog en naar achter. Om dit gebaar nog duidelijker te laten zijn kun je ook nog je wangen opblazen.   Vrije mediabestanden over Air bags op Wikimedia Commons