Overtreding (strafrecht)

Nederlands strafrecht

Een overtreding is in het Nederlands strafrecht een relatief licht strafbaar feit. Een zwaarder strafbaar feit heet een misdrijf. Iemand die een overtreding begaat, kan hiervoor bestraft worden.

Alledaagse voorbeelden van overtredingen zijn het laten poepen van de hond op de stoep, het verkeerd aanbieden van huisvuil of het kappen van een boom zonder vergunning.

Veel overtredingen komen voort uit regels van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente. Daarnaast staan er overtredingen omschreven in het derde boek van het Wetboek van Strafrecht (WvS). Ook in bijzondere wetten, zoals de Wegenverkeerswet 1994 (verkeersboetes), de Opiumwet en de Wet Economische Delicten komen overtredingen voor.

Een poging tot en de voorbereiding van overtredingen is niet strafbaar. Het gangbare voorbeeld hiervan is dat iemand over een hek klimt dat privé terrein omringt, maar halverwege het hek wordt aangesproken door een agent. Pas als hij aan de andere kant van het hek op de grond komt en het privé terrein betreedt is hij strafbaar.

Overtreding van de verkeersregels is iets waar veel mensen wel eens mee te maken krijgen. Sinds de jaren '90 worden lichte verkeersovertredingen niet meer strafrechtelijk afgedaan, maar administratief-rechterlijk. Het gaat dan bijvoorbeeld om een lichte overschrijding van de maximumsnelheid of het niet dragen van een autogordel. Hiervoor krijgt de overtreder weliswaar een boete, maar dit valt niet onder het strafrecht. Zulke verkeersovertredingen worden ook niet vermeld op het strafblad. De 'Wet Administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften' regelt onder meer de hoogte van de boetes en de mogelijkheid van bezwaar en beroep.

Voorbeelden

Enkele voorbeelden van overtredingen:

• Uit het Wetboek van Strafrecht:
  • Het versperren van een weg zonder toestemming van het bevoegd gezag
  • Vliegeren binnen 500 meter van een bovengrondse hoogspanningsleiding (Wetboek van Strafrecht, artikel 429)
  • Burengerucht verwekken waardoor de nachtrust kan worden verstoord
  • Het zich dronken op de openbare weg bevinden (openbare dronkenschap)
• Uit de Auteurswet:
  • Het zonder toestemming publiceren van een portret

Overtreding en burgerlijk recht

Het begrip overtreding is een begrip uit het strafrecht, en komt niet voor in het burgerlijk recht. Soms is er echter sprake van samenloop, waardoor verwarring kan ontstaan.

Het volgende voorbeeld kan dit illustreren:

• Als iemand in het openbaar baldadigheid pleegt, kan hij worden aangeklaagd op grond van artikel 424 van het Wetboek van Strafrecht. Dat is een overtreding. De dader kan hiervoor bestraft worden. Geheel los daarvan kan de eigenaar van de spullen die door de baldadigheid beschadigd zijn een schadevergoeding eisen wegens een onrechtmatige daad. Dat is een burgerlijke procedure, en staat los van de veroordeling wegens de overtreding. Het burgerlijk recht staat beschreven in het Burgerlijk Wetboek (BW).

Ook als iemand een rekening niet betaalt en veroordeeld wordt tot het betalen van die rekening en de incassokosten, gaat het niet om een overtreding waarvoor iemand veroordeeld wordt.

Zie Strafrecht (Nederland) voor de toepasselijkheid van het Nederlandse strafrecht, de rol van de verschillende rechterlijke instanties, en het opleggen van straffen en maatregelen.

Belgisch strafrecht

Indeling van de misdrijven en hun straffen in het Belgisch strafrecht
Misdrijf	Strafmaat
Overtreding	Een overtreding is in het Belgisch strafrecht een politiestraf uitgesproken door de Politierechtbank. Een politiestraf varieert van een geldboete (bv. de verkeersboete) via een werkstraf tot een gevangenisstraf. De geldboete bedraagt €1 tot €25, maar vermeerderd met de variabele opdeciemen. Een overtreding kan maximum een werkstraf van 20 tot 45 uur en een gevangenisstraf van 1 tot 7 dagen opleveren.

Zie ook

• Soera De Verbodenverklaring, een soera van de Koran (zie ook : samenvatting van de soera's).