Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
PES en RUMBA
De PES wordt gebruikt om een verpleegkundige diagnose te maken en de RUMBA is een hulpmiddel waar een verpleegdoel aan moet voldoen.
PES
Een diagnose is een probleem van de cliënt waarop beroepsbeoefenaars zorg op richten. Zoals bij elk probleem kun je daarbij kijken naar oorzaken en gevolgen. Binnen de diagnose heten deze 3 onderdelen: Probleem, Etiologie en Symptomen (PES).
Waar staat de PES voor?
De P staat voor Probleem: Een probleem is een beknopte beschrijving van de actuele en/of potentiële gezondheidsproblemen van de cliënt, zijn naasten en zijn omgeving. Voorbeelden zijn angst, pijn, verdriet, verstoorde slaap of verminderde mobiliteit.
De E staat voor Etiologie: Hierin wordt beschreven wat het probleem veroorzaakt, beïnvloedt of wat bijdraagt aan het ontstaan ervan.
De S staat voor Symptomen: Hierin worden de symptomen (verschijnselen) beschreven die het gevolg zijn van het probleem. Symptomen kunnen worden onderverdeeld in objectieve en subjectieve symptomen. Koorts en een hoge bloeddruk zijn voorbeelden van objectieve symptomen omdat deze meetbaar zijn. Pijn en onrust zijn voorbeelden van subjectieve symptomen omdat deze niet goed meetbaar zijn.
RUMBA
De RUMBA-criteria vormen een hulpmiddel om een doel kwalitatief goed te formuleren. Een goed geformuleerd doel maakt het mogelijk om de zorg effectief te evalueren.
Door duidelijke en concrete formulering van het doel is het goed mogelijk na te gaan in hoeverre en in welke mate de doelen zijn bereikt.
Goed geformuleerde doelen geven duidelijkheid aan alle betrokkenen in de zorg.
Waar staat de RUMBA voor? De R staat voor Relevant (=ter zake doende) Het doel moet relevant zijn voor de diagnose waarop het van toepassing is. Of het relevant is, wordt bepaald door de cliënt.
De U staat voor Understandable (=begrijpelijk) Een doel dient in begrijpelijke taal geformuleerd te worden, dat wil zeggen: begrijpelijk voor de beroepsbeoefenaars en cliënt.
Aan het criterium begrijpelijkheid is moeilijker te voldoen naarmate verpleegkundige gespecialiseerder werk verrichten. Ook wanneer de cliënt door een stoornis, beperking of handicap, niet kan begrijpen wat de bedoeling van een doel is. Van belang is ook dat verpleegkundigen en ander beroepsbeoefenaars weten wat onder een bepaald doel wordt verstaan.
De M staat voor Measurable (=meetbaar) Doelen zijn alleen in meetbare termen te formuleren wanneer geen vage formuleringen worden gebruikt. Voorbeeld van een vage formulering is: ‘een cliënt vertoont normaal gedrag’. Een doel dat je kunt uitdrukken in eenheden of maten of dat je kunt toetsen, is goed geformuleerd.
De B staat voor Behavior (=gedrag) Een doel is geformuleerd in concreet waarneembaar of zichtbaar gedrag van de cliënt. Hierdoor wordt eerder duidelijk of het doel bereikt is of juist nog niet.
De A staat voor Attainable (=bereikbaar, haalbaar) Een doel dat haalbaar is voor de zorgvrager, is een goed geformuleerd doel. Het gaat er om dat de haalbaarheid van het doel centraal staat voor de cliënt.
