Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kerk van Noorddijk
| kerk van Noorddijk | ||
| De Stephanuskerk van Noorddijk | ||
| De Stephanuskerk van Noorddijk | ||
| Plaats | Noorddijk | |
| Gebouwd in | ca 1250 | |
| Uitbreiding(en) | 16e eeuw | |
| Monumentale status | Rijksmonument | |
| Monumentnummer | 18760 | |
De kerk van Noorddijk (ook Stephanuskerk) in Noorddijk binnen de gemeente Groningen is een romanogotische kerk gebouwd omstreeks 1250. De kerk was gewijd aan de heilige Stephanus.
De middeleeuwse Stephanuskerk van Noorddijk werd halverwege de 16e eeuw ingrijpend verbouwd. De kerk werd verlengd met een koor en een vlak plafond verving de gewelven.[1] De toren, waarvan de eerste steen werd gelegd door Anna Maria Ulgers, dateert uit 1648 (zie linker afbeelding). Op de toren staat een windvaan met een adelaar. De beide klokken uit de toren werden in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers weggehaald. De oudste van deze klokken, gegoten in 1660 door Willem Jacobus de Vrij, werd weer teruggevonden en kon herplaatst worden. Bij de inwijding van de klokken in 1660 dronken de klockluides tot Noorddijck vier halve tonnen kluin (bier) ter waarde van zestien gulden en tien stuivers.[2] In 1996 is er een nieuwe tweede klok bijgekomen, deze klok was een geschenk van één van de inwoners van Noorddijk.[3]
De gebrandschilderde ramen tonen de wapens van vier kerkvoogden. Op één van de ramen wordt de kerk afgebeeld.[1] Het orgel werd in 1864 gebouwd door de orgelbouwer Petrus van Oeckelen. In 2006 werd het orgel voor de eerste maal gerestaureerd. De preekstoel dateert uit 1840 en is vervaardigd door A.C. Cramwinkel. De kerk bezit een 17e-eeuws offerblok.[4]
Pieter Boeles
Van 1827 tot 1870 was Pieter Boeles (1795-1875) predikant van Noorddijk. Boeles was de schrijver van Idioticon Groninganum: vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, het eerste woordenboek van de Groninger taal.[5] Ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van de hervormde gemeente van Noorddijk hield zijn zoon Pieter een leerrede die werd uitgesproken op Gedenkdag der Hervorming, 2 november 1845. Boeles junior, die kandidaatpredikant was, droeg dit werk op aan zijn vader.[6] Het graf van Boeles bevindt zich bij de ingang van de kerk.
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- ↑ 1,0 1,1 Karstkarel, Peter Alle middeleeuwse kerken: Van Harlingen tot Wilhelmshaven (2007) Leeuwarden/Groningen, Uitgeverij Noordboek, ISBN 978 9033005589
- º Boeles, P. jr. Het tweehonderd vijftig jarig bestaan der Hervormde Gemeente te Noorddijk blz. 81
- º Garmer en Thesinger Express d.d. oktober 1999 [1]
- º Plas, Harm en Wim Religieus erfgoed in Groningen: Oude kerken in de Ommelanden (2008) uitgeverij Profiel, Bedum. ISBN 978 90 5294 411 1
- º Boeles, Pieter Idioticon Groninganum: vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval heruitgegeven in 1997 bij uitg. Forsten, Groningen en uitg. Profiel, Bedum, ISBN 90-6980-101-9
- º Het tweehonderd vijftig jarig bestaan der Hervormde Gemeente te Noorddijk
