Niels Ryberg Finsen

Niels Ryberg Finsen
Afbeelding gewenst
Geboorteland	Denemarken
Geboorteplaats	Tórshavn, Faeröer
Nationaliteit	Sjabloon:DA
Plaats van overlijden	Kopenhagen
Nobelprijs voor de	Geneeskunde
In	1903
Reden	behandeling van lupus vulgaris met geconcentreerde lichtstraling.

Niels Ryberg Finsen (Tórshavn, 1860 – Kopenhagen, 1904) was een Faeröer-Deense arts en wetenschapper die bekend staat om zijn baanbrekende werk in de fototherapie (lichttherapie).

Leven

Niels Ryberg Finsen werd geboren op 15 december 1860 in Tórshavn op de Faeröer eilanden, die destijds een deel van Denemarken waren. Hij was de zoon van Hannes Steingrim Finsen, een Deense ambtenaar uit een IJslandse familie, en Johanna Sophie Christine Formann uit Falster in Denemarken. Het paar was in 1858 vanuit IJsland naar Tórshavn verhuisd.

Zijn jeugd werd gekenmerkt door gezondheidsproblemen, vooral een ernstige vorm van astma, wat later zijn werk en interesses zou beïnvloeden.

Hij ging naar school in Tórshavn en vervolgens in Herlufsholm in Denemarken. Vanaf 1876 ging hij in Reykjavik in IJsland naar school, waar zijn scholresultaten verbeterden. In 1882 trok hij naar Kopenhagen verderstuderen. Hij studeerde in 1882 af aan de Metropolitan School. Daarna ging hij geneeskunde studeren aan de Universiteit van Kopenhagen, waar hij in 1890 afstudeerde.

Loopbaan

Finsen begon zijn carrière als assistent in de anatomie aan de universiteit, maar zijn slechte gezondheid dwong hem te stoppen met deze fysieke arbeid. Hij wendde zich tot onderzoek en onderwijs in fysiologie. Zijn interesse in de effecten van licht op gezondheid begon in deze periode, waarschijnlijk ingegeven door zijn eigen medische problemen en de zoektocht naar verlichting. Hij studeerde geneeskunde aan de universiteit van Kopenhagen, waar hij in 1890 promoveerde. Later werd hij in Kopenhagen hoogleraar in de dermatologie.

In 1893 publiceerde hij zijn eerste werk over de therapeutische mogelijkheden van licht, met name zonlicht. Hij ontdekte dat bepaalde golflengten van licht een genezend effect hadden op verschillende huidziekten. Dit leidde tot de ontwikkeling van de fototherapie, een behandelmethode die gebruik maakt van geconcentreerd licht.

Zijn meest bekende bijdrage is zijn werk aan de behandeling van lupus vulgaris, een huidaandoening verwant aan tuberculose. Hij ontdekte dat ultraviolet licht de bacteriën die de ziekte veroorzaakten kon doden. In 1895/1896 richtte hij het Finsen Medisch Lichtinstituut op in Kopenhagen, waar hij onderzoek deed en patiënten behandelde met zijn lichttherapie.

Nobelprijs en andere erkenningen

Voor zijn baanbrekende werk op het gebied van lichttherapie ontving Niels Finsen in 1903 de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde. Hij was de eerste Deense laureaat en zijn werk legde de basis voor verdere ontwikkelingen in de medische toepassing van licht. Zijn ziekte weerhield hem ervan de uitreikingsplechtigheid van de Nobelprijs bij te wonen.

Hij werd benoemd tot Ridder van de Dannebrog, en kreeg vele andere onderscheidingen en werd bekroond met een herdenkingsteken van het Deense Rode Kruis voor hulp aan Deense krijgsgevangenen in november 1904.

Overlijden en nalatenschap

Niels Ryberg Finsen stierf op 24 september 1904, met drieënveertig jaar, in Kopenhagen aan de gevolgen van zijn chronische hart- en leveraandoeningen. Zijn nalatenschap leeft voort in de vorm van het op zijn initiatief in 1895 in Kopenhagen opgerichte Finsen Medisch Lichtinstituut, dat zich blijft richten op onderzoek naar de therapeutische toepassingen van licht en de behandeling van huidziekten.

Finsens werk heeft een blijvende impact gehad op de medische wereld, en zijn pionierswerk in de fototherapie wordt nog steeds erkend en toegepast in moderne medische behandelingen.

In 1983 stond hij afgebeeld op een postzegel van de Faeröer.

Weblinks

• https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1903/finsen/facts/

 

artikelkiem