Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kromme, Geer en Zijde
| Polder in Nederland | |||
| Provincie | Zuid-Holland | ||
| Opgeheven | 1975 | ||
| Opgegaan in | Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard | ||
| |||
Polder Kromme, Geer en Zijde is een polder in de Krimpenerwaard, onder Ouderkerk aan den IJssel. De polder grenst in het Westen aan de Hollandsche IJssel en in het Noorden aan polder De Nesse. In 1338 wordt Kromme en Geer genoemd als locatie waar een steenoven was. Dit is de oudste vermelding van de vele steenovens die langs de benedenloop van de Hollandsche IJssel zouden worden gesticht. De vereniging van de drie polders Kromme, Geer en Zijde (met een totale oppervlakte van 1132 ha) werd, voor de gezamenlijke bemaling, al geregeld in 1470. Administratief bleven zij onafhankelijk. De windmolens werden geplaatst aan de zuidwestrand van de polder Geer tegen de noordoostrand van de polder Zijde. De oude sluizen van de polders Kromme en Zijde werden geruimd en die van de middelste polder Geer bleef in stand. De molens sloegen uit op een langs de grens van Geer en Zijde naar de IJsseldijk lopende voorboezem, die het water door een spuisluis (Geersche of Ouderkerkse sluis) in die dijk op de IJssel afvoerde. De polder viel samen met De Nesse, onder beheer van het ambacht Ouderkerk aan den IJssel.
Omdat het water in de Hollandse IJssel steeds hoger kwam door het rijzen van de zeespiegel, hogere stormvloeden en aanslibbing moesten de dijken verhoogd worden. Daarom werd in 1739 een tweetrapsbemaling ingevoerd met drie ondermolens, één voor het deel Zijde en twee voor het deel Kromme en Geer, en één bovenmolen. In de 19de eeuw waren dat een bovenmolen (wipmolen), in 1855 door een achtkane bovenkruier vervangen, en twee ondermolens, een achtkante bovenkruier en een wipmolen. Pas in 1916 werd het windgemaal opgeheven en vervangen door een gemaal met zuiggasmotor en centrifugaalpomp. In 1917 werd de gehele molengang (molens en kade) afgebroken. De polder is in 1975 opgeheven en opgegaan in het Hoogheemraadschap van de Krimpenerwaard.
In 2011 werd het oude gemaal vervangen door het gemaal Hillekade. Deze is gerealiseerd in het kader van het Veenweidepact. Het water uit de polder Kromme, Geer en Zijde wordt via een brede nieuwe watergang naar het gemaal Hillekade getransporteerd. Dit gemaal verplaatst het water naar de polder Den Hoek & Schuwagt. Hier wordt het water afgevoerd naar gemaal Johan Veurink en dan naar de Hollandse IJssel. Het gebouw is zo ontworpen dat het is ingepast in het landschap en is uitgevoerd met visvriendelijke vijzels. Vissen kunnen zo van de ene naar de andere polder zwemmen. De oevers van de nieuwe watergang zijn natuurvriendelijk aangelegd.
Bronnen, noten en/of referenties
|
