Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Libretto
Het libretto – Italiaans verkleinwoord voor Libro ( = boek ) - is de gangbare benaming voor de tekst die wordt gebruikt in een uitgebreid vocaal werk, zoals een opera, operette of musical. Een libretto werd oorspronkelijk uitgegeven als een klein, gedrukt boekje. Vandaar de naam!
Het libretto bevat ook alle bijzonderheden en regie-aanwijzingen voor het muziekstuk, en onderscheidt zich door vorm en inhoud van het scenario van een toneelstuk of een film.
De term libretto wordt soms ook gebruikt om te verwijzen naar de tekst van grote liturgische werken, zoals missen, requiem, en cantate’s.
Ook sommige ballethistorici hanteren het woord libretto om te verwijzen naar de boekjes, die het 19 eeeuwse Parijse publiek gebruikte bij balletvoorstellingen, waarin een zeer gedetailleerde beschrijving van het verhaal van het ballet scène voor scène was opgenomen.
Librettisten
De relatie van de librettist – dus de schrijver van een libretto - tot de componist bij het creëren van een muziekwerk, is door de eeuwen heen steeds veranderd, net als de de toegepaste schrijftechnieken en de bronnen waaruit werd en wordt geput.
De componist moet zich natuurlijk goed kunnen inleven in de aangeleverde teksten en daardoor worden geïnspireerd. Ook de librettist moet een goed gevoel voor de mogelijkheden en onmogelijkheden van de muzikale middelen hebben, en moet goed weten wat de componist met zijn teksten kan bereiken.
Een bekende librettist was bijvoorbeeld Bertolt Brecht, die samen met Kurt Weill beroemde opera's schreef als Die Dreigroschenoper en Mahagonny, en die het samenspel met de componist goed beheerste.
Hoe belangrijk het was, dat een componist over een goed libretto kan beschikken, bleek wel toen de Franse componist Jacques Offenbach begon te schrijven aan de opera Les Contes d' Hoffmann, op een libretto van Jules Barbier, die op zijn beurt weer was geïnspireerd door de verhalen van de Duitse romantische schrijver E.T.A. Hoffmann. Die opera had een geweldig succes. Vóór die tijd lukte het Offenbach maar niet een goed libretto te vinden.
De Duitse componist Richard Wagner liet het schrijven van zijn muziekdrama's niet aan anderen over, maar schreef zelf de teksten hiervoor.
De Italiaanse componist Guiseppe Verdi gaf dikwijls voor zijn opera's zelf de hoofdlijnen van het libretto aan, om het vervolgens aan zijn librettisten aan te reiken om het verder uit te werken.
Soms is het libretto een bijelkaar gesprokkeld verhaal en is een opera toch geweldig succesvol geworden, dus niet dankzij maar ondanks het libretto.