Organisatiecoaching

Organisatiecoaching is een specifiek vakgebied dat zich bezighoudt met organisatieontwikkeling. Kenmerkend voor organisatiecoaching is de coachende benadering in de begeleiding van een gehele organisatie of belangrijk onderdeel daarvan. De focus van een organisatiecoach ligt op een integrale ofwel systeembenadering in de verandering van een organisatie. Uitgangspunt van een organisatiecoach is dat de belanghebbenden in een verandering niet als te veranderen object worden gezien, maar als drager van die verandering: mensen willen wel veranderen, maar ze willen niet veranderd worden.

Jong vakgebied

Organisatiecoaching is een relatief jong vakgebied. Een organisatiecoach maakt onder andere gebruik van inzichten uit andere disciplines zoals: organisatiekunde, veranderkunde en leertheorie. Bovendien is organisatiecoaching sterk op de praktijk gericht: veel inzichten uit de theorie worden gebruikt om concrete verbeteringen aan te brengen in de samenwerking tussen leden van de organisatie en de dienstverlening aan klanten.

Omdat het om een relatief jong vakgebied gaat is er onder uiteenlopende experts nog veel discussie over de inhoud, rol en positionering van organisatiecoaching. In een speciale uitgave van het tijdschrift voor ‘Management & Organisatie’ (M&O) in 2016 wordt in het artikel ‘Organisatiecoaching: een nieuwe professie?’ organisatiecoaching als volgt beschreven:

‘Organisatiecoaching houdt zich bezig met processen van interactie tussen individuen en groepen binnen en tussen organisaties, de veranderingsprocessen waarin deze een rol spelen en de bewustwordings- en leerprocessen naar aanleiding daarvan. Steeds vormt de werkrelatie met de coach daarbij een belangrijk ankerpunt.' (Breuer, 2016, p.9)

Diverse interventies

Een organisatiecoach kan gebruik maken van diverse interventies in de begeleiding van een organisatie, zoals: Large Scale Interventions, Appreciative Inquiry, Transactionele Analyse en nog vele andere methodes. De begeleidingsmethode kan ook afhangen van de specialisatie van een organisatiecoach zelf. De bijdrage van een organisatiecoach komt erop neer dat deze: • zich inzet voor het opbouwen en onderhouden van een positieve werkrelatie met de organisatie • de organisatie helpt om zicht te krijgen op de ambitie en op welke wijze dat gerealiseerd kan worden • ruimte maakt voor leerprocessen die daarvoor op de verschillende niveau's binnen de organisatie nodig zijn • de verschillende betrokkenen stimuleert om verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leerproces • belanghebbenden helpt om eigen keuzes te maken en die keuzes ook om te zetten in concreet gedrag • streeft naar maximale transparantie over de eigen keuzes als professional Kenmerkend voor organisatiecoaching is om te reflecteren op de eigen zienswijze en de eigen bijdrage ook ter discussie durven stellen. Wat een organisatiecoach te doen staat hangt in hoge mate af van wat in de specifieke context passend is.

Opleiding tot organisatiecoach

Anno 2018 is er een ruim aanbod van opleidingen op zowel post-hbo als op masterniveau. Ook worden er verschillende trainingen en masterclasses aangeboden die niet officieel erkend zijn.

Internationale context

De term organisatiecoaching kan in het buitenland nogal wat verwarring geven. Zo wordt ‘organizational coaching’ in het Engelse taalgebied geassocieerd met 'individuele coaching binnen een organisatie', terwijl organisatiecoaching in Nederland vooral gericht is op coaching van organisaties zèlf. In het Duitse taalgebied spreekt men eerder van ‘Organisationssupervision’ dan van organisatiecoaching. Coaching is daar meer gericht op managers, terwijl supervisie veelal is voorbehouden aan professionals. Dit onderscheid wordt in Nederland niet zo strikt gehanteerd.

Bronnen

• Breuer, F. (2016). Organisatiecoaching: een nieuwe professie? In: M&O, 70, 6, 6-21.