Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ontoerekeningsvatbaarheid
(On)toerekeningsvatbaar(heid) oftewel (on)toerekenbaar is een term die wordt gebruikt in het rechtssysteem.
Het is het niet als een schuld aangerekend worden of het níet verantwoordelijk gesteld worden voor bepaalde daden, inzake een bepaald persoon.
Kort gezegd betekent het dat als iemand iets doet waar hij niets aan kon doen doordat de persoon bijvoorbeeld een psychische aandoening heeft, hij/zij een ontoerekeningsvatbaar-verklaring krijgt, hierdoor is het mogelijk dat hij/zij een kortere gevangenisstraf krijgt of helemaal geen.
Vaak is het zo dat er TBS wordt opgelegd om de persoon te helpen aan zijn psychische aandoening of om de maatschappij te beschermen tegen de risico's die zich voor kunnen doen als de veroordeelde zich vrij onder de mensen kan begeven. Er blijft echter een bepaald percentage personen bestaan die níet te helpen zijn (veelal niet geholpen willen worden) en waarvan vroeg-of-later een al-of-niet toerekeningsvatbaar-stelling aan de orde is, en waarvan de werkelijke aard niet kenbaar werd/is. De betrokken instituten geven bij twijfel (het niet hebben van zekerheid) wél het voordeel aan de veroordeelde, vanwege dat dát in het perspectief gesteld wordt voor elke patiënt/cliënt. Bij menig tijdelijk verlof van TBS-ers alsook menig ontoerekeningsvatbaar-verklaring heeft de tijd onderhand wel uitgewezen dat het-één-en-ander onderschat werd/wordt of dat men ondeskundig danwel naïef beoordeeld heeft (en/of nog doet), om maar te zwijgen van de verschrikkelijke gevolgen ervan. Dit zekere percentage van TBS-ers kan zich (klaarblijkelijk) op zo'n realistische manier manifesteren, dat het óók de gespecialiseerde deskundigheid (spreekwoordelijk) om de tuin leidt.
Er zijn 2 vormen van ontoerekeningsvatbaarheid:
- Volledige ontoerekeningsvatbaarheid: tijdens het begaan van een strafbaarfeit is de dader als het ware onder invloed van zijn stoornis. Hij begaat het strafbaarfeit dus niet meer uit eigen wil, maar "in de wil van zijn of haar stoornis." Bij volledige ontoerekeningsvatbaarheid is er sprake van een schulduitsluitingsgrond. Vaak worden deze personen veroordeeld tot TBS.
- Verminderde toerekeningsvatbaarheid: dit is geen schulduitsluitingsgrond! Het geeft de mate aan waarin de strafbare gedraging aan de verdachte toe te rekenen is. De vraag of een feit aan de dader kan worden toegerekend is altijd ja of nee. Bij verminderde toerekeningsvatbaarheid is de gedraging dus wel aan de dader toe te rekenen, al zal hij hoogswaarschijnlijk een mildere straf opleveren.