Kolyma (regio)

Kaart van Rusland met de locatie van de regio Kolyma

kaart van de Kolyma River Watershed, gebaseerd op USGS-gegevens

Kolyma (Russisch: Колыма́, [kəɫɨˈma]^?) is een regio in het Verre Oosten van Rusland. Deze wordt begrensd door de Oost-Siberische Zee en de Noordelijke IJszee in het noorden, en de Zee van Ochotsk in het oosten en zuiden. De regio ontleent zijn naam aan de gelijknamige rivier en bergketen, en omvat ruwweg het Russische autonome district Tsjoekotka en de oblast Magadan. De oppervlakte komt overeen met 1,5 maal de landoppervlakte van geheel Japan.

Berucht

Kolyma werd berucht toen het district in de 19e eeuw door de Russische tsaar als verbanningsoord voor politieke tegenstanders werd gebruikt. Als straf "naar Siberië gestuurd worden", wat ook vaak een doodstraf bleek , , werd gedurende de Grote Zuivering vooral geassocieerd met de Kolyma-regio. Pas toen er in de jaren 30 van de twintigste eeuw goudaders gevonden werden (die tot de rijkste ter wereld bleken te behoren), en zeldzame ertsen zoals uranium, trokken avonturiers en wetenschappers vrijwillig naar het gebied. Toen deze vondsten van strategisch belang werden geacht voor het voortbestaan van de jonge Sovjetstaat, kwam het gebied onder directie van de NKVD, de geheime dienst, met als dekmantel het bedrijf Dalstroj en als beruchtste kamp de Sevvostlag. Niet alleen misdadigers, maar ook, naar willekeur, (vermeende) politieke tegenstanders, als zogenaamde 'Vijanden van het Volk', werden met honderdduizenden naar Siberië verbannen en in strafkampen tot dwangarbeid gedwongen. In de tijd dat Josef Stalin aan de macht was, werd de Kolyma-regio de meest beruchte provincie van de Gulag. Robert Conquest rekent in zijn Kolyma, The Arctic Death Camps (1978) uit dat meer dan vier miljoen mensen zijn omgekomen tijdens het transport naar, of in een van Kolyma's talloze goud-, houtkap-, wegenbouw- of andere werkkampen, tussen 1932 en 1954. Martin J. Bollinger berekent in zijn Stalin's Slave Ships: Kolyma, the Gulag Fleet, and the Role of the West (2007) het totaal aantal omgekomenen op minstens 130.000, de C.I.A. gaat volgens boekbespreker Norman Polmar uit van mogelijk 3 miljoen slachtoffers. Kolyma's angstaanjagende reputatie bracht auteur Alexander Solzjenitsyn ertoe het gebied te benoemen als de "koude- en wreedheidspool" van de Gulag.

Vaarwel Europa!. Een schilderij van Aleksander Sochaczewski dat de verbanning van een aantal Polen na de mislukte Januariopstand van 1863 als onderwerp heeft. Het schilderij toont de stop van het gevangenenkonvooi bij de obelisk die de grens tussen Europa en Azië voorstelt (bij Pervo-oeralsk). Verbanning naar Siberië betekende meestal dat een gevangene nooit weer terug zou keren.

Externe link

• De documentaire GOUD - vergeten in Siberië (1993), over de strafkampen en goudmijnen in Kolyma, van Gerard Jacobs en Theo Uittenbogaard

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties