Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Daden
Handelen oftewel het verrichten van daden is een deelverzameling van het menselijk gedrag. Alle handelingen die beschouwd kunnen worden als intentioneel of waarbij enig doel werd vooropgesteld, kunnen onder de noemer ‘menselijk gedrag’ geplaatst worden. Het handelen dat er deel van uit maakt, kan op verscheidene manieren benaderd worden. Met ‘handelen’ wordt vaak ‘sociaal handelen’ bedoeld.
Sociaal handelen is een deelverzameling van handelen en betreft elke handeling die zinvol betrokken is op anderen. Wanneer mensen tijdens een misviering allen rechtstaan wordt dit bestempeld als sociaal handelen. Het onderscheidt zich van het gedrag dat mensen samen vertonen, het zogenaamde gezamenlijk gedrag dat niet altijd als sociaal handelen aanzien mag worden. Dit komt tot uiting bij regenweer. Als het regent, reageren de mensen nagenoeg terzelfdertijd met dezelfde handeling namelijk het bovenhalen van hun paraplu’s. Het betreft hier echter geen sociaal handelen aangezien de handeling niet betrokken is op andere mensen.
Wanneer men in zijn overwegingen overhelt tot daden spreekt men over neigingen (ergens toe neigen).
Sociaal handelen
Elk type van handelen is zinnig voor diegene die handelt en kan als begrijpelijk gedrag bestempeld worden. Het menselijk sociaal handelen kan onderverdeeld worden in twee verzamelingen met elk twee grondcategorieën namelijk rationeel en niet-rationeel handelen. Affectief en traditioneel handelen worden beschouwd als niet-rationele vormen van handelen, terwijl waarderationeel en doelrationeel handelen wel als rationele handelingen aanzien worden:
- Affectief handelen is een niet-rationeel proces dat bepaald wordt door de emoties of affecten van de handelende persoon, de actor, en door zijn gevoelsmatige ingesteldheid;
- Traditioneel handelen is ook een niet-rationeel proces waarbij jarenlange gewoontes het gedrag bepalen. Rituelen worden onder deze noemer geplaatst. Een voorbeeld hiervan is de traditie een worst te snijden vooraleer deze gebakken wordt.
- Waarderationeel handelen is een vorm van rationeel handelen dat veroorzaakt wordt door het geloof in de waarde van een bepaald gedrag zonder afhankelijk te zijn van het voortuitzicht van succes. De handeling van een kamikaze kan hieronder geplaatst worden aangezien het een rationele handeling betreft waarbij geen rekening gehouden wordt met de gevolgen.
- Doelrationeel handelen is in contrast met het waarderationeel handelen net wel berust op de verwachtingen die bestaan ten aanzien van de wereld rondom (de samenleving, mensen, goden, en dergelijke). Deze verwachtingen worden bij doelrationeel handelen beschouwd als voorwaarden om de vooropgestelde doelen van de actor mogelijk te maken.
Gedrag dat de mensen niet goed begrijpen, wordt vaak gecategoriseerd onder de noemer stuurloos of zinloos gedrag. Nochtans kan men slechts in zeer exceptionele situaties spreken over zinloze handelingen, meestal bedoelt men affectief handelen.
Vrije mediabestanden over Social actions op Wikimedia Commons