Loggerman

De aanduiding Loggerman had betrekking op bepaalde zeevissers uit de vissersdorpen aan de Noordzeekust. Hij was overgestapt van de traditionele bomschuit op een in de tweede helft van de 19e eeuw nieuw verschenen type vissersvaartuig, de logger.

Logger

Deze logger was een slank tonend, bezeild en gekield, vissersschip dat in de 19e eeuw voor de haringvisserij met staand want in gebruik werd genomen. Scheveningen had daarin het voortouw. De plaatselijke hotelhouder A.E. Maas die naast zijn hotel óók een rederij bezat, was de eerste die naast zijn bomschuiten ging beschikken over loggers: en dit bleek succesvol. In de beide gevallen, zowel door de bomschuit als door de logger, mocht vanaf 1857 in de Noordzee worden gevist op haring die tevens aan boord werd gekaakt, gepekeld en ingekuipt.

Bomschuit

Het platboomd vissersvaartuig, bomschuit genaamd, was van oudsher het vissersschip dat in gebruik was bij de kustvissers aan de Noordzeekust. Het schip was plomp en zwaar en was niet te vergelijken met een logger. De vissers van de platboomde schuiten moesten bij gebrek aan een zeehaven vanaf het strand zee kiezen en óók daar aanlanden. Hun visserij was eerder gericht op de vangst van platvis en rondvis. Maar nu mochten óók zij zich na 1857 voluit richten op de vleetvisserij op haring.

Broodroof

Alhoewel eerst met argusogen werd gekeken naar de rankheid en de schijnbare kwetsbaarheid van de logger, konden de kritische vissers niet ontkennen dat de logger bij haar vleetvisserij op haring - waarop ze specifiek was ingesteld - de bomschuit op alle terreinen versloeg. De logger kende in zee een snellere verplaatsing, ze was meer wendbaar en ze telde een ruimere berging voor haar vangsten. De logger werd door steeds meer reders aangeschaft en steeds meer jongere vissers stapten over van het verouderde platboomde vaartuig op het nieuwe ranke vissersschip. Deze overstappers, met name jongeren, werden gezien als lieden die de bomschuitvissers het brood uit de mond stalen.

Gewelddadige confrontaties

Er ontstond in de kustdorpen een ware hetze tegen de zogenaamde loggerman. Het was in feite een afspiegeling van de vooruitgang die echter ook kenmerkende sociale problemen met zich meevoerde zoals dat óók in de agrarische sector en bij de industrie merkbaar was. De gemoederen in de vissersgemeenschap gingen hoog oplopen en vechtpartijen waren daarvan het resultaat.

Omdat uiteindelijk de bouw van de bomschuit door een gebrek aan vraag ernaar terugliep terwijl vraag naar loggers in aantal snel groeide, verschoof de verhouding bomschuitenman vs. loggerman in het voordeel van de laatste. De logger werd geaccepteerd en haar bemanning gedoogd. De controversen raakten hun scherpte kwijt en in dat opzicht keerde de rust in de dorpen weer. Voor zover er nog van controversen sprake was, betrof dit conflicten tussen de reders en de visserlieden.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: