Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Materialenpaspoort
Het materialenpaspoort (ook wel circularity passport, Cradle-to-Cradle Passport en Material Passport genoemd) is een overzicht van alle gebruikte materialen en hun kenmerken in een product of bouwconstructie. Het vervult daarmee een archieffunctie waarin is vastgelegd welke materialen met welke kenmerken op welke wijze in welk product zijn toegepast. Met als doel de materialen waarde te laten behouden voor hergebruik of recycling. Het materialenpaspoort draagt daarmee bij aan de kringloopeconomie (ook wel circulaire economie genoemd).
Het concept
Het idee voor een materialenpaspoort komt voort uit het inzicht dat de grondstoffenvoorraad van deze aarde, een gesloten systeem, niet onuitputtelijk is. Een van de acht millenniumdoelstellingen van de [Verenigde Naties] ‘de bescherming van een duurzaam leefmilieu’[1]. Er is daarom toenemend aandacht om de groei van de afvalberg in te dammen en uitputting van grondstoffen waar mogelijk te voorkomen.
Vanuit die gedachte, werken verschillende Europese partijen actief aan de introductie van een materialenarchief, materialenbibliotheek of materialenbank van waaruit circulair gebruik van materialen mogelijk zal zijn. Naar voorbeeld van een regulier paspoort, geeft het materialenpaspoort materialen een identiteit, waarmee het een waarde krijgt, ook na het levenseinde van het product of de constructie waarin het is toegepast. Het paspoort staat toe dat materialen verhuizen van het ene gebouw naar het andere of van de ene auto naar de andere. Ze blijven daarbij in beeld. Het materialenpaspoort vormt een incentive voor ontwikkelaars, leveranciers en producenten om te kiezen voor duurzamer materialen die circulair toepasbaar zijn. Daarmee geeft het paspoort een impuls aan circulaire bedrijfsmodellen.
Toepasbaarheid
Het materialenpaspoort kan worden toegepast voor elk product en constructie, op zowel product-, component- en materiaalniveau. In een materialenpaspoort kan voor een gebouw bij oplevering een complete beschrijving worden gegeven van alle gebruikte producten (trappen, kozijnen, ramen, vloeren, etc.), de gebruikte componenten (ijzeren balk, glazen ramen, stalen schroeven, etc.), als ook ruwe materialen (staal, hout, glas, etc.) met daarbij vermeld de kenmerken en producten. Op vergelijkbare wijze kunnen voor alle denkbare producten de gebruikte materialen worden vastgelegd, zoals auto’s, koelkasten, televisies en alle andere artikelen. Ook achteraf kan een paspoort gemaakt worden op basis van alle beschikbare documenten.
Vanzelfsprekend moet dit paspoort in de tijd worden geactualiseerd na renovatie, aanpassing of verbouwing en dat is daarmee meteen randvoorwaarde voor succes. De houder van het paspoort heeft hiermee te allen tijde inzicht in de bouwstenen van een product, hetgeen met name aan het einde van de levensduur van belang is. Het product met een gebruiksdoel verandert op dat moment een materialendepot: een verzameling waardevolle materialen die bruikbaar zijn voor hergebruik danwel recycling. Waar het gaat om het slopen van gebouwen, kan op basis van het overzicht efficiënt gedemonteerd worden.
Een ander mogelijk gevolg van het materiaalpaspoort is dat een zorgvuldiger afweging wordt gemaakt van te gebruiken materialen, daar deze immers in beeld blijven en hergebruik/recycling het achterliggende streven is. Ten slotte zal het paspoort elk waarderingsproces vergemakkelijken, daar er volledig zicht is op alle gebruikte componenten.
Initiatieven
Binnen Europa zijn er inmiddels meerdere initiatieven voor het uitgeven van een materialenpaspoort, waaronder:
- Madaster Foundation[2], een initiatief dat inmiddels wordt ondersteund door partijen in de bouwsector, waaronder Redevko, VolkerWessels, ABN AMRO, Alliander, Imd raadgevende Ingenieurs en Schiphol Real Estate.
- BAMB 2020[3]: Buildings as Material Banks, een door de EU ondersteund project waarbinnen 16 partijen hun krachten bundelen (universiteiten, bouwsector, IT bedrijven, consultants en beleidsmakers). Partners zijn: Brussels Environment, EPEA Nederland, Vrije Universiteit Brussel, BRE, ZUYD Hogeschool, IBM, SundaHus, Ronneby Kommun, Technical University of Munich, Universiteit Twente, Universidade do Minho, Sarajevo Green Design Foundation, Drees & Sommer, VITO, BAM Construct UK, Aurubis.
- Maersk Line[4]is gestart met een Cradle-to-Cradle Passport’ om onderdelen en materialen beter te kunnen recyclen.
Publicaties
- Kennispaper Materialenpaspoort van SBRCURnet, onafhankelijk kennisnetwerk voor de bouwsector, geïnspireerd op de afstudeerscriptie ‘Documenteren in de bouwketen ten behoeve van hoogwaardig hergebruik en recycling’ van SBRCURnet-projectmanager Wouter Huurman
- Boek Material Matters, door Thomas Rau en Sabine Oberhuber, ISBN 9789461562258, 2016
Externe links
- Artikel op Duurzaambedrijfsleven
- ABN AMRO over het Madaster materialenpaspoort
- EPEA Nederland over Circularity Passports
- Duurzaam nieuws: Materialenpaspoort wordt de standaard voor duurzaam en circulair bouwen
- Website Turntoo
- Euractiv: EU group says a ‘product passport’ would open doors to eco-innovation
| Bronnen, noten en/of referenties
|
