Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Parallellisme (filosofie)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Bestand:Gottfried Wilhelm von Leibniz.jpg
Portret van Gottfried Wilhelm Leibniz

Het parallellisme ofwel psychofysisch parallellisme, of kortweg parallellisme is een opvatting uit de filosofie van de geest, dat de menselijke geest en het lichaam elkaar niet causaal beïnvloeden, maar beide een parallel verloop volgen. Deze opvatting werd in de 17de eeuw het meest prominent vertegenwoordigd door Gottfried Wilhelm Leibniz.

Algemeen

Het parallellisme in de filosofie van de geest is de opvatting, dat de geest en het lichaam, hoewel ze beide over een onderscheiden ontologische status beschikken, elkaar niet causaal beïnvloeden, maar beide een parallel verloop volgen. Hierbij interageren mentale gebeurtenissen causaal met andere mentale gebeurtenissen en gebeurtenissen in de hersenen interageren causaal met andere gebeurtenissen in de hersenen, maar mentale gebeurtenissen interageren niet met gebeurtenissen in de hersenen of omgekeerd. Ze lijken elkaar enkel te beïnvloeden[1].

Deze opvatting werd het meest prominent vertegenwoordigd door Gottfried Wilhelm Leibniz. Hoewel Leibniz in feite een ontologische monist was die geloofde dat er maar één fundamentele substantie bestond in het universum, namelijk de monaden, waartoe alle andere substanties konden herleid worden, verdedigde hij desondanks dat er een belangrijk onderscheid moest bestaan tussen "het mentale" en het "fysieke" in termen van causaliteit. Hij stelde dat God op voorhand de dingen had geordend opdat de geest en het lichaam met elkaar in harmonie zouden zijn. Deze opvatting is beter bekend als de doctrine van de Harmonie Préétablie[2].

Zie ook

Literatuur

  • L. Addis (1984), "Parallelism, interactionism, and causation", in: P. A. French, J. T. E. Uehling & H. K. Wettstein (Hgg.): Causation and causal theories, Midwest studies in philosophy 9, Minneapolis: University of Minnesota Press 1984, pp. 329-344.
  • Uwe Meixner (2004), The Two Sides of Being: A Reassessment of Psycho-Physical Dualism, Mentis.
  • T. Natsoulas (1984), "Gustav Bergmann's psychophysical parallelism", in: Behaviorism 12 (1984), 41-69.

Referenties

  1. º Howard Robinson, "Dualism", In: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2003 Edition), Edward N. Zalta (ed.)
  2. º Gottfried Wilhelm Leibniz, Monadology, 1714.
rel=nofollow

Externe links

  • (en) Dualism in de Stanford Encyclopedia of Philosophy.