Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Judy Garland
| Judy Garland | ||
| Promofoto Judy Garland uit 1943 voor Presenting Lily Mars. | ||
| Promofoto Judy Garland uit 1943 voor Presenting Lily Mars. | ||
| Algemene informatie | ||
| Geboortenaam | Frances Ethel Gumm | |
| Geboren | Grand Rapids, Minnesota, 10 juni 1922 | |
| Overleden | Chelsea, Londen, 22 juni 1969 | |
| Land | Verenigde Staten | |
| Werk | ||
| Jaren actief | 1924–1969 | |
| Beroep | actrice, zangeres | |
| IMDb-profiel | ||
| IBDb-profiel | ||
Frances Ethel Gumm (Grand Rapids, Minnesota, 10 juni 1922 – Chelsea, Londen, 22 juni 1969), beter bekend als Judy Garland, was een Amerikaans actrice en zangeres.
Biografie
Frances Gumm stond voor het eerst op het podium toen ze tweeënhalf jaar oud was, samen met haar zusjes Mary Jane (1915–1964) en Dorothy Virginia Gumm (1917–1977): tijdens een voorstelling in het theater van hun vader zong ze Jingle Bells.[1] Ze zouden er nog jaren als The Gumm Sisters optreden. In 1934 traden ze samen met George Jessel op in Chicago. Hij vond hun naam echter minder geschikt en zo ontstond de artiestennaam Garland. Ze werden nu The Garland Sisters. Niet veel later veranderde Frances haar naam in Judy. Die naam koos ze uit omdat een populair liedje in die tijd zo heette.
In 1935 kreeg Garland een contract bij MGM. Ze werd aangenomen nadat het bedrijf haar op een verjaardagsfeest voor Clark Gable het liedje You Made Me Love You had horen zingen. Vanaf 1936 speelde ze in films, en na een aantal films waarin ze bijrolletjes had, kreeg ze in 1939 een hoofdrol in de populaire film The Wizard of Oz. Ze kreeg hiervoor een Academy Award en werd in één keer een van de populairste beroemdheden van MGM. Voor de film was ze vooral bekend door haar vriendschappelijke relatie met Mickey Rooney. In haar carrière speelde ze in negen films met hem.
Door haar drukke leven in de filmmaatschappij begon Garland amfetamine en voor het slapengaan barbituraten te slikken. Uiteindelijk werd dit een verslaving.
In de jaren veertig speelde ze in filmmusicals, die automatisch een succes werden. In 1942 werd ze een volwassen actrice en werd ze als zodanig ook serieus genomen. In september 1945 trouwde ze met MGM-regisseur Vincente Minnelli en in 1946 kreeg ze dochter Liza Minnelli.
Ze speelde ook samen met Fred Astaire en haar goede vriend Peter Lawford in de film Easter Parade.
Het werd steeds moeilijker om haar drukke carrière met haar leven als moeder te combineren; vaak was ze dagenlang afwezig bij MGM. In juni 1947 deed ze een zelfmoordpoging. Deze mislukte echter en het leven leek hierna gewoon door te gaan. Doordat ze erg veel afwezig was, werd ze in 1949 door MGM geschorst. Ze werd in veel films vervangen. In juni 1950 sneed ze zich in haar keel met een stuk glas. Ze werd uiteindelijk geholpen en ging terug naar MGM in september 1950; elf dagen later werd ze daar voorgoed ontslagen.
Daarna begon Garland concerten te geven en scheidde ze van Minnelli om met Sid Luft te kunnen trouwen. In 1952 kreeg ze een dochter, Lorna Luft, en in 1955 kreeg ze een zoon, Joe Luft.
In 1954 kreeg ze een comeback met haar rol in de populaire film A Star is Born van Warner Brothers. Ze werd genomineerd voor een Academy Award voor Beste Actrice voor haar rol in deze film. In de jaren vijftig zou ze verder niet meer in films acteren.
In november 1959 werd geconstateerd dat Garland leverontsteking had; ze zou nooit meer kunnen zingen. Hierdoor werd haar concert in Carnegie Hall op 23 april 1961 een enorm succes. In 1963 kreeg ze haar eigen televisieprogramma, The Judy Garland Show. Er werden 26 afleveringen van gemaakt voordat het van de buis werd gehaald, maar de serie leverde haar wel vier Emmynominaties op. Nadat het programma was gestopt, ging ze in 1964 samen met Liza Minnelli weer het theater in. Ook scheidde ze van Sid Luft.
In 1969 werd haar verslaving aan barbituraten haar fataal: ze overleed aan een overdosis.
Filmografie
NPO Radio 2 Top 2000
| Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000 | '99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 | '20 | '21 | '22 | '23 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Somewhere over the rainbow | 979 | 1861 | 1257 | 1600 | 1339 | 1913 | 1776 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Invloed
Tegen de tijd dat ze stierf in 1969, was Garland in meer dan 35 films verschenen. Ze is een van de grootste entertainers genoemd en "de Madonna van haar generatie". Haar werk heeft acteurs en muzikanten beïnvloed, waaronder LeAnn Rimes, Kim Petras, Ariana Grande, Sam Smith, Ben Platt , Rufus Wainwright, Richard Glazier, Janelle Monáe, Marlee Matlin, Claire Danes, Renée Zellweger en Anne Hathaway.
Theatervoorstelling
Op 29 september 2013 ging de muzikale voorstelling 'Garland & Minelli' in de Leidse Schouwburg in première.[2] Janke Dekker speelde de rol van Liza Minelli en Jelka van Houten die van Judy Garland.
Literatuur
- Fricke, John (2003). Judy Garland : a portrait in art & anecdote / forew.: Lorna Luft. Bulfinch Press, Boston, MA. 323 p. ISBN 0-8212-2836-6.
- Frank, Gerold (1975). Judy. W.H. Allen/Harper & Row, London/New York. XVIII, 654 p., 32 p. foto’s. ISBN 0-491-01735-9.
Externe link
- Judy Garland, Nederlandse fansite
Judy Garland in de Internet Movie Database (en)
- (en) Judy Garland in de Internet Broadway Database
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Judy Garland op Wikimedia Commons.