Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lorenzo and Isabella (schilderij van J.E. Millais)
1849
olieverf op doek
103 x 142.8 cm
signatuur: JE Millais 1849 PRB
National Museums Liverpool, Walker Art Gallery, UK.
 One of the founders of the Pre-Raphaelite Brotherhood | ||
| Volledige naam | John Everett Millais | |
| Geboren | Southampton (Hampshire), 8 juni 1829 | |
| Overleden | Londen,13 augustus 1896 | |
| Nationaliteit | Brits | |
| Beroep | schilder en illustrator | |
Lorenzo and Isabella, ook bekend als Isabella, is het eerste schilderij dat John Everett Millais (1829-1896) maakte na de oprichting van de prerafaëlieten in 1848. Hij was toen slechts negentien jaar. Hij zette PRB naast zijn signatuur en ook onderaan op de stoel van Isabella.
Literaire bron
Millais vond het onderwerp van dit schilderij in het verhalend gedicht Isabella, or The Pot of Basil (1818) van John Keats (1795-1821). Dat gedicht was op zijn beurt gebaseerd op het vijfde verhaal van de vierde dag uit de Decamerone van de 14e eeuwse Italiaanse schrijver Giovanni Boccaccio (1313-1375).
Een jonge vrouw uit een welgestelde Florentijnse koopmansfamilie is voorbestemd om met een rijke edelman te trouwen. Ze wordt echter verliefd op een arme leerjongen van haar broers. Wanneer die broers lucht krijgen van de romance, vermoorden ze hem en begraven ze zijn lichaam. Na de verdwijning van haar geliefde kwijnt de jonge vrouw weg en op een nacht ziet ze in een visioen waar hij vermoord en begraven is. Ze graaft zijn lichaam op, onthoofdt hem en begraaft het hoofd van haar geliefde in een bloempot, waarin ze basilicum zaait. Ze koestert de pot en de basilicum groeit door haar tranen. De broers ontdekken haar macabere geheim en gaan er met de pot basilicum vandoor. Kort daarop sterft de jonge vrouw van verdriet.
Onderwerp
Het schilderij beeldt het moment af waarop de broers ontdekt hebben dat Isabella en Lorenzo verliefd zijn op elkaar. Ze zijn op dat moment al van plan Lorenzo te laten verdwijnen, zodat Isabella toch met een rijke edelman kan trouwen. Isabella zit aan de rechterkant, gekleed in een grijze jurk. De gedoemde Lorenzo biedt haar een doorgesneden bloedsinaasappel aan. Een van haar broers kraakt een noot en probeert de hond van zijn zuster te schoppen.
Modellen
Om in de geest van de prerafaëlieten alles 'naar waarheid' te schilderen, koos Millais vrienden en familieleden om model te staan voor de figuren op zijn schilderij.
Zo poseerde Mrs. Hodgkinson, de vrouw van zijn halfbroer, voor Isabella en William Michael Rossetti (1829-1919) voor Lorenzo, maar dan wel met blond haar in plaats van met zijn natuurlijke donkere haarkleur. Millais' vader, die zijn baard moest afscheren, stond model voor de man die zijn mond afveegt met een servet. Dante Gabriel Rossetti (1828-1882) poseerde voor de man aan het uiteinde van de tafel, die uit een langwerpig glas drinkt. Een student, die Plass heette, poseerde voor de dienaar. [1] Jack Harris, een kameraad en oudere studiegenoot van Millais, stond model voor de broer van Isabella, die naar de hond schopt. [2]
Aan de linkerkant poseerde Frederic George Stephens (1828-1907) voor de broer die naar zijn wijnglas kijkt en de schilder Walter Howell Deverell (1827-1854) voor de man daarnaast.
Millais haalde de informatie over de kledij van de figuren uit het geïllustreerde Costumes Historiques van Camille Bonnard. De majolica borden op tafel heeft Millais gebaseerd op originele borden uit de 15e eeuw.
[3]
Iconografie
Het schilderij bevat een aantal voortekens van de tragedie, die zal plaatsvinden. Zo kraakt een van de broers een noot, terwijl hij boos naar de hond van Isabella schopt. Zijn eigen hond ligt rustig te slapen onder zijn stoel. Honden worden vaak gebruikt als symbool van trouw. Op de tafel is zout gemorst, een symbool voor het bloed dat later zal worden verspild. Het zout ligt in de schaduw van de arm van de voorste broer, wat hem meteen koppelt aan het toekomstige bloedvergieten. Op de rugleuning van de stoel aan de linkerkant zit een havik met een witte veer van een duif in zijn snavel, een hint naar het dreigende geweld. De duif is een traditioneel symbool van vrede. Ook op de majolica borden op tafel staan gewelddadige taferelen.
De hoofden van de geliefden worden in de achtergrond verbonden door een boog. Rond de paal achter het hoofd van Isabella groeien passiebloemen, een symbool van haar liefde voor Lorenzo. De witte rozen achter Lorenzo wijzen op zijn oprechte genegenheid voor haar. De geliefden delen een doorgesneden bloedsinaasappel, een symbool voor iemand die net onthoofd is. De pot met kruiden op de achtergrond is een hint naar het vervolg van het verhaal. Op de basis van de stoel van Isabella staat een gravure van een knielende figuur met daaronder de initialen van de prerafaëlieten: PRB.
Compositie
Millais heeft bewust geprobeerd het perspectief te vervormen. Hij wilde de geringe diepte reproduceren, die de prerafaëlieten zo bewonderden in de vroege Italiaanse schilderijen. Aan de rechterkant is de tafel van voor naar achter ongeveer anderhalve meter lang. De zeven mensen die daar zitten hebben op zijn minst een tafel nodig die twee keer zo lang is. De figuren zijn met opzet afgevlakt en lijken wel samengeperst als overlappende speelkaarten. Behalve Lorenzo, zijn alle figuren in profiel geschilderd, wat doet denken aan portretten uit de renaissance. Iedere figuur is bovendien met evenveel precisie afgebeeld.
Nog een ruimtelijke vervorming is te zien in de boog op de achtergrond, die de hoofden van de twee geliefden verenigt. Millais heeft er bewust voor gekozen de pilaar boven het hoofd van Isabella niet te laten wijken in de ruimte, om de symboliek van deze boog te behouden.
De clair-obscur [4] wordt zo goed als helemaal weggelaten en de intensiteit van de naast elkaar voorkomende kleuren en tonen wordt overdreven, zoals te zien is aan de dienaar die achter de geliefden staat. Het witte doek om zijn arm is sterk gemodelleerd ten opzichte van zijn platte, zwarte tuniek. Zijn gele kousen smelten bijna samen met de achtergrond.
Het centrale motief van het schoppende been van een van de broers en de gekantelde stoel verstoren bewust het evenwicht van de compositie. Hetzelfde kan gezegd worden van de overdaad aan uitvoerig uitgewerkte motieven, zoals op het damasten tafelkleed, op de borden, op het behang en op de jurk van Isabella. Dit is ook een opvallend kenmerk van de prerafaëlieten.
Techniek
Op sommige delen van het schilderij is te zien dat Millais op een natte, witte ondergrond werkte, in de geest van de prerafaëlieten.
Daarbij werd eerst de witte ondergrond voorbereid, waarbij hij in de laatste laag een beetje oranje of wat kopalvernis
[5]
door het wit mengde. Nadat de laag grondig was verhard, tekende hij met potlood zeer nauwkeurig de contouren van het deel waaraan hij die dag wilde werken. Voor het actuele schilderen bereidde hij verse witte verf, waaruit hij met absorberend papier zoveel mogelijk olie verwijderde. Daarna voegde hij er opnieuw een druppeltje vernis aan toe. Met het paletmes bracht hij een zeer gelijkmatig laagje van dit wit aan, zodat de tekening er nog vaag doorheen schemerde. In sommige gevallen bracht hij deze verdikte witte verf met een penseel aan op vormen die extra glans nodig hadden. Daarbij gebruikte hij gerectificeerde terpentijn.
Over deze natte ondergrond werd met transparante of semi-transparante kleuren geschilderd. De verdunde verf werd heel zacht met marterharen penselen aangebracht, zonder de ondergrond te verstoren. Kleur op kleur glacerend bouwde hij zijn werk op, waardoor het zeer helder bleef. Schilderijen die op deze manier geschilderd werden, zijn niet te retoucheren zonder verlies van die helderheid.
Tentoonstelling en receptie
Toen Lorenzo and Isabella in 1849 voor het eerst werd tentoongesteld in de Royal Academy, stond het volgende citaat uit het gedicht van Keats in de catalogus:
In Fraser's Magazine van juli 1849 kreeg het de minst lovende kritiek. Over het schilderij werd geschreven dat het zich door zijn grote uitmuntendheid van de andere werken onderscheidde. De figuren van de broers waren krachtig en origineel getekend en geschilderd, de kleuren gevoelig en mooi. Toch vond men dat deze jonge kunstenaar, die onmiskenbaar een genie was, de voorkeur gaf aan wat ze 'een valse stijl' noemden. Ze vonden het werk te gekunsteld. De meerderheid van de andere critici waren lovend over het werk, hoewel ook een aantal van hen zijn stem niet liet horen.
De publieke opinie daarentegen beschouwde Lorenzo and Isabella als een grap, waarvan de absurditeit enkel kon worden overtroffen door het schilderij Rienzi van William Holman Hunt (1827-1910), dat tegelijkertijd werd tentoongesteld. Dit maakte Millais nog vastberadener om achter de principes van de prerafaëlieten te blijven staan.
Het schilderij werd gekocht door drie amateur-handelaars, die het op hun beurt aan de kunstverzamelaar B.G. Windus van Tottenham verkochten. Na een tiental jaar kwam het in het bezit van Ernest Gambart (1814–1902), die het doorverkocht aan Thomas Woolner (1825–1892). Het is nu in het bezit van de Corporation of Liverpool, die het in 1884 op de kunstmarkt aankocht voor £1050.
Externe links
- Lorenzo and Isabella door John Everett Millais - Met de mogelijkheid te zoomen en gedetailleerd te bekijken.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- (en) Beers, Henry Augustin, A History of English Romanticism in the Nineteenth Century, 1901, Forgotten Books, ISBN 1451017049, ISBN 9781451017045
- (en) Millais, John Guille, The life and letters of Sir John Everett Millais, president of the Royal Academy, Deel 1, 1973, AMS Press, oorspronkelijk van de University of Michigan. ISBN 0404043267 ISBN 9780404043261
- (en) Rossetti, William Michael, His Family-Letters with a Memoir Deel I, Ellis, 1895, London.
- Literatuur
- (en) Cruise,Colin, Pre-Raphaelite Drawing, 2011, Thames & Hudson. ISBN 0500238812
- (en) Prettejohn,Elizabeth, The Art of the Pre-Raphaelites, 2007, Tate Publishing, Millbank, London. ISBN 9781854377265 ISBN 978-1854377265
- (en) Ruskin, John, Pre-Raphaelitism, 1851, New York: John wiley, 1s Park Place.
- (fr) Bonnard, Camille, Costumes des XIIIe, XIVe et XVe siècles, extraits des monumens les plus authentiques de peinture et de sculpture, Deel 2, Treuttel et Würtz, 1830, Paris.
- Voetnoten
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Pre-Raphaelite paintings op Wikimedia Commons.