Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Johanneskerk (Peize)
| Johanneskerk | ||
| Kerk van Peize | ||
| Kerk van Peize | ||
| Plaats | Peize | |
| Denominatie | Nederlandse Hervormde Kerk | |
| Coördinaten | 53°8′N 6°29′E | |
| Gebouwd in | 13e eeuw | |
| Uitbreiding(en) | 1824 | |
| Restauratie(s) | 1624, 1964-'68 | |
| Gewijd aan | Johannes de Doper | |
| Monumentale status | Rijksmonument | |
| Monumentnummer | 32140, 32141, 451864 | |
| Architectuur | ||
| Stijlperiode | Romaans | |
| Toren | 1803 | |
| Interieur | ||
| Orgel | A. Verbeeck, 1631 | |
| Diverse | PKN Nederlands Hervormd Kerkstraat 2 9321HB | |
| Detailkaart | ||
  | ||
De Johanneskerk is een middeleeuws kerkgebouw in het Drentse dorp Peize in de gemeente Noordenveld.
Geschiedenis
Het kerkgebouw bestaat uit twee gedeelten, het schip en het koor, dat zoals bij alle oude kerken naar het oosten gericht staat. Het schip is het oudst, vermoedelijk uit het midden van de l3e eeuw. Deze datering berust op de grootte van de gebruikte kloostermoppen en op de vorm van de ramen. De ramen hebben aan de buitenzijde ronde romaanse bogen en aan de binnenzijde flauwe gotische spitsbogen. Bij de bouw van de kerk zijn voor de fundering zware veldkeien gebruikt. De kerk is gewijd aan Johannes de Doper.
In 1624 had de kerk een zware westtoren.
Het orgel, gebouwd in 1631, is nog tweemaal verbouwd, eerst door Arp Schnitger en later nog eens door A.A. Hinsz.
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerk
Nederlands Hervormde Kerk. Oorspronkelijk 13e eeuwse eenbeukige kerk, doch belangrijk gewijzigd. Inventaris: preekstoel XVIIId, smeedijzeren doopbekkenhouder. Oorspronkelijk eenklaviers orgel in 1631 gemaakt door A. Verbeeck voor de Pepergasthuiskerk te Groningen. In 1697 door Arp Schnitger omgebouwd en voorzien van een vrij Pedaal. het Rugwerk werd in 1757 toegevoegd door A.A. Hinsz. In 1862 werd het orgel door P. van Oeckelen in Peize geplaatst. Orgelkas 1785, instrument A.A. Hinsz.
Toren
Toren van de Nederlands Hervormde Kerk van 1803. Klokkenstoel met klok van A.H. van Bergen en Zoon, Midwolda, 1835, diam. 93 cm. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, later voorzien van elektrische opwinding.
Kerkhof
Met eiken beplant en door 15e-eeuws of later keermuurtje afgezet iets verhoogd kerkhof zonder zerken, behorende bij de in aanleg 13e-eeuwse kerk.
Uit (hergebruikte?) groot formaat zachtrode Rooswinkels opgetrokken keermuurtje, waarvan de hoogte vanaf de buitenzijde gezien varieert van ca 50 - 75 cm. Het muurtje wordt afgedekt door een platte rollaag van jongere strengperssteen van waalformaat en wordt aan wegzijde gesteund door enkele bakstenen beertjes. Het kerkhof is op verschillende plaatsen via in het muurwerk uitgespaarde traptreden toegankelijk.
Kerkhof en muurtje van algemeen cultuurhistorisch belang.
Zie ook
Literatuur
- Kerk van Peize - De dorpskerk van Peize
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Monumentnummer: 32140 32141 en 451864
- Reliwiki - Peize, Kerkstraat 2 - Johannes de Doper
- Orgels in Drenthe - Peize, Hervormde kerk
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Johanneskerk, Peize op Wikimedia Commons.
