Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Pay to fly

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Pay-to-fly programma's, [1], ook wel “pay-to-fly”[2] of “zelf-gesponsorde line training”[3] genoemd, zijn een werkwijze in de luchtvaart waarbij een professionele verkeersvlieger een vliegtuig bestuurt op een reguliere lijndienst[4], maar hiervoor betaalt[5]. De prijzen variëren van 14.000 euro tot soms ruim 85.000 euro voor een pakket met circa 500 vlieguren[6] bij een luchtvaartmaatschappij[7], zonder dat hier een salaris tegenover staat. Meestal moet de piloot een aanzienlijke lening[8] aangaan die niet in verhouding staat tot wat hij/zij eventueel verdient.[9][10]

De meeste pay-to-fly-piloten zijn onervaren piloten of piloten met weinig vlieguren en een typerating [11] (bijv. op de Boeing 737 of Airbus A320) die betalen om vlieguren te maken en hun kansen op een baan als verkeersvlieger te vergroten[12], wat de algemene consensus dat er een pilotentekort is weerspreekt.[13] [14] Pay-to-fly bestaat uit een training bij een luchtvaartmaatschappij, in de vorm van type ratings voor een check,[15][16][17][18] zonder baangarantie. Bij een pay-to-fly constructie wordt er niet in piloten geïnvesteerd, maar zijn ze onderdeel van het verdienmodel van een bedrijf.[19]

FAA

Naar aanleiding van de ramp met Colgan Air-vlucht[20] 3407 verscherpte de Federal Aviation Administration (FAA) de kwalificatie-eisen voor verkeersvliegers[21]. Deze eisen kwamen ook in antwoord op de verordening van het Amerikaanse Congres toen dit de Airline Safety and FAA Extension Act uit 2010 aannam.

Door deze verordening waarbij de minimumeisen verhoogd werden, nam het aantal pay-to-fly-trajecten onder houders van een FAA-brevet af.

Dit zijn de eisen waaraan een piloot in de VS moet voldoen om als copiloot (first officer) te vliegen:

"Een piloot kan copiloot worden als hij of zij een getrainde luchtmachtvlieger is; als hij of zij een vierjarig bachelorprogramma met luchtvaart als major heeft afgerond; als hij of zij een tweejarig associate degree-programma met luchtvaart als major heeft afgerond; of als hij of zij in totaal 1.500 vlieguren als piloot heeft gemaakt.[22]

Er is geen wet- of regelgeving die pay-to-fly verbiedt.

EASA

In Europa is pay-to-fly voor houders van een EASA-[23]-brevet een bestaande werkwijze[24] en noch de Europese Commissie, noch de EASA heeft bezwaren tegen.

“Het feit dat sommige luchtvaartmaatschappijen hun personeel niet betalen, speelt geen rol bij de regelgeving voor de luchtvaartveiligheid zolang de mensen gekwalificeerd zijn”, aldus een woordvoerder van EASA.

Nederland

Sinds 2008 is de arbeidsmarkt voor piloten snel verslechterd, hoewel vliegscholen al die jaren piloten zijn blijven opleiden. Dit heeft geleid tot een overschot aan piloten in Nederland.[25] [26] De meeste piloten die aan een Nederlandse vliegschool zijn opgeleid, moeten op zoek naar een baan in het buitenland. Volgens de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) is de arbeidsmarkt voor ab initio-piloten slecht.[27] “Sommige bedrijven buiten Nederland nemen wel piloten aan, maar dit zijn vaak zogenaamde pay-to-fly-constructies. Dit betekent dat piloten veel geld moeten investeren voor een slechtbetaalde baan en een tijdelijk contract.”

Cijfers

In februari 2015 rapporteerde de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) dat 1.200 van de 4.100 Nederlandse piloten wereldwijd (bijna 30%) werkloos waren.

Duitsland

Cijfers

Een artikel in het Duitse weekblad Der Spiegel[28] uit 2013 schrijft: “Volgens berekeningen door Vereinigung Cockpit, de Duitse pilotenvakbond, zijn er ruim 1.500 werkloze piloten in Duitsland en hun aantal stijgt.

Frankrijk

Op grond van de sociale wetgeving is pay-to-fly in Frankrijk onwettig omdat een arbeidsovereenkomst op verzoek van een rechter kan worden vastgesteld zolang:

  1. er een bewezen gezagsrelatie bestaat tussen de dienstverlener en de partij die gebruikmaakt van de genoemde dienst;
  2. de natuurlijke persoon of rechtspersoon die gebruikmaakt van de dienst de dienstverlener voorschrijft hoe deze zijn of haar werk moet doen.

In geval van overtreding kunnen juridische maatregelen worden genomen en kan de boete oplopen van 45.000 tot 220.000 euro en drie jaar cel.[29]

Volgens het Franse Directoraat-generaal voor de Burgerluchtvaart wordt “pay-to-fly niet gebruikt door luchtvaartmaatschappijen die onder de Franse vlag opereren”. Toch neemt dit niet weg dat Franse piloten er hinder van ondervinden.[30][31]

Cijfers

In 2013 stonden 1.739 Franse piloten als werkzoekend ingeschreven, een stijging van 43% ten opzichte van de drie voorgaande jaren. In december 2014 meldden afgestudeerde piloten van de ENAC (Franse school voor de burgerluchtvaart) dat onder een steekproef van 319 piloten van 2006 tot 2011:

  • 15% onbetaald werk verrichtte/werkloos was/als werkzoekende ingeschreven was
  • 42% geen baan in de cockpit had
  • 44% van mening was dat hun werk niet aansloot op hun opleiding

Het percentage piloten met een baan was (in alle sectoren) geleidelijk gedaald, van 94% in 2006 naar 15% in 2011.

Van de piloten die geen baan in de cockpit hadden:

  • was 86% bereid om naar het buitenland te verhuizen
  • was 82% bereid om een typerating te betalen

Noorwegen

De Noorse autoriteit voor de burgerluchtvaart, verantwoordelijk voor de veiligheid van de luchtvaart in Noorwegen, vindt pay-to-fly geen aanleiding tot zorg. Frode Lenning, hoofd Fleet Operation Section, Noorse autoriteit voor de burgerluchtvaart: “Piloten zijn jarenlang binnen commerciële bedrijven getraind. Het is nu echter nieuw dat sommige bedrijven geld vragen om piloten binnen hun eigen bedrijf op te leiden [...] Wij leiden al jaren jonge piloten in de cockpit op, op verschillende niveaus. Nieuw aan deze constructie is het sociale aspect, en dit is geen onderdeel van het regelgevende systeem voor de veiligheid van de burgerluchtvaart”.

Tijdens de pilotenstaking bij de Noorse luchtvaartmaatschappij Norwegian in maart 2015[32] voerde 'pay-to-fly' airline Small Planet Airlines[33] 50 vluchten voor Norwegian uit via een wet lease-constructie. Dit betekende dat piloten die betalen om te werken de staking van hun collega's braken.

Zwitserland

FOCA vice-director Marcel Zuckschwerdt: “Er is geen regelgeving die pay-to-fly verbiedt, het is gewoon mogelijk. Je kunt je natuurlijk wel afvragen of het veilig is. Is pay-to-fly acceptabel waar het de veiligheid betreft? We hebben het onderzocht en zijn tot de conclusie gekomen dat de motivatie van de piloot voldoende argument is om te zeggen dat pay-to-fly op veiligheidsgebied inderdaad voldoet."[34]

Controverse

Argumenten vóór

“Als je kiest voor een betaalde line training, zit je in de luxepositie dat je de luchtvaartmaatschappij kunt kiezen waarvoor je graag wilt werken”, aldus de Baltic Aviation Academy.

Een woordvoerster van Cockpit4u over het pay-to-fly-model: “Het opent voor starters carrièreperspectieven die momenteel niet op de Europese markt te vinden zijn. In het buitenland worden dergelijke trainingsprogramma's al jaren aangeboden”.[35] Het standpunt van de Baltic Aviation Academy: “Als je een vast contract hebt bij een luchtvaartmaatschappij, moet je daar een paar jaar blijven en wordt er elke maand een bedrag op je salaris ingehouden zodat het bedrijf zijn investering in jou terugverdient. Als je je eigen line training betaalt, word je onafhankelijk en heb je de luxe om de luchtvaartmaatschappij te kiezen waarvoor je graag wilt werken, zodat je je kunt focussen op je werk, wat elke dag weer een plezier is.”[36] Deze onafhankelijkheid kost 19.500 euro voor een typerating, plus de mogelijkheid voor een line-training die “tussen 46.000 en 55.000 euro kost”.

Argumenten tegen

De verbreiding van pay-to-fly houdt gelijke tred met de toename van het aantal piloten die “langzaam door hun schuld gewurgd worden”[37]. Vakbonden waarschuwen dat “alleen de rijkste en niet de beste kandidaten piloot worden omdat steeds meer luchtvaartmaatschappijen hun onervaren piloten laten betalen om te vliegen”.[38] De ECA noemt pay-to-fly “flexibele contractvormen die vaak op het randje zijn van wat wettelijk is en wat nodig is om de vliegveiligheid te waarborgen”.

“Deze constructies dwingen werknemers tot tijdelijke contracten, schijnzelfstandigheid (zoals piloten die hun eigen BV moeten opzetten en vanuit de BV via een intermediair hun diensten aan de luchtvaartmaatschappij verlenen) en/of gebruikmaakt van zogenaamde bases in niet-Europese landen, en ‘pay-to-fly’-programma's waarbij jonge piloten de luchtvaartmaatschappij moeten betalen om ervaring op een vliegtuig op te doen”. Afgezien van een rapport van een Franse senator over sociale dumping[39] in de vervoerssector en een Europese petitie die gesteund wordt door de SNPL[40], is er tot dusver nog geen wet- en regelgeving opgesteld op het gebied van pay-to-fly.

Betrokken luchtvaartmaatschappijen en brokers

Als er informatie beschikbaar is, staat er het symbool * voor de naam van de brokers en vliegscholen

Voor de naam van TRTO’s (Type Rating Training Organisations) staat het symbool **

Broker (indien van toepassing) Luchtvaartmaatschappij Typeratings Line training
Aerojob[41] Travel Service a.s (onder SmartWings) Ja[42] Nee
(Onbekend) Aeronova Ja[43][44] Ja[43][44]
Aircrew Training Center (ATC) [45] Farnair (en dochteronderneming Farnair Training), Enter Air,[45] Carpatair Ja [18][45][46] Ja [18][45][46]
*Atlantic Flight Academy (AFA) Atlasjet Ja [47][48] Ja [48]
(Onbekend) Air Baltic (en dochteronderneming *Air Baltic Training) Ja [17][49] Ja [49]
**Aviation Training Center of Tunisia (ATCT) in samenwerking met *G Air Training Center (Tunisair)[50] Nouvelair,[51][52] Tunisair [53][50] Ja [54][55] Ja [51][52][53][56][50] (1)
Atrans Aviation (Onbekend) Nee Ja[57][58]
Aviation CV (Onbekend) Nee Ja[59]
***Baltic Aviation Academy Atlasjet,[60] Estonian Air, AeroLogic [60] Ja (Estonian Air) [60] Ja (niet Estonian Air) [60]
(Onbekend) Blue Panorama Airlines Nee Nee
Brookfield Aviation International (Onbekend) Nee Nee
CAE Parc Aviation Ryanair Ja [61] Nee
**Cockpit4U Germania [62] Ja [62][63] Ja [62][64](2)
(Onbekend) Croatia Airlines Nee Ja[65]
Direct Personnel (Onbekend) Nee Nee
Eagle Jet Lion Air [66] Nee Ja [66]
ETOPS Flight Royal Air Maroc Express Ja (alleen broker [67][68][69] ) Ja
Fly Gosh (Onbekend) Nee Nee
(Onbekend) Galain Aviation Nee Ja[70]
**IAGO flight training UK Thomas Cook Ja Ja
**Jet Flight Training Ltd (Onbekend) Ja Ja
***TUIfly Academy Brussels Jetairfly Ja[71][72] Nee
Knots Aviation (Onbekend) Ja[73][74] Ja [75]
Northern Flight Training UK (Onbekend) Ja Ja
(Onbekend) Pegasus Airlines Ja [76] Ja [76]
Pilot Management Services Small Planet Airlines Nee Ja
Planet Air Germany (Onbekend) Nee Ja[77]
Rishworth Wings Air, Vietnam Airlines[78] Nee Ja [79]
**Skies Aviation (Onbekend) Ja Ja
Sky4u / Intex-Aero (Onbekend) Ja Ja
*Stella Aviation International (SAI) (Onbekend) Ja [80] Nee
(Onbekend) Tarom Nee Nee
TRTOagency (Onbekend) Ja [81] Nee
Type & Train Nouvelair, Tunisair Ja (alleen broker) Ja
Type Line Training (Onbekend) Ja Ja
**UAB Sabenavita (Onbekend) Ja Ja
(Onbekend) Vietjet Air Nee Ja[82]
World Airline Services Air Asia, Hainan Airlines Nee Nee
  • (1) “[ATCT] werkt nauw samen met Brookfield Aviations, …”'s werelds grootste pilot Brookers [sic] die jou bij een luchtvaartmaatschappij plaatst."
  • (2) “Pay-to-fly bij Germania? “Onzin”, aldus Karsten Balke, Chief Executive Officer bij Germania.

Q19921634 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

rel=nofollow

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  1. º BOCQUET, Éric (10 april 2014). "RAPPORT in opdracht van de Commissie Europese zaken inzake sociale dumping in het Europees vervoer" (PDF) (Franstalig) (450). Senaat (Franse senaat). p. 41.
  2. º Levin, Alan (21 mei 2009). "Luchtvaartmaatschappij die piloot van de crash by Buffalo trainde, kreeg $ 1,3 miljoen boete". USA TODAY.
  3. º Community Manager voor Pilotman.net, Kevin. "Dingen die je niet over line training weet
  4. º Marques, Charles. "Cockpitbemanningen betalen om te vliegen". Aviation Business Magazine (januari 2014).
  5. º Jérôme Jadot (17 juni 2014). "Quand le copilote aussi paie sa place dans l’avion... (Als de copiloot ook voor zijn stoel in het vliegtuig betaalt)". France Info (radio) (in het Frans).
  6. º Vytautas Kaikaris. "Bijlage 1 bij ARBEIDSOVEREENKOMST** van **/**/2012" (PDF). http://www.smallplanet.aero/ (Pools en Engels). Warsaw: Small Planet Airlines. p. 1. De overeenkomst wordt afgesloten voor bepaalde tijd totdat de werknemer 500 blokuren als copiloot op de Airbus A320 heeft.
  7. º Cockpit4u Aviation Service GmbH. 7 december 2012. p. 1.
  8. º "LEENOVEREENKOMST NR..****-**" (PDF). http://www.pilotmanagement.com.cy/. Pilot Management Services (Cyprus) LTD. p. 4. 3.1.1. Totaal 36.000 EUR voor line training en maximaal 500 blokuren.
  9. º Mathias Vedeler; Paal Wergeland (11 maart 2015). "Norwegian kjøpte seg ut av pilotkrisen med omstridt selskap fra Litauen (Norwegian zet controversiële luchtvaartmaatschappij uit Litouwen in om hun pilotencrisis op te lossen)". NRK (in Norwegian).
  10. º Viktorija Dunciene. "Leenschema - BIJLAGE 1 van SERVICE AGREEMENT Nr.*******" (PDF). http://www.pilotmanagement.com.cy/. Pilot Management Services.
  11. º "Januari 2015, Eagle Jet-aanbieding First Officer op Convair 580" (PDF). Eagle Jet Internation
  12. º Brian Davies (16 februari 2012). "Type & Train Nouvelair --Tunisair, brief aan sollicitant" (PDF). http://typeandtrain.com/. Type & Train. Wij bieden type ratings op de meeste verkeersvliegtuigen (Boeing 737, Airbus 320 etc), gevolgd door plaatsing bij een van onze sponsor-luchtvaartmaatschappijen die de line training bieden tot 500 uur ervaring on-type, waarna een piloot voldoende ervaring heeft om elders werk te vinden.
  13. º Bachman, Justin (11 februari 2014). "Ja, er is een pilotentekort: de salarissen beginnen bij $21.000". Bloomberg Businessweek. In 2010 eiste het Congres dat copiloten [...] ten minste 1.500 vlieguren moesten hebben in plaats van de aanvankelijk vereiste 250 uur en het verkeersvliegbrevet. De nieuwe regels die in augustus ingingen, waren een reactie op de crash van een vlucht van Continental Express in 2009 // ALPA President Lee Moak zei [...] ernaar te streven de "mythe" van een dergelijk tekort te weerleggen
  14. º ALPA-medewerkers (april 2014): "Een pilotentekort? Nee, alles draait om geld
  15. º BAA - Type Rating & Line Training online advertentie. Baltic Aviation Academy.
  16. º Training Service Contract, ALGEMENE VOORWAARDEN pp. 5–6. Baltic Aviation Academy.
  17. 17,0 17,1 Type Rating Course: Boeing 737. Air Baltic Training. Citefout: Ongeldig label <ref>; de naam "ab-737tr" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd.
  18. 18,0 18,1 18,2 Programma en prijslijst ATR 42/72 type rating en line training om ervaring op te doen(LEP). FARNAIR Training GmbH. Citefout: Ongeldig label <ref>; de naam "farnair" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd.
  19. º AANBIEDING voor base training en line training. Baltic Aviation Academy (10 februari 2012).
  20. º https://en.wikipedia.org/wiki/Colgan_Air_Flight_3407
  21. º Bachman, Justin (11 februari 2014). "Ja, er is een pilotentekort: de salarissen beginnen bij $21.000". Bloomberg Businessweek. In 2010 eiste het Congres dat copiloten [...] minimaal 1.500 vlieguren moesten hebben, in plaats van de vroeger vereiste 250 uren en het 'commercial pilot certificate'. De nieuwe regels die in augustus ingingen, kwamen in reactie op de crash van een regionale vlucht van Continental Express // ALPA President Lee Moak zei [...] ernaar te streven om de “mythe” van een dergelijk tekort te weerleggen.
  22. º "Table 5. Receive an ATP Certificate With Restricted Privileges (Restricted to Serving as SIC in Part 121 Operations—Multiengine Class Rating Only)" (TABLE 5. RIGHT COLUMN. (5)). http://www.faa.gov/. Federal Aviation Administration. 10 juli 2013. p. 4.
  23. º https://www.easa.europa.eu
  24. º "Eerlijke concurrentie in de luchtvaart is een must!". https://www.eurocockpit.be/. European Cockpit Association. [...] die gebruik maken van zogenaamde werkbases in niet-Europese landen en pay-to-fly’ (P2F) programma's (waarbij net afgestudeerde piloten hun luchtvaartmaatschappij moeten betalen om vliegervaring op te doen)
  25. º De vervlogen droom, Groenendijk-Feenstra, Nienke. Hestia Communicatie, september 2013.
  26. º Kiwa-register: afgegeven brevetten voor verkeersvliegers in Nederland 2008-2012
  27. º http://www.wordpiloot.nl/na/page/Grafieken-t-b-v-banenmarkt/Werkloosheid-in-de-luchtvaart/e/ms/47/
  28. º Deckstein Dinah (30 maart 2013). “Prekariat am Himmel". Der Spiegel (Duitstalig) 14: 61. Volgens berekeningen van zijn vereniging zijn er in Duitsland nu bijna 1500 werkloze piloten en hun aantal stijgt.
  29. º "Arbeidscontract". http://contrat-de-travail.comprendrechoisir.com/ (Franstalig). ComprendreChoisir.
  30. º Le Diouris, Pauline (19 september 2013). "Voor jonge piloten moet de lucht wachten" (Pour les jeunes pilotes de ligne, le ciel doit attendre). Slate (Franstalig).
  31. º Poussery, Lionel (4 september 2014). "Profession pilote : la fin du rêve? (Het beroep piloot: het einde van een droom?)". France 2 (Franse nationale TV) (Franstalig).
  32. º "Piloten van Norwegian beëindigen staking na overeenkomst met airline". ABC News Internet Ventures. 10 maart 2015.
  33. º "Zelfs de piloten betalen op sommige low-cost vluchten". http://www.independent.co.uk. The Independent. 29 december 2013.
  34. º Nègre, Laurent; Engel, Raphaël (28 augustus 2014). "Qui est le pilote dans l'avion? (Wie is de piloot in het vliegtuig?)". RTS - Radio Television Suisse (Franstalig, op 9':50") (Temps Présent).
  35. º Deckstein Dinah (30 maart 2013). "Prekariat am Himmel (Precarity in the sky)". Der Spiegel (Duitstalig) 14: 61. Duitse tekst: Es eröffne Berufseinsteigern "Chancen, die sich im europäischen Markt derzeit nicht bieten". Derartige Trainingsprogramme seien im Ausland schon seit Jahren üblich.
  36. º "Line Training: betalen of niet?". http://www.balticaa.com/. Baltic Aviation Academy. 25 februari 2015
  37. º Groenendijk-Feenstra, Nienke (18 oktober 2013). "Pilots are slowly strangled by their debt". AirObserver.
  38. º Zelfs de piloten betalen op sommige low-cost vluchten". http://www.independent.co.uk. The Independent. 29 december 2013.
  39. º BOCQUET, Éric (10 april 2014). "RAPPORT namens de commissie Europese Zaken betreffende sociale dumping in het Europese vervoer" (PDF) (Franstalig) (450). (Franse senaat). p. 41.
  40. º Franse pilotenvereniging
  41. º Travel Service pilot jobs Wiki. Pilot Jobs Network Gearchiveerd van het origineel op 17 april 2015
  42. º Poslání společnosti AeroJOB a program DOPRAVNÍ PILOT (Company Mission AeroJOB and transport pilot program). AeroJob Gearchiveerd van het origineel op 17 april 2015
  43. 43,0 43,1 ESCUELA Con nuestra experiencia mejorarás volando (Met onze ervaring ga jij beter vliegen). Aeronova Gearchiveerd van het origineel op 17 april 2015
  44. 44,0 44,1 FAIRCHILD SA227 PROGRAMMA. Aeronova Gearchiveerd van het origineel op 17 april 2015
  45. 45,0 45,1 45,2 45,3 TYPE RATING PROGRAM
  46. 46,0 46,1 Flight Training. Enter Air
  47. º A320 Family Type Rating Training. AFA - Atlantic Flight Academy
  48. 48,0 48,1 Atlasjet pilot jobs Wiki (15 december 2014)
  49. 49,0 49,1 Dash 8 Q400 Type Rating + Line Training. Air Baltic Training
  50. 50,0 50,1 50,2 G Air ATPL Tunisair. G Air Training Center Gearchiveerd van het origineel op 16 april 2015
  51. 51,0 51,1 maart 2012 nouvelair & ATCT contract. Nouvel Air Tunisia
  52. 52,0 52,1 fev 2012 nouvelair contract. Nouvel Air Tunisia
  53. 53,0 53,1 maart 2012 tunisair contract. Tunisair
  54. º Our Training Services. Aviation Training Center of Tunisia
  55. º ATCT - A320 Family JAA Type Rating speciale aanbieding. ATCT
  56. º A320 JAA Type Rating + Base training + Line training beschikbaar bij ATCT Tunisia. Tarek Benaissi, Quality Manager bij ATCT (1 september 2012)
  57. º Vietnam - Airbus 320 - 500 uur line training plus contract voor 1 jaar. Atrans Aviation
  58. º Cambodia - Airbus 320 - 500 uur Line Training plus contract voor 1 jaar. Atrans Aviation
  59. º EDUCATIEF PROGRAMMA AviationCV 7–8, 10. Aviation CV
  60. 60,0 60,1 60,2 60,3 Baltic Aviation Academy News Overview. Baltic Aviation Academy (28 februari 2012).
  61. º B737NG type-qualification program. Ryanair & CAE
  62. 62,0 62,1 62,2 Germania - geeft referentie voor Cockpit4U. Germania (25 juni 2012)
  63. º Type Rating. Cockpit4u
  64. º (30 maart 2013)Prekariat am Himmel. Der Spiegel 14.
  65. º Mladi piloti plaćaju Croatia Airlinesu 30.000 eura da nauče voziti avion (Jonge piloten betalen Croatia Airlines 30.000 euro om een vliegtuig te leren besturen). Vecernji list (2 februari 2015)
  66. 66,0 66,1 ADDENDUM - Eagle Jet/Lion Air 737 NG overeenkomst. Lion Air.
  67. º ETOPS type rating op ATR 42/72-500. ETOPS flight
  68. º ETOPS type rating op Airbus 320. ETOPS Flight
  69. º ETOPS type rating op Boeing 737NG. ETOPS Flight
  70. º Boeing 737 (300/500/700) line training en "time building" programma (Europa). Galain Aviation (12 maart 2009)
  71. º TUIfly Academy Brussel, Type Rating Training Organization (TRTO). Jetairfly. Gearchiveerd van de originele website op 27 mei 2015. Geraadpleegd op 27 mei 2015.
  72. º Jonge copiloot: "Ik zal niet toegeven dat ik te moe ben") (in nl). DeMorgen (25 mei 2015). Gearchiveerd van de originele website op 27 mei 2015. Geraadpleegd op 27 mei 2015.
  73. º A320 JAA/DGCA/GACA/JCARC/DCAA Type Rating. Knots Aviation
  74. º B737 NG JAA/DGCA/GACA/JCARC/DCAA Type Rating. Knots Aviation
  75. º Knots Aviation - Line Training. Knots Aviation
  76. 76,0 76,1 Pegasus Airlines pilot jobs Wiki (9 oktober 2009)
  77. º Initial Line Training A320. Planet Air (18 mei 2015) Gearchiveerd van het origineel op 18 mei 2015
  78. º Vietnam Airlines Pilot Jobs. Rishworth Aviation
  79. º Line training project. Vietnam Airlines - flight crew division 919 (26 januari 2015)
  80. º SAI - Training courses
  81. º Crew Training. TRTOagency
  82. º Vietjet Air. Pilot Career Center Gearchiveerd van het origineel op 29 april 2015
rel=nofollow
Q19921634 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
rel=nofollow
rel=nofollow