Leo Baekeland

Leo Baekeland
Leo Baekeland in 1916
Leo Baekeland in 1916
Algemene informatie
Volledige naam	Leo Hendrik Baekeland
Geboren	14 november 1863, Gent, België
Overleden	23 februari 1944, Beacon (New York), Verenigde Staten van Amerika
Nationaliteit	Belg
Bekend van	bakeliet
Beroep	Chemicus Uitvinder

Leo Henricus Arthur Baekeland (Gent, 14 november 1863 – Beacon (New York), 23 februari 1944) was een Amerikaanse chemicus van Belgische origine die onder andere het Velox-fotopapier en het bakeliet uitvond. Bakeliet was een goedkope, veelzijdige stof, en is in feite de eerste synthetische polymeer ooit gemaakt.

Leven

Hij werd geboren in Gent als zoon van de herbergier en schoenmaker Charles Baekeland en zijn echtgenote Rosalia Merchie. Na lager onderwijs aan de stadsschool aan het Kramersplein genoot hij dankzij een studiebeurs middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum aan de Ottogracht. Al op 21-jarige leeftijd (1885) behaalde hij zijn doctoraatsdiploma summa cum laude aan de Gentse universiteit. Geïnspireerd door de autobiografie van Benjamin Franklin emigreerde hij in 1891 naar de Verenigde Staten.

Baekeland verkocht zijn patent op het Velox-fotopapier aan George Eastman van de Eastman Kodak Company.

Uitvinding van bakeliet

Baekeland ontwikkelde het bakeliet om financiële redenen. Zijn eerste doel was om een vervangingsproduct voor het dure schellak te vinden. Andere chemici hadden reeds ontdekt dat veel van de natuurlijke vezels van de stof polymeren waren. Baekeland begon met de reacties van fenol en formaldehyde te onderzoeken. Hij ontwikkelde eerst een oplosbare fenol-formaldehydevariant van asbest, die nooit een succes werd. Daarna probeerde hij een ander bindmiddel voor asbest te ontwikkelen, in plaats van het rubber dat destijds gebruikt werd. Door de controle van de druk en temperatuur die uitgeoefend werd op fenol en formaldehyde kon hij het bakeliet ontwikkelen, een fenolhars met de officiële naam polyoxybenzylmethyleenglycolanhydride. Op 7 december 1909 ontving Baekeland onder nummer 942699 het zogenaamde Heat and Pressure-patent voor het bakeliet.

Later leven

Door zijn uitvinding van het bakeliet werd Baekeland multimiljonair. Toen hij ouder werd, werd Baekeland alsmaar excentrieker, en maakte vaak ruzie met zijn zoon over salaris en erfrechten. In 1939 verkocht hij, op aanraden van zijn zoon, de Bakelite Corporation (in 1910 opgericht als de General Bakelite Company) aan de Union Carbide and Carbon Corporation. Na zijn pensioen leefde hij teruggetrokken en at alleen nog maar uit blik. Hij werd ook geobsedeerd door het ontwikkelen van een immense tropische tuin op zijn landgoed in Florida. In 1944 stierf hij in een sanatorium in Beacon, New York, aan een hersenbloeding.

erkenningen

• Voor zijn uitvinding van het bakeliet werd hem in 1940 de Franklin-medaille toekekend.

Trivia

• Leo Baekeland eindigde in 2005 op de 32e plaats in de Vlaamse versie van De Grootste Belg.

Literatuur

• Bart D’HONDT, Van Andriesschool tot Zondernaamstraat. Gids door 150 jaar liberaal leven te Gent, Gent, Liberaal Archief / Snoeck, 2014, p. 129

Externe links

• Amsterdam Bakelite Collection
• Baekeland op UGentmemorie
• Biografie van Leo Baekeland op de website van het Liberaal Archief

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Leo Hendrik Baekeland op Wikimedia Commons.